پیشرفتهای پزشکی و مراقبتهای بهداشتی باعث کاهش بیماریهای عفونی به ویژه در کشورهای پیشرفته شده است. همان طور که میدانید در سالهای دور بیشترین عامل مرگ و میر در بین انسانها فعالیت باکتریها و میکروبهای عامل بیماری زا در بدن بوده است. طبق یک آمار امروزه در ایالات متحده، سرطان ریه و مشکلات دستگاه تنفسی پس از بیماری قلبی در جایگاه کشندهترین نوع بیماریها در بین انسانها قرار دارد. آمارهایی که از طرف سازمان بهداشت جهانی منتشر شده، به خوبی نشان میدهد آنهایی که در کشورهای پیشرفته زندگی میکنند، شانس زنده ماندنشان نسبت به دیگر کشورها بالاتر است. همچنین در این کشورها شانس نابود کردن بیماریهای ناشی از سرطان از جایگاه بالاتری نیز برخوردار است. امروزه با توجه به این که جمعیت افراد پیر در کشورهای توسعه یافته بیشتر شده است و این هم به خاطر بالا بودن امید به زندگی در بین این کشورهاست، خود میتواند معظلی برای کشورهای توسعه یافته باشد. با توجه به اینکه بیماریهای سرطانی در بین جوانان نیز گسترش یافته است، دیگر نمیتوان فاکتورهای زیست محیطی را نادیده گرفت به ویژه رژیم غذایی ناسالم، که میتواند یکی از عوامل ایجاد سرطان در بدن باشد. در ادامه این مطلب که بر اساس مطالعات علمی صورت گرفته، شما را با یک لیست از چیزهایی است که میتوانند شما را در معرض خطر ابتلا به سرطان قرار دهند آشنا میکنیم. این گزینهها نشانه آن نیست که از آنها واهمه داشته باشید؛ بلکه آگاهی داشتن از موارد خطرناک امری بسیار ضروری است. در واقع این شما هستید که تصمیم میگیرید چه کاری برای شما خوب و چه کاری میتواند به ضرر شما باشد. البته هر شخصی برای سلامت خود برنامههای را در زندگی خود اجرا کند که این برنامهها میتواند از جمله ورزش کردن و پیروی از یک رژیم غذایی سالم باشد.
نوشیدن چای داغ
مزایای بهداشتی چای باعث شده که بسیاری از مردم در سراسرجهان آن را در سبد نوشیدنیهای روزانه خود قرار دهند. البته این امر از دیر باز در بین مردم رواج داشته است. در حالی که چای سرشار از آنتی اکسیدان است، اما نوشیدن چای بسیار داغ در دراز مدت میتواند باعث بروز سرطان مری شود. جالب است بدانید که طبق گفته محققین مردمان قاره آسیا به ویژه منطقه خاورمیانه با توجه به مصرف بیشتر چای نسبت به دیگر نوشیدنیها بیشتر به سرطان مری مبتلا میشوند، اما مصرف سیگار و الکل در امریکا و اروپا دلیل اصلی بروز سرطان مری در این بخش از جهان است. با این تفاسیر همه ما باید از نوشیدن چای داغ جدا خودداری کنیم. از یاد نبرید چند دقیقه صبر کردن برای کمی خنک شدن چای مشکلی برایمان ایجاد نمیکند. از این رو توصیه میشود برای در امان ماندن از سرطان مری هیچ غذای داغی را تا کمی خنک نشده، مصرف نکنید، به ویژه اگر غذای مورد نظر، نوشیدنی باشد. در هر صورت نوشیدن، نوشیدنیهای بسیار داغ و بسیار سرد میتواند در آینده نه چندان دور مشکلات جسمی فراوانی از جمله نابودن شدن دندانها، درد معده و بسیاری دیگر از مشکلات این چنین را برای ما به وجود آورد.
خوشبو کننده هوا
بیشک امروزه استفاده از خوشبو کنندهها در فضای خانه و یا محل کار به یک عادت تبدیل شده، حتی دیده میشود که بسیاری از مردم از این ماده شیمیایی جهت خوشبو کردن اتومبیلهای خود نیز استفاده میکنند. خوشبو کنندهها با توجه به ترکیبات شیمیایی بسیار قویای که دارند ظرف کمتر از چند ثانیه هر محیطی را به شکلی مطلوب خوشبو میکنند، حتی طراحی این خوشبو کنندهها به جایی رسیده است که میتوانند به خوبی علاوه بر خوشبو کردن یک مکان خاص، بوهای بد را نیز جذب کنند. از این رو استفاده کردن از آنها بسیار رواج پیدا کرده است. البته استفاده آسان از آنها نیز باعث شده تا مردم رغبت بیشتری برای استفاده کردن از خوشبو کنندهها پیدا کنند، از این رو باید نگران استفاده بیش از آنها باشیم.
یکی از بزرگترین مشکلاتی که خوشبو کنندهها فریب دادن ماست؛ چرا که مواد شیمیایی موجود در آنها باعث تحریک ما شده و در نتیجه فکر میکنیم که هوای داخل خانه و یا محل کار پر شده، از رایحههای کاملا طبیعی این امر به تنهایی میتواند اثرات بسیار مخربی روی سیستم بویایی ما داشته باشد. با همه گیر شدن خوشبو کنندههای شیمیایی دیگر کسی میلی برای استفاده از خوشبو کنندههایی همچون اسطوخودوس و دیگر خوشبو کنندهای طبیعی که آسیبی به ما نمیزنند، ندارد. از این رو مواد شیمیایی به صورت ذرات بسیار ریز در جای جای خانه و محل کار ما پخش میشوند که به نوبه خود میتوانند باعث ایجاد انواع مشکلات تنفسی و پوستی و دیگر مشکلات این چنین در ما شوند. یک نکته بسیار تامل برانگیز درباره خوشبو کنندههای هوا که معمولا شیمیایی نیز هستند. این است که آنها دارای ترکیبات شیمیایی هستند که قادرند به گیرندههای بویایی ما حمله کنند، در واقع با این کار ما دیگر قادر نیستیم که بوهای نامطبوع را استشمام کنیم. این مواد نه تنها باعث فریب دادن ما میشوند بلکه برخی از ترکیبات شیمایی موجود در خوشبوکنندهها میتوانند کیفیت هوایی که تنفس میکنیم را به شدت پایین بیاورند. از این رو بدن ما در اکسیژن رسانی به اندامهای حیاتی و دیگر بافتها دچار مشکل میشود.
نگاهی به برخی از مواد شیمیایی خطرناک رایج موجود در خوشبو کننده هوا:
استالدئید - این ماده شیمیایی با بوی نامطبوع، سرطان زا بودن آن شناخته شده است.
بنزالدئید- توسط سازمان حفاظت از محیط زیست ایالات متحده به عنوان یک ماده خطرناک طبقه بندی شده است، این بوی شیمیایی از روغن بادام است.
۱،۳-Dichloro-۲-propanol - یک ماده شیمیایی قوی که باعث ایجاد سرطان کلیه و کبد میشود.
۱،۴-Dichlorobenzene - یکی دیگر از سرطان زاها با بوی بسیار قوی است که میتواند با مسدود کردن گیرندههای بویایی باعث فریب ما شود.
متیل پیرولیدون - در لیست مواد شیمیایی مسمومیت زا قرار دارد که بسیار شناخته شده است.
البته از ترکیبات خوشبو کنندههای شیمیایی میتوان به حلالهای نفتی و رایحههای آروماتیک و دیگر مشتقاتی که از نفت گرفته میشود، اشاره کرد که گاها خاصیت سرطان زایی دارند. بیشک وجود چنین موادی در خوشبو کنندهههای شیمیایی احتمال ابتلا به آلزایمر در افراد را نیز افزایش میدهد. یک گزینه مناسب و مطمئن به جای خوشبوکنندهههای شیمیایی استفاده از اسانس گیاهان معطر است، بیشک چند قطره از اسانس و یا روغن گیاهان معطر میتواند فضای داخلی خانه و یا محل کارمان را به خوبی خوشبو کند. البته حفظ نظافت خود میتواند بهترین روش برای دور ماندن از بوهای نامطبوع باشد با این تفاسیر نظافت محل کار و یا خانه خود را در اولویت کارها قرار دهید تا مجبور نباشید از خوشبو کنندهها استفاده کنید.
داروهای پیشگیری از بارداری
قرصهای پیشگیری از بارداری در افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه و همچنین سرطان رحم و کبد دخالت دارند. پیشگیری کردن با قرص برای عدم بچه دار شدن رابطه مستقیمی با سرطان پستان دارد از این رو توصیه میشود از مصرف چنین موادی جدا خودداری شود. جالب است بدانید پرسه بارداری در زنان و شیر دادن کودکان باعث میشود تا خطر ابتلا به سرطان پستان در آنان به میزان قابل توجهای کاهش یابد. چرا که با به وجود آمدن چنین شرایطی در زنان هورمونهایی در آنان تولید میشود که به نوبه خود میتوانند مانع از ایجاد سرطان شوند.
شمعها
شمعها برای مدتها خانههای مردم را روشن کردهاند، جالب است بدانید که مردمان روم باستان و مصریان بنیانگذار چنین روشی برای روشن کردن منازل خود بودند. امروزه با پیشرفت علم و فن آوری و با روی کار آمدن چراغهای الکتریکی استفاده از شمعها برای روشنایی منزل، کنار گذاشته شدهاند و بیشتر مردم فقط برای اجرای برخی سنتها از آنها استفاده میکنند. شمعهایی که در قدیم استفاده میشد، بیشتر از جنس موم زنبور عسل و یا چربیهای حیوانی بود. از این رو این مواد خطرات کمتری برای انسان ایجاد میکردند تا اینکه در سال ۱۸۵۰ مولکول پارافین کشف شد و خیلی زود جای مواد طبیعی را گرفت. از جمله مزایای استفاده از پارافین در شمعها این بود که آنها بسیار ارزان و خیلی آسان تهیه میشدند، از این رو در بین مردم گسترش پیدا کردند. متاسفانه دودهای حاصل از سوختن پارافین میتواند مواد سرطانزایی همچون تولوئن، آلدئیدها، کتونها و سایر اجزای سوخت فسیلی را در بر داشته باشند. از این رو استفاده از شمعها به ویژه در فضای بسته میتواند بسیار خطرناک نیز باشد. از جمله بهترین جایگزین پارافین در ساخت شمع میتوان، به موم طبیعی زنبور عسل اشاره کرد. در هر صورت اگر دوست دارید از روشنایی شمع بهره ببرید، ابتدا فکری برای تهویه مطبوع داشته باشید تا گازها و دودهای سمی ایجاد شده از فضای بسته خارج شوند. یک نکته بسیار مهم که حتما باید در نظر گرفته شود؛ استفاده از شمعهای رنگی و معطر است. بیشک مواد شیمایی و زیان بار موجود درچنین شمعهایی به مراتب از شمعهای معمولی بیشتر است.
آلایندههای خودرو
طبق گفته آژانس بینالمللی تحقیقات سرطان (IARC)؛ بروز سرطان در معدن چیانی که در کنار گازهای حاصل از احتراق موتورهای با سوخت دیزل کار میکنند، بسیار زیاد است. متاسفانه از اگزوز موتورهای دیزل مقادیر بسیار زیادی مواد سمی بیرون میآید که میتواند باعث ایجاد آسم و سرطان ریه در انسانها شود. اما به جز موتورهای دیزل دیگر موتورها که با دیگر سوختهای فسیلی کار میکنند نیز در ایجاد سرطان در انسانها نقش موثری دارند. همان طور که میدانید بنزین و گازوئیل هر دو از مشتقات نفت خام هستند که در برج تقطیر تهیه میشوند، تفاوت این دو سوخت در میزان اشتعال پذیری آنهاست. در هر صورت هم سوخت دیزل و هم سوخت بنزین پس از احتراق دارای گاز سمی منواکسیدکربن و دیگر هیدروکربنهای خطرناک همچون بنزن هستند، اما نسبت این مواد سمی در بنزین و گازوئیل به مراتب فرق دارند. متاسفانه سرطان زا بودن بنزین حاصل از احتراق سوختهای فسیلی کاملا شناخته شده است. البته از دیگر مضرات این ماده شیمیای میتوان به ایجاد انواع سرطان خون، آسیب رساندن به مغز استخوان و حتی اختلال در تولید سلولهای خونی نیز اشاره کرد.
لوازم آرایشی و بهداشتی
لوازم آرایشی و بهداشتی تحت مجوز FDA قرار دارند. اما تهیه و تولید مخفیانه آنها کمی شبیه به مواد مخدر هستند با وجود غیر قانونی بودن باز هم میتوان آنها را تهیه کرد. از آنجایی که استفاده از لوازم آرایشی بهداشتی بیشتر برای ظاهر کاربرد دارند، از این رو ایمن بودن و یا سالم بودن آنها توسط مصرف کنندگان آنچنان مورد توجه قرار نمیگیرد. از جمله مشکلاتی که استفاده از لوازم آرایشی بهداشتی غیر استاندارد ایجاد میکنند، میتوان به: سوزش پوست و یا چشم، خارش پوست، احساس درد، تغییر رنگ پوست، ایجاد جوش و آکنه روی پوست و حتی ایجاد حساسیت آلرژیک نیز اشاره کرد. شاید در نگاه اول با یک شستشوی ساده میتوان از شر مضرات لوازم آرایشی بهداشتی خلاص شد، اما متاسفانه با آزمایشاتی که صورت گرفته، ثابت شده ماده شیمیایی بنزوفنون-۳ که در کرمهای آفتابی یافت میشود، در ادرار افرادی که از آنها استفاده میکنند نیز یافت میشود. متاسفانه این امر نشانه آن است که این گونه مواد شیمیایی علاوه بر جذب در پوست، در بدن شخص مصرف کننده ذخیره نیز میشوند و این ذخیره شدن در دراز مدت میتواند مشکلات جبران ناپذیری را برای افراد ایجاد کند.
متاسفانه ثابت شده است که مواد شیمیایی موجود در رنگ مو میتوانند خاصیت سرطانزایی داشته باشند. البته در بسیاری از لوازم آرایشی و بهداشتی مقداری از مواد شیمیایی خطرناک همچون: فرمالدئید، بنزن، تولوئن و ۱،۴-دیوکسان وجود دارند. یک مشکل دیگر در استفاده از عطرهای شیمیایی است؛ چرا که تولیدکنندگان این گونه مواد فرمولهای ساختشان را در اختیار بازرسان و یا هر ارگان نظارتی قرار نمیدهند. از این رو نمیتوان به طور قاطع درباره سالم بودن آنها نظر داد. این مورد درباره شرکتهایی که ادعای ارگانیک بودن محصولاتشان را دارند، نیز صدق میکند. بیشک نمیتوان با چند بار استفاده کردن از لوازم آرایشی به مشکل دار بودن و حتی سمی بودن آنها پی برد. در برخی از مواقع مواد سمی پس از چند سال انباشته شدن در بدن میتوانند باعث ایجاد مشکل در بدن شوند.
مصرف غذای سوخته
هنگامی که ما غذاهایی چون: ماهی، مرغ و گوشت را میخوریم، اگر کمی از غذا کمی سوخته و قهوهای تر (بیش از حد سرخ شده) شوند، جذابیت بصری ایجاد میکنند و همچنین طعم دودی آنها میتواند بر این جذابیت بیافزاید اما متاسفانه غذاهای که تا این حد سرخ و یا کباب شده باشند، میتوانند احتمال ابتلا به سرطان های؛ معده، روده بزرگ و پانکراس را در ما افزایش دهند.در هنگام پخت و پزغذاهای پروتئینی وقتی آنها به رنگ قهوهای تبدیل شوند، اسیدهای آمینهای که پروتئین را تشکیل میدهند، به آمینههای هتروزیکلی (HCA) تبدیل میشوند. اکثر آنها بسیار سرطان زا هستند، زیرا باعث ایجاد آسیب به DNA میشوند و در آنها جهش ایجاد میکنند. البته خوردن هر نوع گوشتی با این روش میتواند باعث تولید HCA در بدن شود، اما کباب کردن بیش از حد گوشت خطر ابتلا به سرطان را بالا میبرد، زیرا چربی سوخته شده در هنگام کباب کردن و دود حاصل از آنها باعث جذب مواد غذایی میشود. شاید در نگاه اول این دود چربیها بتواند بر روی طعم غذا تاثیر مثبتی بگذارند، اما نباید از یاد برد که دود باعث ایجاد مواد سرطانزا و بسیاری خطرناکی، چون هیدروکربنهای آروماتیک چند حلقهای است. از این رو توصیه میشود به هیچ عنوان گوشت (گاو، مرغ، ماهی) را بیش از اندازه کباب نکنید.
ذرت بو داده در مایکروویو
اگر چه شما میتوانید پاپ کورن را درون مایکروویو تهیه کنید، اما این کار میتواند خطر ابتلا به سرطان را در شما افزایش دهد. متاسفانه پوشش مومی شکل و پلاستیکی مانند پاپ کورن اسید پرفلووروکاتنیک تولید میکند و این ماده میتواند باعث ایجاد سرطان پروستات و سرطان کبد شود. از این رو به هیچ عنوان ذرتها را به وسیله مایکروویو تهیه نکنید. این خطر ابتدا در سال ۱۹۹۳ در مجله پزشکی شغلی مورد توجه قرار گرفت، اما متاسفانه هنوز هم بسیاری از مردم برای تهیه پاپ کورن از مایکروویو استفاده میکنند. بهترین روش شناخته شده برای تهیه پاپ کردن روشهای سنتی است. از این رو سعی کنید؛ برای تهیه پاپ کورن از روش سنتی استفاده کند تا علاوه بر لذت بردن از آن از خطرات ناشی از استفاده ماکروویو نیز در امان باشید. از آنجایی که در تهیه پاپ کورن با روش قدیمی شما میتوانید از روغنهای طبیعی همچون روغن نارگیل ارگانیک و یا چربیهای طبیعی استقاده کنید با این روش ارزش غذایی آن نیز دو چندان میشود.
مواد غذایی کنسرو شده
اگر چه استفاده آسان از غذاهای کنسرو شده باعث میشود، میل و رغبت مردم برای مصرف از آن دوچندان شود، اما نباید از یاد برد که برخی نگهدارندههای موجود در غذاهای کنسروی میتواند برای سلامتی بسیار خطرناک باشد. البته در کنسروهای فلزی ترس آلوده شدن با فلزات سنگین نیز قابل تامل است. این در حالی است که پوشش پلاستیکی برخی از کنسروها پس از گرم شدن به مراتب خطرناکتر نیز میشوند. متاسفانه پوشش پلاستیکی در برخی از کنسروها بیسفنول A. را وارد بدن ما میکند. این ماده باعث ایجاد اختلالات هورمونی و تغییرات DNA در بدن میشود که در نتیجه به سرطان سینه ختم میگردد.
سنگ گرانیت مصنوعی
از آنجایی که سطح گرانیت مصنوعی آینهای و جلا کاری شده، این سنگ مصنوعی از سنگهای مرمر بهتر و شستشوی آن نیز بسیار آسان است و همچنین تنوع رنگی بسیار زیاد آن، باعث محبوبیت در بین مردم شده است. استفاده از چنین ویژگیای باعث شده تا بسیاری از هتل داران و مجموعه آشپزخانهها خیالشان از بابت تمیز کاری راحت شود. بزرگترین مشکل سنگهای گرانیت این است که آنها را از بقایای موادی که خاصیت رادیواکتیوی دارند تهیه میکنند. رادون موجود درسنگهای گرانیتی میتواند بسیار خطرناک باشد؛ چرا که گاز رادون بی رنگ و بی بو است و از این رو تشخیص آن بدون یک وسیله شناساگر تقریبا غیر ممکن است. همانطور که میدانید مواد رادیواکتیوی خاصیت سرطانزایی دارند. اگر بنا به هر دلیلی میزان مواد رادیو اکتیوی موجود در سنگهای مصنوعی زیاد باشد، میتواند احتمال بروز سرطان را افزایش دهد. از آنجایی که گرانیت در رنگهای بسیار متنوعی در سراسر جهان تولید میشود به همان اندازه میزان مواد رادیواکتیو موجود در آن نیز متفاوت است. با توجه به EPA، رادون دومین علت سرطان ریه است. انجام یکسری آزمایشها روی گاز رادون میتواند وجود و یا عدم وجود آن را اثبات کند. به همین منظور توصیه میشود، اگر در فضای بسته از این نوع محصول استفاده میشود؛ بهتر است از تهویه خوبی برخوردار باشد تا گازهای رها شده از سنگ، به محیط بیرون رانده شوند تا افراد با خطر کمتری برخورد داشته باشند.
خمیر دندان
مسواک زدن و استفاده از خمیر دندان میتواند سلامت دهان، دندان و حتی لثههای ما را تا حدودی تضمین کند. البته توصیه میشود در شبانه روز دو بار و به مدت ۵ دقیقه به خوبی مسواک بزنید اما یک مورد مطالعه در مورد ایمنی و کارآیی مواد موجود در خمیر دندان هنوز هم وجود دارد. فلوراید موجود در خمیر دندان مانع از پوسیدگی دندانها میشود، اما اگر این ماده به میزان بیش از اندازه مجاز باشد، میتواند باعث ایجاد بیماری دژنراتیو دندان و استخوانها شود. البته گفته میشود؛ پیوند احتمالی فلوراید به یک نوع سرطان استخوان به نام استئوسارکوم وجود دارد. یکی دیگر از عوامل ایجاد کننده سرطان در بدن ماده موجود در خمیر دندان به نام تریکولسان است. این ماده که یک نوع آنتی بیوتیک است، به خاطر بالا بردن بهداشت دهان و دندان مورد استفاده قرار میگیرد. در آزمایشی که بر روی اثر تریکوسان بر روی جوندگان صورت گرفته، این موجودات شش ماه پس از آزمایش با تومورهای کبدی روبهرو شدند، این که این ماده در رشد تومورهای کبدی جوندگان کاملا موثر است، میتواند برای ما زنگ هشداری باشد تا در استفاده از چنین موادی حساسیت بیشتری به خرج دهیم. توصیه میشود در هنگام مسواک زدن از خمیر دندانهای طبیعی استفاده کنید تا کمتر در معرض مواد شیمیایی خطرناک باشید.
نوشابه رژیمی
شیرین کنندههای مصنوعی موجود در نوشابههای قندی میتوانند تهدیدی خطرناک برای سلامتی ما باشند. از جمله این شیرین کنندههای مصنوعی میتوان به ساخارین و سیکلامات که باعث ایجاد سرطان مثانه و آسپارتام به همراه تومورهای مغزی میشوند، اشاره کرد. اما آسپارتام با فرمالدئید در بدن متابولیزه میشوند و چنین حالت به وجود آمده در بدن میتواند باعث ایجاد انواع سرطان در آن شود.