وقتی به مناظر مختلف شهر می نگرم ساختمان های تودرتو، ماشین ها و صدای بوق!! هجوم افرادی که با سرعت از کنار هم می گذرند تمام فکرم را مشغول می کند به این واقعیت که شهر موجودیتی زنده دارد و تک تک افراد بر آن تاثیر می گذارند و این سوال در ذهنم پیش می آید آیا شهر نیز بر افراد تاثیرگذار است؟
فضاهای شهری محل برخورد رفتارها، افکار و همچنین رفع برخی از نیازهای روزمره شهروندان است. مبلمان مناسب شهری و درخور فرهنگ شهروندان باعث افزایش حس تعلق شهروندان می شود و بدیهی است هرچه حس تعلق شهروندان بیشتر باشد مشارکت های محلی و سرزندگی افزایش می یابد.
متاسفانه در حال حاضر با رشد روز افزون ارزش زمین و میل به درآمدزایی اهمیت توجه به فضاهای شهری در شهرداری ها کاهش یافته تا جایی که اهمیت توجه به فضاهای شهری به فراموشی سپرده شده و پیکره شهرهای امروزی را حضور نابسامان عناصر ناهماهنگ و سلطه توده های ساختمانی یک شکل و بعضا فاقد ارزش های معمارانه فراگرفته و از تاثیرات آن می توان به افول تعاملات بین افراد در خانواده و در اجتماع اشاره کرد.
واضح ترین تاثیری که افراد از بودن در فضاهای شهری در خود حس می کنند خشم از ترافیک است و درمقابل پیاده روی یک هنر فراموش شده است. این در حالی است که با استفاده از مبلمان مناسب می شود رانندگی را از حالت اجبار و صرفا با هدف جابه جایی خارج و آن را تبدیل به یک سرگرمی لذت بخش کرد.
حمیدرضا رحمانی کارشناس مسائل اجتماعی با تاکید بر اینکه عوامل مختلفی بر خشم شهری شهروندی تاثیرگذار است گفت: یکی از دلایل با توجه به انباشت هیجانات انسان و نبود اثری از طبیعت است، ندیدن و نشنیدن طبیعت سبب تخلیه نشدن انرژی در شهروندان و در نتیجه افسردگی می گردد.
در تعریف مبلمان شهری باید گفت: به مجموعه امکاناتی که در شهرها، خیابان ها، میادین، پارک ها و فضاهای باز شهری جهت استفاده عموم مردم قرار دارد از جمله نیمکت ها، باجه های تلفن، سطل های زباله و... که در مکان های مناسب شهری و متناسب با نحوه استفاده به منظور برقراری آسایش، زیبایی، آرامش، رفاه و امنیت شهری قرار داده اند مبلمان شهری می گویند. مبلمان شهری در زیباسازی، هماهنگی، آسایش روحی و روانی افراد در یک شهر نقش بسزایی دارد.
در همین زمینه عبدالرضا کردی، روانشناس اجتماعی گفت: وقتی از مبلمان شهری صحبت می کنیم در حقیقت از میزان تغذیه بصری شهروندان، ارتقا سواد و فرهنگ بصری شهروندان سخن می گوییم. عوامل و عناصری که در مبلمان شهری بکار می روند می توانند روحیه و انگیزه ایجاد کنند و یا برعکس تنش، نگرانی، دلزدگی و اضطراب را در شهروندان ایجاد کنند.
وی افزود: امروزه در مدیریت شهری و روانشناسی شهرها رکنی ایجاد شده تحت عنوان مدیریت احساسات و عواطف شهروندان مسئولیت این افراد ایجاد حس تعلق در شهروندان است.
کردی با ذکر مثال گفت: در شهرهای پاریس، لندن، پکن در چین و کوآلالامپور در مالزی ناظر تناسب زیاد بین خواسته های نگرشی، ارزشی و باورهای مردم با مبلمان شهری هستیم به همین علت مردم احساس نشاط، روحیه و شادابی زیادی دارند چرا که احساس می کنند شهر حقیقتا جایی است که به آنها تعلق دارد.
وی افزود: اگر مبلمان شهری متناسب با هویت، تاریخ، اعتقادات و باورهای مردم نباشد در شهروندان تعارض بصری، تجسمی- فضایی ایجاد می کند و شهروند زمانی که در شهر حرکت می کند حس غربت ناباروری و استرس در او ایجاد می شود و مانع از احساس خوشحالی و شادکامی او می شود.
شاید در ابتدا باورش سخت بود که شهر در احساسات و کنش های ما تاثیرگذار است و به امید روزی که معماری و شهرسازی ایرانی اصیل بوده و سازگار با فرهنگ، تاریخ و هویت ایرانی باشد.
