چرا صبح ها سردرد می گیریم؟

اگر فقط یک راه باشد که تضمین کند امروز، روز افتضاحی خواهد شد، بیدار شدن از خواب با سردرد است. سردرد صبحگاهی دردناک، آزار دهنده و گیج کننده است. شما همین الان از خواب بیدار شده اید پس چه چیزی ممکن است باعث سردرد شما شده باشد؟ به نظر می رسد عوامل زیادی می توانند عامل این سردرد باشند. بعضی از آن ها از جانب شما قابل کنترل هستند و بعضی دیگر غیر قابل کنترل.
در این مقاله 7 دلیل بیدار شدن از خواب با سردرد و راه کار جلوگیری از آن:

1. خواب کافی نداشته اید
بدن شما به طور معمول به 7 تا 8 ساعت خواب نیاز دارد. بنابراین وقتی کم تر بخوابید فرض می کند اشتباهی وجود دارد و به حالت اضطراب می رود.

به گفته دکتر سالواتور ناپولی Salvatore Napoli از مرکز نورولوژیست نیوانگلند " هورمون های جنگ و گریز fight-or-flight hormones شما شروع به ترشح می کنند در نتیجه نرخ ضربان قلب بالا رفته، فشار خون افزایش پیدا کرده و دچار استرس می شوید. " و تمام این ها می توانند موجب سردرد شوند.

به گفته ناپولی، یک مسکن بدون نسخه مانند ایبوپروفن ibuprofen یا ناپروکسن naproxen می تواند شما را از این سردرد صبحگاهی راحت کند. این مسکن ها با کاهش التهاب، درد را کاهش می دهند.

و اگر هنوز احساس ناراحتی دارد یک چرت 20 تا 30 دقیقه ای بزنید تا زمان استراحت بیشتری به بدنتان برای انجام عملکردهای معمول خود داده باشید. ( چرت زدن شما نباید بیشتر شود چون چرت طولانی تر احتمالا شما را کسل کرده و سردردتان بدتر خواهد شد. ) و از این به بعد به چرخه طبیعی خواب برگردید تا صبح روز بعد هم با سردرد بیدار نشوید.

2. بیش از حد می خوابید
اگر خواب کافی نداشته باشید دچار سردرد صبحگاهی خواهید شد بنابراین شاید فکر می کنید اگر بیشتر بخوابید به این مشکل دچار نخواهید شد، درست است؟ خیلی تند نروید: خوابیدن بیش از 9 ساعت در شب باعث کاهش سطح هورمون سروتونین serotonin (هورمون جاری کننده احساس خوب)در مغز می شود. و پایین بودن سطح سروتونین می تواند منجر به کاهش جریان خون به مغز شده و باعث ایجاد سردرد شود.

این نوع سردرد معمولا در تعطیلات آخر هفته ایجاد می شد زمانی که بیشتر تمایل به خوابیدن دارید – این مساله فقط یکی از دلایلی است که وقتی دیرتر از حد معمول به خواب می روید احساس بدی دارید. ایبوپروفن یا ناپروکسن می تواند درد شما را از بین ببرد ولی بهترین راه برای جلوگیری از بازگشت این دردها بیدار شدن بعد از  تا 8 ساعت خواب است. تنظیم زنگ ساعت در آخر هفته ها می تواند در این زمینه به شما کمک کند.

3. اندورفین endorphins بدنتان افت کرده است
تولید اندورفین endorphin که هورمون احساس خوب است در صبح در پایین ترین سطح خود است. و برای برخی افراد همین مساله می تواند باعث میگرن شود.دکتر مارک خرسندی Mark Khorsandi از مرکز درمانی میگرن در دالاس Dallas و فورت ورث Fort Worth توضیح می دهد: سطوح پایین اندورفین می تواند سطح دیگر انتقال دهنده های عصبی مانند سروتونین را تحت تاثیر قرار دهد که موجب کاهش جریان خون به رگ های مغز می شود. این کاهش جریان خون به مغز می تواند عامل ایجاد سردرد شود.

خبر بد این است که کارشناسان نمی دانند چرا این مکانیسم فقط در برخی افراد باعث ایجاد سردرد می شود. ولی ورزش صبحگاهی بلافاصله بعد از بیدار شدن می تواند راهی برای توقف این درد باشد چون ورزش باعث ترشح اندورفین می شود.

4. خر و پف می کنید
خر و پف شدید می تواند نشانه ای از آپنه خواب باشد. شرایطی که باعث می شود نتوانید به راحتی نفش بکشید و حتی به طور موقت دچار وقفه تنفسی در خواب شوید.به گفته دکتر خرسندی این وقفه تنفسی فقط چند ثانیه طول می کشد ولی می تواند سبب کم شدن اکسیژن رسانی به مغزتان شود.

متخصصین کاملا مطمئن نیستند که این امر باعث ایجاد سردرد شود ولی برخی از کارشناسان فرض می کنند که اکسیژن کم می تواند باعث انبساط رگ های خونی در مغز شود در نتیجه جریان و فشار خون در مغزتان افزایش پیدا کرده و سبب ایجاد درد شود.

شما ممکن است بدون این که متوجه شوید آپنه خواب داشته باشید به خصوص اگر کسی کنارتان نخوابیده باشد که از خر و پف شما شکایت کند. بنابراین با دکترتان صحبت کنید، تا اگر مشکوک به آپنه خواب در شما باشد آزمایش های بیشتری انجام دهد. اگر مشکل شما تشخیص داده شود می توانید از یک دستگاه تنفسی هنگام خواب استفاده کنید تا شرایط کنترل شده و از سردرد مرتبط با آن خلاص شوید.

5. قهوه تان دیر شده است
کافئین یک داروی ملایم است که سیستم اعصاب شما را تحریک می کند. پس اگر به طور منظم قهوه می نوشید و به موقع آن را تمدید نکنید ( مثلا خوابتان ببرد یا در حال ترک قهوه باشید ) ممکن است موقع بیدار شدن اثرات آن را با درد سر و گردن حس کنید.

خالی شدن یک باره کافئین از بدن منجر به گسترش عروق خونی مغزتان شده در نتیجه جریان خون بیشتری به مغز وارد شده و فشار بیشتری ایجاد کرده که موجب سردرد می شود.

اگر زیاد قهوه می نوشید یا همیشه صبح ها در زمانی خاص قهوه می خورید احتمال بیشتری دارد که به سردرد کافئینی caffeine headache مبتلا شوید. در این صورت نوشیدن یک فنجان قهوه بهترین راه برای این است که احساس بهتری داشته باشید. اگر می خواهید عادتتان به کافئین را به طور کلی از بین ببرید این کار را به آهستگی انجام دهید – مثلا در طول یک تا دو هفته.

6. دچار افسردگی شده اید
سردرد مرتبط با افسردگی می تواند در هر زمانی از روز اتفاق بیفتد. به همین دلیل است که افسردگی با سطح پایین هورمون سروتونین ارتباط دارد.

ولی گاهی ممکن است این سردرد ها بیشتر هنگام صبح اتفاق بیفتند. افسردگی می تواند برنامه خواب همیشگی تان را به هم بریزد، و خوابیدن بیش از حد زیاد یا بیش از حد کم هر دو می تواند منجر به سردرد شود. سردرد می تواند روی خلق و خوی شما تاثیر بگذارد و باعث ایجاد چرخه معیوب شود.

داروهای مسکن بدون نیاز به نسخه OTC به صورت کوتاه مدت می تواند به شما کمک کنند. ولی بهترین راه برای مقابله با این مشکل ریشه یابی آن است. اگر فکر می کنید احتمال افسردگی در شما وجود دارد، با پزشکتان صحبت کنید. داروهای ضد افسردگی یا درمان می تواند شما را به حالت نرمال برگردانده و مشکلاتی که منجر به سردرد می شوند را حل کند.

7. فشار خونتان بالاست
به گفته دکتر خرسندی، هنگامی که فشار خون شما بالاست (90/140 میلی متر جیوه یا بالاتر ) یعنی فشار بیشتری بر روی سر شما قرار دارد و این فشار اضافی یک علت شایع سردرد است. بسیاری از افراد مبتلا به فشار خون بالا این را نمی دانند چون این شرایط نشانه های ظاهری زیادی ندارد. ( به جز سردرد که معمولا به چیزهای دیگری ربطش می دهند. )

بنابراین اگر سردرد های مکرر و غیرقابل توجیه دارید با پزشکتان مشورت کنید. اگر فشار خونتان بیش از حد بالا باشد او تغییرات در سبک زندگی مثل رژیم غذایی و ورزش را به شما توصیه کرده و داروهای مخصوص کنترل فشار خون برایتان تجویز خواهد کرد.

نتیجه گیری عوامل ایجاد سردرد صبحگاهی
اغلب سردرد های صبحگاهی به راحتی قابل کنترل هستند. ولی در موارد نادر ممکن است نشانه یک مشکل جدی مثل تومور مغزی یا آنوریسم aneurysm (بیرون زدگی بصورت حباب در جدار شریان‌های مغزی ) باشند. بنابراین اگر به صورت مکرر دچار سردرد می شوید ( چه صبح ها و چه سایر مواقع روز ) بیشتر از دوبار در هفته در طول 3 تا 6 ماه، با پزشکتان مشورت کند.

اگر سردردتان ناتوان کننده است یا روی زندگی و کارتان تاثیر گذاشته است هم باید با پزشکتان مشورت کنید. ممکن است پزشک ترجیح دهد برایتان آزمایش MRI یا EEG ( آزمایشی که فعالیت الکتریکی مغزتان را بررسی می کند ) انجام دهد تا بهتر بتواند تشخیص دهد چه اتفاقی در مغزتان در حال رخ دادن است یا چشمان شما را آزمایش کند چون برخی سردرد ها هم به خاطر مشکلات بینایی بوجود می آیند.