عدالت در تخصیص مالیات‌ها/ پیمودن مسیر کاهش شکاف طبقاتی

دکتر عطا بهرامی کارشناس اقتصادی در گفتگو با افکارنیوز، در مورد طرح نشان‌دار کردن مالیات‌ها و نقش حاکمیت در این زمینه گفت: حاکمیت باید یک منظومه کلی را در نظر بگیرد. وظیفه حکومت این است که با استفاده از دستگاه دیوان‌سالاری خود، عدم تقارن اطلاعات را از بین ببرد و به یک دید جامع از وضعیت کشور برسد و با توجه به این دید کلی، برای اجزای مختلف تصمیم‌گیری کند.
این کارشناس اقتصادی در مورد تخصیص منابع و تأمین مالی پروژه‌ها تأکید کرد: اگر مودیان مالیاتی بخواهند در مورد اختصاص مالیات‌ها تصمیم‌گیری کنند، منطقی نیست و دولت باید پروژه‌ها را طراحی کند.
وی به نقش مشارکت مردم در برخی بخش‌ها اشاره کرد و گفت: البته می‌توان در مورد اینکه مردم در کدام بخش‌ها می‌توانند مشارکت داشته باشند، بحث کرد. به عنوان مثال، دولت می‌تواند اعلام کند که کارانه معلمان را در نظر گرفته و می‌خواهد این مبلغ مشخصاً برای کارانه آنان هزینه شود. این مسئله قابل بحث است، اما به‌طور کلی، منابع باید به خزانه دولت واریز شده و سپس بر اساس اولویت‌ها به پروژه‌های مختلف تخصیص داده شوند.
بهرامی در مورد رضایت مردم از پرداخت مالیات و شفافیت در توزیع آن تاکید کرد: اینکه مردم خودشان فکر کنند چه چیزی خوب است، اصولاً معنایی ندارد. البته ممکن است تصمیم بگیرند تا مالیاتشان صرف برخی پروژه‌ها شود، اما این موضوع هم جای بحث دارد. در هیچ کشوری چنین فرایندی انجام نمی‌شود و تعیین تکلیف اختصاص مالیات‌ها توسط مودیان، به حکمرانی، یک بعد پیچیده وارد کرده و می‌تواند به مشکلاتی منجر شود. اینکه مودیان پروژه طراحی کنند، واقعاً مفهومی ندارد.
این کارشناس اقتصادی با ذکر مثالی گفت: در حال حاضر، بودجه کاملاً شفاف است و اطلاعات آن با ریز جزئیات تحقق یا عدم تحقق آن منتشر می‌شود. بودجه به‌صورت واقعی و دقیق توسط دیوان محاسبات محاسبه شده و مردم می‌توانند متوجه شوند که مالیات گمرک یا درآمد نفت کجا می‌رود. هیچ‌چیز مبهمی وجود ندارد.
وی بر لزوم عدالت در تخصیص مالیات‌ها و اولویت‌دهی به استان‌های محروم تأکید کرده و گفت: اختصاص مالیات‌ها توسط مودیان به استان‌های خود منجر به شکاف طبقاتی می‌شود. به عنوان مثال، چرا باید پول نفت خوزستان برای سایر استان ها یا درآمد گمرک برای بندرعباس هزینه شود؟ اگر استان‌های غنی مالیات را برای خود هزینه کنند و استان‌های فقیر از منابع مالی محروم بمانند، مشکلات حل نخواهد شد.


این کارشناس اقتصادی یادآورشد:نگاه باید به‌صورت حکمرانی باشد و دولت تمامی استان‌ها را یکپارچه ببیند و درآمدها را به‌ گونه ای مشترک دریافت کرده و سپس آن‌ها را باز توزیع کند. اینکه مالیات استان ها به‌صورت جداگانه هزینه شود، منطقی نیست. هنر دولت در کاهش اختلاف طبقاتی است و باید ثروت بیشتری به استان‌های ضعیف‌تر تخصیص یابد تا از شدت شکاف طبقاتی کاسته شود.
بهرامی در پایان خاطرنشان کرد: اگر به حساب‌های بانکی نظارت شود، می‌توانیم ریال به ریال فرار مالیاتی را به صفر برسانیم، همانند سایر کشورها که فرار مالیاتی بسیار دشوار است و موجب می‌شود تا به سوی پولشویی‌های پیچیده و موضوعات این چنینی سوق داده شوند.