اندکی پیش از انتخابات ریاستجمهوری بود که قرارداد فاز 11 پارسجنوبی میان شرکت ملی نفت ایران و شرکت توتال فرانسه منعقد و تبدیل به یک بمب خبری شد. دولت یازدهم با بهرهبرداری از این قرارداد، عنوان کرد راه برای امضای قراردادهای بیشتر نفتی هموار شده است، هرچند هیچگاه درباره قرارداد گرانقیمتی که امضا شده بود، صحبتی نکرد.
در همان زمان وزارت نفت مدام از بینقصبودن قرارداد با توتال گفت و عنوان کرد، توتال چارهای جز اجرای قرارداد ندارد و اگر انصراف دهد باید جریمه سنگینی را پرداخت کند. با صدور تأییدیههای دیگر برای این قرارداد این فضا ادامه داشت تا آنکه «پاتریک پویانه» مدیرعامل توتال در اظهار نظراتی متفاوت تردیدها را برای اجرایی شدن قرارداد افزایش داد.
وی که یک ماه پیش گفته بود از امریکا تبعیت دارد و اندکی بعد از عزم توتال برای اجرایی کردن توسعه فاز11 خبر داد، حالا بهصورت جدیتر به ابهامات افزوده است؛ «در صورتی که چارچوب قانونی وجود داشته باشد، ما میتوانیم این قرارداد (توسعه قرارداد پارسجنوبی) را به صورت قانونی پیش ببریم اما اگر نتوانیم به دلایل رژیمتحریمی، این قرارداد را اجرا کنیم، مجبوریم در این قرارداد بازنگری کنیم.»
ترامپ موضع سختی را ماه گذشته درباره ایران اتخاذ کرد، او تهران را به نقض اجرای تعهدات برجام متهم و اعلام کرد، دیگر تأیید نمیکند لغو تحریمها به نفع امریکا بوده است. این توافق در حال حاضر کاملاً در برزخ قرار گرفته تا زمانی که کنگره تصمیم بگیرد چه موضعی باید داشته باشد اما خطرات استراژی ترامپ زنجیرهای از اتفاقات را ایجاد کرده که ادامهدار شده است.
با این حال پویانه گفت: اگر رژیم تحریمی برای ایران وجود داشته باشد، مجبوریم آن را به شدت بررسی کنیم. ما با امریکا کار میکنیم، سرمایههایی در امریکا داریم که باعث افزایش بیشتر سرمایههای ما در امریکا میشود.
پویانه رئیس توتال همچنین گفت: ما روی پروژه کار میکنیم، ما مناقصههایی را برگزار کردیم و باید قراردادهای مربوط به این مناقصه را تا ژانویه اجرا کنیم، من امیدوارم تا آن زمان کنگره پاسخی برای رئیسجمهور داشته باشد و رئیسجمهور بتواند تصمیم بگیرد که آیا موضع جدیدی اتخاذ میکند یا نه.
وی ماه پیش هم گفته بود اگر تحریمهای امریکا قوانینی داشته باشد که ما را مجبور به عقبنشینی کند ما مجبوریم تبعیت کنیم در مجموع اگر بتوانیم، انجام میدهیم و اگر نتوانیم متوقف میکنیم. در حال حاضر شرکت توتال گزینهها را سبک و سنگین میکند و همه چیز بستگی به کنگره امریکا دارد که درباره تحریمها چه تصمیمی میگیرد و چه نوع تحریمی را اعمال میکند.
موضع توتال را وقتی کنار موضع رئیسجمهور فرانسه درباره تحریمها علیه توان موشکی قرار بدهیم این نگرانی بیشتر میشود ولی وزارت نفت بارها با دفاع از این قرارداد اذعان کرده است با این قرارداد میتوان مانع اعمال تحریمهای جدید شد و در واقع با جذابیتهای اقتصادی و همراه کردن غولهای نفتی، میتوان سدی در مقابل تحریمها ایجاد کرد که حالا این استدلال در حال رنگ باختن است.
ورود مجلس
در همینباره رئیس کمیسیون انرژی مجلس عنوان کرد که وزیر نفت برای ارائه توضیحاتی درخصوص قرارداد توتال و احتمال انصراف این شرکت از توسعه میدان گازی پارسجنوبی در کمیسیون حاضر میشود. فریدون حسنوند با اشاره به اینکه مدیرعامل شرکت توتال از احتمال بازنگری در قرارداد توتال با ایران به دلایل حقوقی و تغییر رژیم تحریمها خبر داده است، اظهار داشت: در مصاحبههای قبل و بعد از انعقاد قرارداد توتال به وزارت نفت هشدارهای لازم داده شد و تأکید داشتیم در قرارداد تحریمها موضوع فوری در نظر گرفته نشود، البته چنین اتفاقی رخ داده است.
رئیس کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی ادامه داد: با این حال شرکت توتال اعلام میکند خود را با سیاستهای امریکا تنظیم میکند و اگر بخواهد از قرارداد خارج شود، زودتر این کار را انجام میدهد تا خسارت کمتری را پرداخت کند. اگر چنین اتفاقی رخ دهد در واقع به قوانین حقوقی و قراردادهای بینالمللی بیاعتنایی شده است و میتواند شروعی برای بیتوجهی به تمام قراردادهای بینالمللی باشد، در ضمن به اعتبار شرکت توتال نیز خدشه وارد میشود.
حسنوند با اشاره به رفتارهای شرکت توتال اظهار داشت: رفتارهای این شرکت نشان میدهد انگیزه و رغبتی برای اجرای قرارداد ندارد و باید وزیر نفت در اینباره پاسخگو باشد. با این حساب هفته آینده وزیر نفت با حضور در نشست کمیسیون انرژی در خصوص میزان پیشرفت قرارداد توتال و احتمال انصراف و اقدامات حقوقی توضیحاتی ارائه میکند.