اگر متوجه تورم یا چرک در اطراف دندان شدید یا اگر تب دارید، ممکن است دچار آبسه دندانی یا مشکلی جدیتر شده باشید؛ بنابراین باید در کمترین زمان ممکن نزد دندانپزشک بروید.
۱- دنداندرد
ممکن است وقت دندانپزشکی گرفته باشید، اما زمان زیادی تا آن باقی مانده باشد و دنداندرد شوید. تا آن زمان میتوانید با شستشوی دهانتان با آب گرم، نخ دندان کشیدن برای خارج کردن خردههای غذای گیرکرده میان دندانها و استفاده از داروهای مسکن معمول دردتان را فرو بنشانید. اگر متوجه تورم یا چرک در اطراف دندان شدید یا اگر تب دارید، ممکن است دچار آبسه دندانی یا مشکلی جدیتر شده باشید؛ بنابراین باید در کمترین زمان ممکن نزد دندانپزشک بروید. ممکن است نیاز به تجویز آنتیبیوتیکو احتمالاً انجام روت کانال داشته باشید.
۲- رنگ گرفتن دندان
غذاها، داروها، کشیدن سیگار و ضربه میتوانند باعث تغییر رنگ دندان شما شوند. دندانهای رنگ گرفته را با راهبرد درست میتوان سفید کرد. دندانپزشک شما ممکن است از یک ماده سفیدکننده و نور خاص برای تغییر رنگ دندان و سفید کردن آن استفاده کند. شما میتوانید دندانتان را در خانه با استفاده از ژل سفیدکنندهای که دندانپزشک تجویز کرده یا از داروخانه خریدهاید و قالب پلاستیکی سفید کنید.
سادهترین راه سفید کردن دندان، استفاده از خمیردندان سفیدکننده و دهانشویههای سفیدکننده است که فقط رنگهای سطحی را برمیدارند.
۳- حفرههای دندانی
حفرههای دندانی سوراخهای کوچکی هستند که در دندان ایجاد میشوند. این حفرهها هنگامی به وجود میآیند که باکتریها پلاکهای چسبندهای روی دندان تشکیل میدهند که به آهستگی لایه سخت خارجی دندان (مینا) را تخریب میکنند. برای پیشگیری از ایجاد این حفرهها، باید دستکم ۲ بار در روز با خمیردندان فلورایددار مسواک بزنید، مصرف میان وعدهها را محدود کنید، روزانه نخ دندان بکشید، دهانتان را با دهانشویه فلورایددار بشویید، و مرتب نزد دندانپزشک بروید. از دندانپزشکتان در مورد سودمندی استفاده از سیلانت (رخنهگیر) سؤال کنید. سیلانت مادهای پلاستیکی است که روی چالهها و درزهای سطح جونده دندان بهخصوص دندانهای آسیا برای محافظت دندان قرار داده میشود و با تابش نور سخت خواهد شد.
۴- پریدن لبه دندان
پریدن لبه دندان شایعترین جراحت دندانی است. حوادث و ضربات ممکن است باعث پریدن لبه دندان شود. همچنین هنگام خوردن مواد سخت ممکن است لبه دندان بشکند. اگر لبپریدگی و تکه شکسته شده بزرگ باشد، دندانپزشکتان ممکن است آن را با یک ماده رزینی قوی در جای خود بچسباند. یا اینکه تاج دندان را جایگزین کند. اگر شکستگی تا مغز دندان رسیده باشد، ممکن است لازم باشد روت کانال انجام شود و جایگزینی تاج یا روکش کردن انجام گیرد.
۵- دندان نهفته
دندانهای دائمی که به درستی رویش نکردهاند را «دندان نهفته» میگویند. این وضع هنگامی رخ میدهد که دندان زمان رویش در مقابل یک دندان دیگر، استخوان یا بافت نرم گیر میکند. اگر دندان نهفته باعث ناراحتی شما نشود، ممکن است دندانپزشک توصیه کند آن را به حال خود بگذارید، اما اگر باعث درد یا مشکلات دیگر شود، ممکن است آن را بکشد.
۶- دندان شکسته
ممکن است به علت ضربات وارده به دندانها با جویدن غذاها یا بدون اینکه متوجه شوید، دچار شکستگی دندانهای آسیا شوید. آیا دندانپزشکتان میتواند این دندان را نجات دهد؟ بستگی دارد. اغلب دندانپزشکان جایگزینی تاج دندان با روکش کردن دندان برای پیشگیری از بدتر شدن آن را توصیه میکنند. اگر دندان به سرما یا گرما حساس باشد، مشکل پیچیدهتر است. سعی کنید مواد را با طرف دیگر دهانتان بجوید تا زمانی که دندانپزشک معاینهتان کند. اگر شکستگی بالای خط لثه باشد، ممکن است نیاز به روت کانال و روکش کردن دندان داشته باشد. شکستگی عمیقتر ممکن است کشیدن دندان را ضروری کند. دندانهای پر کرده بیشتر در معرض خطر شکستگی هستند.
۷- حساسیت به سرما
بستنی مزه مطبوعی دارد، اما اگر دندانهایتان به سرما حساسیت دارند، بهتر است در خوردن آن تجدیدنظر کنید. اولین قدم پیدا کردن علت حساسیت دندان به سرماست. علت ممکن است حفره دندانی ناشی از پوسیدگی، مینای تحلیل رفته یا پُرشدگی قدیمی خارج شده، بیماری که دندان شکسته یا ریشه دندان بیرونزده باشد. هنگامی که دندانپزشک مشکل را معلوم کند، ممکن است نیاز به پر کردن مجدد دندان، روت کانال، درمان بیماری لثه یا جایگزین کردن بافت از دست رفته در ریشه دندان باشد. همچنین ممکن است استفاده از خمیردندان یا نوار بیحسکننده یا ژل فلورایددار لازم باشد.
۸- تعداد بیش از حد دندان (هایپردونتیا)
چه تعداد دندان در دهانتان دارید؟ در شرایط معمول در ابتدای زندگی ۲۰ دندان شیری و در سالهای بعدی ۳۲ دندان دائمی خواهید داشت. یک عارضه نادر در برخی افراد داشتن دندانهای اضافی است که اصطلاحاً به آن «هایپردونتیا» میگویند. افراد دچار این عارضه معمولاً با شکاف کام یا نشانگان گاردتر (که باعث ایجاد تومورهای غیرسرطانی میشود) درگیر هستند. درمان این حالت کشیدن دندانهای اضافی و تصحیح آرایش دندانی با ارتودنسی است.
۹- دندانهای کج شده
استفاده از ارتودنسی برای مرتب کردن دندانها فقط برای کودکان نیست. صاف کردن دندانها و ایجاد همراستایی درست دندانهای بالا و پایین فقط برای زیبایی انجام نمیشود. این کار ممکن است بخش اصلی برای به بهبود بخشیدن به سلامت کلی دندانها و تخفیف علائمی مانند درد فک باشد. متخصصان ارتودنسی ممکن است از بریسها (فلزی یا قالب دندان)، پلاکها و دستگاه نگهدارنده استفاده کنند.
۱۰- فاصله میان دندانها
ممکن است فاصله میان دندانهایتان برایتان اهمیت نداشته باشد، اما اگر بخواهید این وضعیت را تصحیح کنید، متخصص ارتودنسی ممکن است آنها را به هم نزدیکتر کند یا از راهحل زیبایی دندان مانند ونیرهای دندانی، پوششهای نازکی که جلوی دندان نصب میشوند یا نصب براکتهایی روی دندان برای حرکت دادن دندانها بهره بگیرد.
اگر دندان نهفته باعث ناراحتی شما نشود، ممکن است دندانپزشک توصیه کند آن را به حال خود بگذارید، اما اگر باعث درد یا مشکلات دیگر شود، ممکن است آن را بکشد
۱۱- مشکلات لثه
آیا لثههایتان بهآسانی خونریزی میکنند یا حساس هستند؟ آیا متوجه شدهاید لثههایتان از دندانهایتان فاصله گرفتهاند؟ در این صورت ممکن است در مراحل اولیه بیماری لثه (ژنژیویت) یا مراحل پیشرفتهتر آن (پریدوتیت) باشید. تجمع پلاکهای چسبنده باکتریایی زیر لبه لثه باعث بیماری لثه میشود. اگر بیماری لثه درمانی نشود، ممکن است به افتادن دندانها جابجایی دندانها یا شل شدن دندانها بینجامد. برای جلوگیری از بیماری لثه، مرتب مسواک بزنید، نخ دندان بکشید و دهانتان را روزانه با دهانشویه ضدعفونیکننده، بشویید و مرتب نزد دندانپزشک بروید.
۱۲- دندانقروچه
دندانقروچه در پزشکی «براکسیزم» خوانده میشود. استرس یکی از علل دندانقروچه است. دندانهای نامرتب یا مشکلات خواب هم از علل دیگر دندانقروچه در بزرگسالان هستند. میان کودکان حساسیت هم میتواند باعث دندانقروچه شود. براکسیزم ممکن است باعث سردرد، درد فک، کج یا شل شدن دندانها شود. اگر در شب دندانقروچه دارید، از دندانپزشکتان بخواهید محافظ دهانی به شما بدهد. اگر در طول روز هم با این مشکل مواجه هستید، ممکن است تجویز دارو، ورزش و سایر روشهای مقابله با استرس لازم باشد.
۱۳- مشکلات دندان عقل
اگر دندانپزشکتان به شما بگوید دندان عقلتان یا سومین دندان آسیای بزرگتان بدون مشکل رویش کرده، باید خودتان را خوششانس بدانید. در اغلب افراد- ۹۰ درصد- دستکم یک دندان عقل نهفته باقی میماند و نمیتواند بهطور کامل رشد کند. مشکلات دندان عقل میتواند باعث پوسیدگی دندان، آسیب به دندانهای مجاور و بیماری لثه شود دندان عقل بهطور معمول در فاصله ۱۷ تا ۲۵ سالگی بیرون میآید. دندانپزشکتان باید سیر پیشرفت رویش این دندان را پیگیری کند. اگر مشکلی ایجاد شد، ممکن است نیاز به کشیدن آن وجود داشته باشد.
۱۴- فضا برای نخ دندان کشیدن وجود ندارد
بدون توجه به اینکه دندانهایتان تا چه حدی کنار هم قرار گرفتهاند، همیشه باید جایی برای نخ دندان کشیدن بین دندانهایتان وجود داشته باشد. اگر فضای کافی وجود ندارد، ممکن است لازم باشد از نخ دندانهای نازکتر یا مومی استفاده کنید. همچنین میتوانید ابزارهای دیگر برای پاک کردن میان دندانهایتان به کار ببرید، مانند نخ دندان حلقوی یا خلال دندان. روشهای متفاوت را امتحان کنید تا فراورده مطلوبتان را پیدا کنید و پس از آن هر روز از آن استفاده کنید. نخ دندان کشیدن برای حفظ سلامت دندانها ضروری است.
۱۵- آیا نگین دندانی مشکل ایجاد میکند؟
چسباندن وسیله تزیینی روی دندان با چسب که برای مقاصد درمانی نیست، ممکن است باعث آسیب شود. نگین دندانی معمولاً از فلزات ارزانقیمتتری نسبت طلا و نقره ساخته میشود و میتواند دهان را تحریک کند. همیشه پیش از غذا خوردن نگین را از دهانتان خارج کنید و آن را مانند دندانهایتان پاک نگه دارید.