بیماری آلزایمر زوال عقل غیر قابل درمان و مترقی است که می‌تواند احساس ویرانگری ایجاد کند. در حال حاضر درمانهای زیادی برای بیماری آلزایمر ایجاد شده است. تغییر سبک زندگی، داروها و تداخلات می‌تواند کمک کند.
هشدار:
داروهای معرفی شده در این مقاله فقط جهت آشنایی شما عزیزان با درمانهای موجود برای بیماری آلزایمر است و مجله سلامت به هیچ وجه توصیه‌ای به مصرف خودسرانه هیچ دارویی ندارد.
تجویز و تعیین دوز دارو به عهده پزشک معالج می‌باشد و مجله سلامت هیچگونه مسئولیتی در خصوص مصرف خودسرانه دارو ندارد.
بیماری آلزایمر چگونه درمان می‌شود؟
هیچ کس دوست ندارد به بیماری آلزایمر مبتلا شود که درمان قطعی برای آن وجود ندارد و می‌تواند حافظه را از بین ببرد. اما تشخیص این بیماری نسبت به گذشته ساده‌تر شده است.
داروهای مفیدی در بازار وجود دارد که می‌تواند نشانه‌های این بیماری همچون زوال حافظه و گیجی را کمتر کند. شواهد موجود نشان می‌دهد که تغییر در سبک زندگی نیز می‌تواند کمک کند.
درمانهای مختلفی نیز وجود دارد که نشانه‌های خاصی از این بیماری را هدف قرار می‌دهند و باعث می‌شوند زندگی این افراد بهبود یابد. در حالیکه تعداد درمانهای موجود محدود است اما به دست آوردن درمان مناسب بسیار ارزشمند است.
دانشمندان در حال حاضر به جستجوی روش‌های جدید برای درمان و پیشگیری از این بیماری می‌پردازند.
در ادامه با مواردی آشنا می‌شوید که می‌تواند زندگی بیماران آلزایمری را بهبود ببخشد.
دونپزیل:
این دارو می‌تواند نشانه‌های خفیف،متوسط و شدید آلزایمر را بهتر کند.با اینحال این دارو نمی‌تواند این بیماری را متوقف نماید. داروی دونپزیل از شکسته شدن یک ماده شیمیایی به نام استیل کولین جلوگیری می‌کند. متخصصان بر این باورند که این ماده شیمیایی برای حافظه، تفکر و استدلال بسیار مهم است.
بیماران آلزایمری تنها می‌توانند روزی یکبار از این دارو استفاده کنند بنابراین تنظیم دوز مصرفی توسط پزشک بسیار آسان است.
شما می‌توانید دوز مصرفی بیمار را با ۵ میلی گرم در روز آغاز کنید و بعد از چند هفته مقدار آن را به ۱۰ میلی گرم افزایش دهید. عوارض جانبی این دارو شامل مشکلات گوارشی همچون حالت تهوع، اسهال و استفراغ است. سایر عوارض جانبی در برگیرنده خستگی، کاهش وزن و نیز گرفتگی عضلات است.
ریواستیگمین:
ریواستیگمین در دسته داروهای دونپزیل قرار دارد. این دارو می‌تواند با محافظت از سطح استیل کولین در مغز بروز نشانه‌های زوال عقل را کمتر کند. این دارو روزانه دوبار مصرف می‌شود و به صورت کپسول و مایع خوراکی در بازار موجود است.
افرادی که نشانه‌های شدید گوارشی همچون خونریزی را دارند می‌توانند از بسته‌های پوستی آن استفاده کنند.
گالانتامین:
این دارو با افزایش سطح استیل کولین در مغز کار می‌کند و همین امر به سلول‌های مغزی کمک می‌کند با یکدیگر ارتباط داشته باشند. این دارو روزانه دوبار مصرف می‌شود و به شکل مایع خوارکی و قرص در بازار موجود است. بیماران در آغاز کار ۸ میلی گرم از این ماده را مصرف می‌کنند و با گذشت زمان مقدار دوز مصرفی افزایش پیدا می‌کند.
همانند دونپزیل و ریواستیگمین، این دارو نیز می‌تواند مشکلات گوارشی ایجاد کند.
ممانتین:
این دارو می‌تواند سطح گلوتامات را تنظیم کند. همانطور که می‌دانید گلوتامات یک پیام رسان شیمیایی است و وجود آن برای حافظه و یادگیری ضروری می‌باشد. متخصصان بر این باورند که گلوتامات اضافی می‌تواند برای مغز سمی باشد.
این دارو به صورت قرص، مایع خوارکی و کپسول در اختیار افراد قرار دارد. اگرچه این دارو برای کنترل آلزایمر متوسط تا شدید تایید شده است، اما برای بیمارانی با نشانه‌های خفیف نیز تجویز می‌شود. عوارض جانبی این دارو شامل یبوست، سردرد و سرگیجه است.
ممانتین طولانی رهش و دونپزیل:
این درمان می‌تواند دو نوع دارویی که برای درمان آلزایمر مورد استفاده قرار می‌گیرد را ترکیب نماید. این دو دارو دونپزیل و ممانتین است. این درمان برای افرادی استفاده می‌شود که مصرف چند قرص در روز برای آن‌ها مشکل ساز است. همانند سایر درمانهای تایید شده برای آلزایمر، این درمان نیز نمی‌تواند از بیماری پیشگیری کند یا از سرعت رشد آن بکاهد.
این نوع درمان قادر است فرایندهای ذهنی و عملکرد کلی بیماران را بهبود ببخشد. عوارض جانبی شایع در برگیرنده سردرد،سرگیجه، کمبود اشتها و کبودشدگی است.
تمرینات ورزشی:
فعالیت‌های بدنی که باعث افزایش ضربان قلب می‌شوند برای سلامت کلی بدن مفید هستند. این تمرینات می‌توانند سلامت مغز را بهبود ببخشند.مطالعات انجام شده در انجمن بیماران آلزایمری نشان می‌دهد که ورزش می‌تواند اثرات مثبتی بر روی این بیماری داشته باشد. در یک مطالعه انجام شده شرکت کنندگان در آموزش‌های ایروبیک و کشش شرکت کردند.
این افراد به مدت ۴۵ تا ۶۰ دقیقه در این تمرینات حضور داشتند. بعد از گذشت چند ماه، محققان به این نتیجه رسیدند که تمرینات ورزشی می‌تواند سلامت مغز را افزایش دهد.
در یک مطالعه دیگر بیمارانی که آلزایمر خفیف تا متوسط داشتند به صورت تصادفی در تمرینات ورزشی شرکت کردند و برخی از آن ها نیز در گروه کنترلی قرار گرفتند. بعد از ۱۶ هفته، محققان دریافتند که تفاوتی بین عملکرد ذهنی این افراد ایجاد نشده است اما ورزشکاران نشانه‌های اضطراب، تحریک پذیری و افسردگی کمتری داشتند. به همین خاطر به این افراد توصیه می‌شود سه روز در هفته و در هر کدام به مدت ۲۰ الی ۳۰ دقیقه به تمرینات ورزشی بپردازند.
تعامل در فعالیت‌های ذهنی و اجتماعی:
تعامل در فعالیت‌های ذهنی و اجتماعی می‌تواند نشانه‌های آلزایمر را بهبود ببخشد. این فعالیت‌ها شرایط بیماری را معکوس نمی‌کنند اما هر کدام نقش مهمی در حفظ سرزندگی مغز بازی می‌کنند.
زمانی که این موارد با تمرینات ورزشی و رژیم غذایی سالم ترکیب می‌شود می‌تواند تاثیر بیشتری داشته باشد. علاوه بر این، ارتباط داشتن با افراد می‌تواند خطر ابتلا به افسردگی را کاهش دهد.
متخصصان توصیه می‌کنند بیماران مبتلا به آلزایمر در فعالیت‌های مختلفی همچون کنسرت و تئاتر ها شرکت کنند. اینکار می‌تواند نشانه‌های موجود را تا حد زیادی بهبود ببخشد.
رژیم غذایی سالم:
غذای مغز همانند غذایی که برای بدن مصرف می‌شود بسیار مهم است. افراد باید رژیم غذایی معتدلی داشته باشند که اسید چرب اشباع اندکی دارد. همچنین کاهش مصرف نمک و شکر و استفاده از وعده‌های غذایی که شامل میوه‌ها، سبزیجات، بوقلمون، ماهی، آجیل، غلات سبوس دار و اسیدهای چرب سالم است می‌تواند مفید باشد.
انجمن بیماران آلزایمری ارتباط موثری بین رژیم غذایی و عملکرد ذهن پیدا کرده‌اند. شواهد نشان می‌دهد که رژیم غذایی سالم می‌تواند مفید باشد. آیا رژیم غذایی می‌تواند خطر زوال عقل را کاهش دهد؟ متخصصان بر این باورند که مصرف رژیم غذایی سالم علاوه بر بدن بر روی مغز نیز اثر خواهد داشت. پس این گزینه را نیز مدنظر داشته باشید.
بهبود سوخت و ساز بدن:
مطالعه انجام شده نشان می‌دهد که رویکرد متابولیک برای درمان زوال عقل می‌تواند موثر باشد. محققان دانشگاه کالیفرنیا ۱۰ نفر از بیمارانی که مشکلات شناختی داشتند را مورد بررسی قرار داده اند. هر کدام از آن‌ها رژیم غذایی درمانی،تمرینات ورزشی، تحریک مغز، بهینه سازی خواب و ویتامین‌ها را دنبال کردند.
این مطالعه گزارشات موردی را نیز در خود گنجانده است. برخی از این افراد سرکار خود برگشته بودند و برخی دیگر مهارت‌های جدیدی آموخته بودند. برخی از افراد دیگر چیزی را فراموش نمی‌کردند. این یک مطالعه بالینی نیست و ممکن است اعمال آن در مقیاس وسیع کمی دشوار باشد.
درمانهای غیر دارویی برای تحریک و پرخاشگری:
زمانی که حافظه و استدلال به تدریج رو به زوال می‌رود، افراد احساس خشم و اضطراب خواهند داشت. در مراحل انتهایی این بیماری، این افراد ممکن است از لحاظ فیزیکی یا شفاهی پرخاشگر شده باشند.
دکتر اپوستولوا در این باره می‌گوید: تا زمانی که لازم نباشد من از درمانهای دارویی برای نشانه‌های رفتاری استفاده نمی‌کنم. او به اعضای خانواده و پزشکان توصیه می‌کند از فعالیت‌های اجتماعی و درمان رفتاری استفاده کنند. گوش دادن به حرف‌های بیمار، فراهم اوردن اطمینان قلبی و تعامل با او در فعالیت های مختلف می‌تواند فرد را آرام کند.
داروهایی برای پرخاشگری و تحریک:
داروی تایید شده‌ای برای درمان نشانه‌های رفتاری حاصل از زوال عقل وجود ندارد. به همین خاطر است که پزشکان معمولا نمی‌توانند داروهای موثری تجویز کنند. با این وجود برخی از پزشکان سعی می‌کنند از داروهایی همچون سیتالوپرام (Celexa) استفاده کنند که یک داروی ضدافسردگی و مهار کننده انتخابی بازجذب سروتونین است. گزینه دیگری که پیش روی پزشکان قرار دارد Nuedexta است. این دارو برای درمان اثرات بی ثباتی عاطفی تایید شده است.
بی ثباتی عاطفی به یک اختلال عصبی اشاره دارد که با گریه کردن بی‌اختیار یا گریه و خنده غیرقابل کنترل یا دیگر ظواهر عاطفی نمود پیدا می‌کند. در حالیکه داروهای آنتی سایکوتیک به عنوان یک گزینه محسوب می‌شوند اما باید زمانی مورد استفاده قرار گیرند که نشانه‌ها حاد و شدید است.
داروهای ضد افسردگی:
درمان افسردگی در بیماران مبتلا به آلزایمر ممکن است در برگیرنده ترکیبی از دارو و مشاوره‌های روان شناختی باشد. متخصصان می‌توانند داروهای ضد افسردگی SSRI همچون سیتالوپرام و سرترالین را برای مبارزه با این نشانه‌ها تجویز کنند. این داروها ممکن است سطح سروتونین را افزایش دهند. همانطور که می‌دانید سروتونین یک پیام رسان شیمیایی مهم در مغز است.
داروهای ضد افسردگی آتیپیک نیز فعالیت شیمیایی مغز را افزایش می‌دهد و می‌توانند گزینه دیگری برای درمان افسردگی باشند. برخی از این داروها شامل میرتازاپین (remeron) و ترازودون است. عوارض جانبی احتمالی این داروها شامل خواب آلودگی، سرگیجه، خشکی دهان است.
آدوکانوماب و سولانِزوماب:
دانشمندان در تلاشی که برای درمان این بیماری داشته‌اند، برخی ویژگی‌های اساسی این بیماری را هدف قرار داده اند. یک رویکرد برای درمان این بیماری، حمله به آمیلوئید است. آمیلوئید مشخصه اصلی این بیماری محسوب می‌شود. آمیلوئید برآمدگی‌هایی را در مغز بیماران تشکیل می‌دهد و پلاک‌های چسبناکی ایجاد می‌کند که باعث مرگ سلول‌ها می‌شود.
سولانِزوماب یک داروی قابل تزریق است و می‌تواند پلاک‌های تشکیل شده را از بین ببرد. نتایج بالینی در اواخر سال ۲۰۱۶ و اوایل سایل ۲۰۱۷ مشخص خواهد شد. مطالعه دیگری بر روی یک داروی مشابه دیگر به نام آدوکانوماب تمرکز کرده است.
در حال حاضر هیچ کدام از این داروها در بازار وجود ندارد اما بیمارانی که به صورت بالینی از آن استفاده کرده اند بهبودهایی داشته اند.
داروهای ضدالتهاب:
برخی از دانشمندان در حال توسعه داروهایی برای تسکین التهاب مغز هستند. التهاب یکی از پاسخ‌های طبیعی بدن به عفونت است اما مقدار زیاد التهاب می‌تواند به سلول‌های مغز و عملکرد آن اسیب وارد کند.
در یک مطالعه حیوانی مفنامیک اسید(یک داروی ضدالتهاب غیر استروئیدی) روند از دست دادن حافظه در موش‌ها را معکوس کرده است. این موش‌ها از لحاظ ژنتیکی به گونه ای دستکاری شده بودند که بیماری آلزایمر و نشانه‌های آن در این موش‌ها توسعه یافته بود. با اینحال، درمانی که در موش کارساز است ممکن است کمکی به انسان‌ها نکند.
اگرچه نتایج به دست آمده امیدوار کننده است اما این تنها اولین قدم برای تعیین مثبت بودن چنین درمان‌هایی است و مطالعات بیشتری برای تایید آن نیاز خواهد بود.
