ترافیک و آلودگی هوای تهران از مسائلی رنج آوری هستند، که مسئولین و مدیران شهری از سالها پیش برای کنترل و کاهش آن دست به ایجاد تعیین محدوده طرح ترافیک زدند و برای آن مقرراتی را وضع کردند، که عدم رعایت آن از سوی خودروها تخلف محسوب شده، و آنها را با جریمه مواجه می سازد.
اما نه تنها این اتفاق رخ نداد، بلکه با گذشت زمان با تعیین محدوده زوج و فرد، محدوده طرح ترافیک گسترش یافت.
در سال جاری هم که شهردار تهران تغییر یافت، در ادامه معاونین او هم تغییر کردند، و معاون حمل و نقل و ترافیک شهردار جدید از طرحی جدید برای ورود به محدوده طرح ترافیک رونمایی کرد، که به گفته خودش با اجرای این طرح ترافیک و آلودگی تهران کاهش خواهد یافت.
دفاعیات پورسید آقایی معاون ترافیک شهردار تهران از طرح جدید به گونه ای بود، که تصور می شد، قرار است انقلابی در حوزه حمل و نقل شهری صورت بگیرد تا همگان از آن نفع ببرند.
این طرح پس از کش و قوسهای فراوان در شورای شهر، مجلس شورای اسلامی، شورای ترافیک و افکار عمومی سرانجام در شورای ترافیک و شورای شهر تهران تصویب شد.
اما به گفته اعضای شورای شهر این طرح با آنچه که از ابتدا وعده داده شده بود، فاصله زیادی دارد.
افشین حبیب زاده با اشاره به اینکه برچیده شدن سهیمه‌های طرح ترافیک از ابتدا قرار بود با هدف رفع تبعیض و برقراری عدالت اجتماعی صورت بگیرد، گفت: این مسئله در شورای ترافیک شهر تهران مورد بررسی قرار گرفت و بعضی اعضاء مخالفت کردند و قرار شد سهیمه‌ها برای برخی اقشار باقی بماند.
وی تصریح کرد: در این شرایط ، اگرچه سهمیه‌ها برقرار است ولی دیگر قابل خرید و فروش نیست و کارت شناور هم دیگر وجود ندارد.
زهرا نژاد بهرام با اشاره به تغییراتی که در شورای عالی ترافیک نسبت به طرح جدید ایجاد شد، اظهار کرد: این تغییرات با آنچه که من فکر می‌کردم فاصله زیادی دارد و من نمی‌توانم با آن ارتباط برقرار کنم.
وی تصریح کرد: در طرح جدید برای روزهای آلوده فقط فروش طرح‌های روزانه متوقف خواهد شد و آنهایی که مجوز دارند همچنان در روزهای آلوده وارد محدوده طرح می‌شوند.
محمد علیخانی عضو شورای شهر تهران با اشاره به مفاد مصوبه شورای عالی ترافیک تهران در خصوص ضوابط ورود به محدوده طرح ترافیک گفت: طرحی که ما دنبال آن بودیم و مورد نظر شورا بود با آنچه که توسط شورای عالی ترافیک تهران تصویب شده، متفاوت است.
نهایی شدن طرح جدید ترافیک نشان می دهد، تغییرات آن به قدری ناچیز است، که نمی توان آن را به عنوان طرحی تحول آفرین در ترافیک تهران به حساب آورد.
در طرح جدید، اگرچه سهمیه های سالانه ورود به طرح ترافیک حذف خواهند شد، اما سهمیه بگیران همچنان با دریافت مجوز روزانه ورود به طرح ترافیک، وارد این محدوده خواهند شد، ضمن اینکه میزان سهمیه از 103 هزار مورد، به 60 هزار مورد کاهش می یابد.
در طرح جدید ترافیک مکانیزم استفاده از کارت شناور حذف شده و هر مجوز تنها به همان خودرویی اختصاص دارد که مجوز را دریافت کرده است.
موضوع دیگری که در طرح جدید تغییر یافته، تفاوت هزینه ورود به محدوده طرح ترافیک است که بر این اساس، خودروهایی که بین ساعات 10 تا 16 وارد محدوده می شوند، هزینه کمتری خواهند پرداخت.
اگرچه این نوع تعیین نرخ طرحی تشویقی برای اجتناب از ورود در ساعات اولیه روز است که دارای ترافیک بالاست، اما به دلیل ارزانتر بودن، به همین میزان هم طرحی تشویقی برای افزایش ترافیک در بین ساعات 10 تا 16 است.
در طرح جدید ورود به محدوده زوج و فرد همچون گذشته است، ساعات اجرای طرح همچون گذشته است، و دیگر خبری هم از اجرای طرح ترافیک در روزهای پنجشنبه نیست.
اگرچه هنگام رونمایی از این طرح گفته شد که این طرح موجب برقراری عدالت اجتماعی می شود، و همگان قادر خواهند بود با پرداخت هزینه ای کمتر وارد طرح ترافیک شوند، اما پس از رونمایی دیدیم که حداکثر هزینه ورود به طرح هیچ کاهشی نیافته و همان هزینه های ثابت سال گذشته است.
همچنین خبری هم از برقراری عدالت اجتماعی نیست، زیرا تنها 103 هزار خودرو مجاز به ورود هستند که از این میان 63 هزار مجوز سهم سهمیه بگیران است و فقط 40 هزار مجوز سهم همه اقشار است.
شواهد حاکی از این است، دست آورد آن همه جنجال و هیاهو در خصوص تحولات طرح جدید ترافیک، تنها تبدیل سهمیه سالانه به روزانه و کاهش ناچیز هزینه ورود به طرح در ساعات کم ارزش و میانی روز است. ضمن اینکه ضوابط و مقررات ورود به محدوده زوج و فرد همچون گذشته اعمال خواهد شد.
