در دو سال اخیر بیش از 70 درصد از معاملات افغانستان با پاکستان به کشورهای ایران، چین و هند منتقل شده است و اکنون ایران بزرگترین شریک تجاری افغانستان شده است.
بر اساس آمار اتاق صنعت و تجارت افغانستان از مارس سال 2017 تا مارس 2018 حجم معاملات دو کشور به 1.98 میلیارد دلار رسید که 22 درصد از مجموع بازار مصرفی 11میلیارد دلاری افغانستان را تشکیل می‌دهد.
پس از ایران نیز بزرگترین شرکای تجاری افغانستان پاکستان با 1.2 میلیارد دلار و چین با یک میلیارد دلار در زمان یادشده هستند.
افزایش مشارکت تجاری ایران با افغانستان را می‌توان با این حقیقت اندازه‌گیری کرد که از 500 شرکتی که اجازه فعالیت در بندر چابهار را کسب کرده‌اند 165 شرکت متعلق به سرمایه‌گذاران افغان است.
بندر چابهار براساس توافق بین دهلی‌نو، تهران و کابل در سال 2016 ایجاد شده و از زمان گشایش فاز نخست آن تجار افغان مسیر ترانزیتی کالاهای خود را از دریای عرب به دریای عمان و خلیج فارس تغییر دادند.
مقامات ایرانی همچنین طرح‌های تشویقی برای تجار افغان ارائه کرده‌اند که شامل تخفیف 80درصدی در تعرفه صادرات و تخفیف 75درصدی در عوارض واردات کالاهای افغانستان می‌شود.
این در حالی است که به‌گفته اداره گمرک پاکستان، صادرات این کشور به افغانستان از 1.6 میلیارد دلار در سال 2016 به 900 میلیون دلار کاهش یافته است. کارشناسان مستقل اما اظهار می‌کنند که کاهش تجارت دو کشور بیش از رقم اعلام‌شده است.
«زاهدالله شینواری» رئیس اتاق صنعت و تجارت سرحد پاکستان به آسیا تایمز گفت که در طول 2 تا 3 سال اخیر حجم معاملات پاکستان با افغانستان از 2.5 میلیارد دلار به 500 میلیون دلار کاهش یافته است و افزایش تعرفه‌‌های واردات و محدودیت‌های اسلام‌آباد برای صدور روادید برای تجار افغان را از دلایل این کاهش شدید عنوان کرد.
«محمد اسحاق» از تولیدکنندگان و صادرکنندگان بزرگ نیز با اشاره به احداث جاده مواصلاتی از چابهار به ولایت «نیمروز» در افغانستان گفت: به‌محض اینکه این جاده 220کیلومتری ایجاد شود بخش عمده‌ای از ترانزیت به ایران و هند منتقل خواهد شد.
وی افزود که این جاده به‌ارزش 150 میلیون دلار و به‌عنوان بخشی از تلاش‌ها برای بازسازی افغانستان توسط هند در حال احداث است و پس از تکمیل آن مسیر جدیدی به افغانستان ایجاد می‌شود که اکنون به‌عنوان مسیر تجاری بیشتر به بنادر پاکستان وابسته است.
