سردی پاها به طور گهگاه طبیعی است. تغییرات دما، برخی تغییرات و شرایط در شیوه زندگی و سلامت، جزو رایج‌ترین دلایل سردی پاها هستند. با شناخت این دلایل می‌توان از حس سرد بودن پاها جلوگیری کرد. در این مطلب نگاهی می‌اندازیم به برخی شرایطی که منجر به سردی پاها می‌شوند و برخی روش‌ها و درمان‌های خانگی برای بهبود شرایط پاها اشاره خواهیم داشت.
دلایل سردی پاها
سردی پاها می‌تواند دلایل متفاوتی داشته باشد. دمای پایین در زمستان، گردش خون ضعیف و اختلالات عصبی می‌توانند از دلایل این پدیده باشند که در زیر به برخی از این دلایل اشاره می‌کنیم.
۱- دمای پایین
سردی پاها یکی از واکنش‌های طبیعی بدن به دمای پایین و هوای سرد است. وقتی بدن در یک محیط سرد قرار می‌گیرد، رگ‌های خونی درون "دوراندام‌هایی" از قبیل دست‌ها و پاها تنگ‌تر می‌شوند. این انقباض رگ‌ها باعث کاهش جریان خون به آن نواحی می‌شود که نتیجه‌ی آن کاهش میزان هدر رفت دمای بدن نیز است. بنابراین این اقدام یک اقدام ایمنی از سوی بدن است.
در توصیف "دوراندام" باید گفت: به بخش‌هایی از بدن گفته می‌شود که فاصله‌ی دورتری نسبت به ارگان‌های حیاتی بدن دارند. بنابراین کاهش جریان خون در دوراندام‌ها مثل پا و یا دست، به حفظ جریان خون و دما در ارگان‌های حیاتی و مهم‌تر کمک می‌کند.
البته این کاهش جریان خون اگر طولانی‌مدت شود، می‌تواند موجب کاهش اکسیژن در اندام مربوطه شود که شاید باعث تغییر رنگ آن عضو از بدن به رنگی متمایل به آبی شود. معمولاً این علائم در شرایط سرمای موقت، خطرناک نیستند و به محض افزایش دمای بدن دوباره به شرایط طبیعی بازمی‌گردند.
البته برخی افراد به سندروم رینود دچار هستند که در معرض سرما و یا استرس شدید قرار گرفتن، موجب کاهش گردش خون بدن آن‌ها می‌شود و نتیجه آن تغییر رنگ، سرد شدن و یا بی‌حس شدن انگشتان دست یا پا است.
۲- استرس و اضطراب بالا
در معرض استرس و اضطراب شدید قرار داشتن نیز ممکن است منجر به احساس سردی پاها شود. یکی از واکنش‌های طبیعی بدن به استرس یا عصبی بودن، پمپاژ کردن آدرنالین به داخل جریان خون است.
بنابراین آدرنالین واردشده در گردش خون، باعث می‌شود رگ‌های خونی در حاشیه‌های بدن دچار انقباض و تنگی شوند و متعاقباً جریان خون به نواحی بیرونی بدن کاهش می‌یابد. این واکنش باعث ذخیره انرژی شده و بدن را برای هرگونه صدمه‌ای که ممکن است رخ دهد آماده می‌سازد. گفتنی است تمام این اقدامات از سوی بدن در واکنش به مواجهه با استرس زیاد است.
گفتنی است با توجه به شرایط دنیای امروزی افراد بسیاری با استرس بالایی مواجه هستند اما حقیقت این است که این استرس‌ها بدن افراد را در شرایط ریسک و خطر فوری قرار نمی‌دهند بنابراین این واکنش دفاعی بدن در شرایط امروزی، بیشتر از آنکه سودمند باشد می‌تواند برای سلامتی انسان مضر باشد. بنابراین به یاد داشته باشید کاهش تنش و استرس می‌تواند به کاهش سردی پاها و دست‌ها و همچنین بهبودی سلامت انسان کمک کند.
۳-مشکلات گردش خون
موضوعات مربوط به گردش خون نیز یکی از رایج‌ترین دلایل سردی پاها است. بدن افراد مبتلا به گردش خون ضعیف، همیشه در تلاش برای رساندن خون گرم کافی به دوراندام‌ها هستند و ممکن است مکرراً با سردی پاها و یا دست‌ها مواجه باشند.
یکی از سریع‌ترین راه‌ها برای گرم کردن پاهای سرد این است که آن‌ها را داخل آب گرم بگذاریم. فروبردن پاها در آب گرم به مدت 10 الی 15 دقیقه برای حفظ جریان خون گرم تازه برای پاها کافی به نظر می‌رسد.
گردش خون ضعیف می‌تواند دلایل متفاوتی داشته باشد. داشتن سبک زندگی نشسته و نشستن‌های طولانی‌مدت می‌تواند منجر به کاهش گردش خون در پاها و حس سردی شود. همچنین استعمال مواد دخانی می‌تواند رسیدن خون به تمام نواحی بدن را با مشکلاتی مواجه کند. بنابراین احتمال سردی پاها در افرادی که مواد دخانی مصرف می‌کنند افزایش می‌یابد. کلسترول بالا می‌تواند باعث تشکیل پلاک‌ها در عروق خونی و متعاقباً منجر به کاهش گردش خون در بدن و پاها شود. این اتفاق نیز می‌تواند به احساس سردی پاها بیانجامد. برخی شرایط قلبی نیز ممکن است منجر به احساس سردی پاها شود بنابراین افرادی که دارای مشکلات قلبی هستند و یا در معرض بیماری‌ها و مشکلات قلبی قرار دارند و با سردی پا مواجه هستند بهتر است با پزشک خود در این زمینه صحبت کنند.
۴- کم‌خونی
کم‌خونی شرایطی است که فرد دارای گلبول‌های قرمز کمتر از حد طبیعی در بدن خود است. کم‌خونی می‌تواند ناشی از دلایل مختلفی مثل کمبود آهن، کمبود ویتامین ب12، کمبود فولات یا اسیدفولیک و یا بیماری مزمن کلیوی باشد.
سردی پاها در موارد کم‌خونی متوسط و یا شدید ممکن است رخ دهد. گفتنی است تغییرات رژیم غذایی و استفاده از مکمل‌ها، آثار بسیار خوبی بر کم‌خونی می‌توانند داشته باشند. البته بهترین راه تشخیص و درمان کم‌خونی مشورت با پزشک است.
۵- دیابت
افراد مبتلا به دیابت نیز ممکن است در معرض مشکلات گردش خون باشند. تداوم قند خون بالا و عدم کنترل آن می‌تواند به انقباض و تنگ شدن رگ‌های خونی و کاهش خون‌رسانی به بافت‌های بدن و در پی آن سردی پاها منجر شود.
دیابت در بسیاری از افراد ممکن است به نوروپاتی دیابتی بیانجامد. منظور از نوروپاتی دیابتی نوعی آسیب به اعصاب است که از دیابت ناشی می‌شود. نوروپاتی دیابتی معمولاً در افراد مبتلا به دیابتی رخ می‌دهد که قند خون کنترل نشده و بالایی برای مدت‌زمان طولانی دارند. از دیگر علائم نوروپاتی دیابتی می‌توان به حس مورمور شدن یا گزگز کردن، بی‌حسی و یا حس سوزش در پاها اشاره کرد. این علائم ممکن است شب‌ها شدیدتر شوند.
۶- اختلالات عصبی
علاوه بر عوامل مطرح‌شده ممکن است سایر اختلالات عصبی نیز دلیل بروز سردی پاها باشند. آسیب‌های عصبی ممکن است ناشی از تروما و یا صدمه از قبیل سرمازدگی شدید و یا ناشی از سایر شرایط اساسی پزشکی باشد.
نوروپاتی محیطی ممکن است ناشی از بیماری کبد یا کلیه، عفونت و یا ژنتیکی باشد. نوروپاتی محیطی معمولاً موجب علائم دیگری شامل بی‌حسی و مورمور شدن می‌شود. درمان علائمی مانند سردی پاها در حین تشخیص و درمان مشکل اصلی می‌تواند به بهتر شدن حال فرد کمک کند.
۷- کم‌کاری تیروئید یا هیپوتیروئیدیسم
کم‌کاری تیروئید همان‌طور که از نامش پیداست به فعالیت کم غده تیروئید گفته می‌شود. کم‌کاری تیروئید باعث می‌شود غده تیروئید هورمون کمی تولید کند که این فرایند تاثیر منفی بر متابولیسم بدن دارد. متابولیسم بدن بر گردش خون، ضربان قلب و دمای بدن اثرگذار است. بنابراین هر چیزی که عملکرد تیروئید را تحت تاثیر قرار دهد و موجب کم‌کاری تیروئید شود، می‌تواند منجر به حس سردی پاها شود.
افرادی که کم‌کاری تیروئید دارند ممکن است بیشتر از سایر افراد نسبت به سرما حساس باشند، همچنین ممکن است علائم دیگری شامل بی‌حالی، افزایش وزن و مشکلات حافظه‌ای داشته باشند.
درمان سردی پاها
بهترین گزینه برای درمان و پیشگیری از سردی پاها، مشورت با پزشک برای تشخیص عوامل و درمان مرتبط با مشکل است. البته برخی درمان‌های خانگی نیز برای سردی پاها وجود دارد که به بیان برخی از آن‌ها می‌پردازیم.
تحرک: یکی از ساده‌ترین راه‌ها بلند شدن و حرکت کردن است تا با این کار جریان خون به پاها افزایش یابد. افرادی که سردی پاهایشان ناشی از نشستن طولانی مدت است می‌توانند به راحتی با این روش پاهای خود را گرم کنند.
استفاده از جوراب یا پاپوش: استفاده از جوراب یا پاپوش در فضای داخلی می‌تواند یکی از راه‌های گرم کردن پا و جلوگیری از هدر رفتن حرارت پا به ویژه برای کسانی که در خانه خود فرش و یا سیستم گرمایش از کف ندارند باشد.
حمام پا: یکی از سریع‌ترین راه‌ها برای گرم کردن پاهای سرد این است که آن‌ها را داخل آب گرم بگذاریم. فرو بردن پاها در آب گرم به مدت ۱۰ الی ۱۵ دقیقه برای حفظ جریان خون گرم تازه برای پاها کافی به نظر می‌رسد. استفاده از این روش قبل از خواب به نظر بسیار مفید و کارآمد می‌آید و همچنین به کاهش تنش و آرامش عضلات نیز کمک می‌کند. البته افرادی که دچار دیابت هستند و قند خون خود را به خوبی کنترل نمی‌کنند بهتر است از این روش استفاده نکنند چراکه ممکن است بی‌حسی در پاهای آن‌ها مانع حس دمای بالای آب و موجب سوختگی ناخواسته پاها شود.
پدهای گرم‌کننده و یا کیسه آب گرم: افرادی که به دلیل سردی پا نمی‌توانند بخوابند، می‌توانند از پدهای گرم‌کننده یا کیسه آب گرم در پایین تخت خواب خود استفاده کنند تا محیط گرمی به‌وسیله‌ی آن‌ها برای پای خود ایجاد کنند. از این روش برای تسکین درد عضلاتی که در طول روز فعالیت زیادی داشته‌اند نیز می‌توان استفاده کرد.
