او که یکی از جدیترین منتقدان سیاست آمریکا و رویکرد ایالات متحده در افغانستان است، برای انجام این گفتگو الکس کریستین کراوفورد، خبرنگار شبکه اسکای را در دو نوبت به خانهاش پذیرفت. خانهای که خانم کراوفورد، آن را یک عمارت بسیار محافظت شده و دارای چندین لایه امنیتی توصیف کرده است.
کرزای گفت: به خاطر آنچه که در کشور ما در حال حاضر میگذرد بسیار ناراضی و ناراحت هستم. هر چند ما دستاوردهای بزرگی طی ۲۰ سال گذشته داشتیم، بهبود وضعیت آموزش و پرورش (که شامل) راه اندازی مدارس دخترانه است؛ حضور زنان در جامعه و پرواز مردم افغان به سرتاسر دنیا، و خیلی دستاوردهای دیگر. اما مشاهده تداوم مناقشه، ظهور مجدد افراط گرایی و تروریسم، ورود و ظهور داعش و تداوم برادرکشی در افغانستان من را بسیار ناراحت میکند.
وی درباره هزینه هزاران میلیاردی طی این ۲۰ سال و کشته شدن هزاران تن گفت: از جهت برآورده شدن آرزوی مردم افغانستان برای داشتن استقلال، حاکمیت، داشتن کشوری مقتدر و بهبود زندگی، دستاوردهایی بوده، ولی برخی مسائل باقی مانده است. اما برخی اهداف مثل پایان دادن به افراطگرایی، ایجاد صلح و ثبات در کشور، خیر. برای ما فاجعه آمیز بوده است.
حامد کرزای در جریان این مصاحبه عصبانیت خود را از عملکرد ایالات متحده در کشورش بیان میکند و میگوید که «اگرچه در میان آنها افراد خوبی هم وجود دارند» اما نمیتوان از نقش آنها در ادامه ناامنی و گسترش تروریسم در کشورش را نادیده گرفت.
کرزای میافزاید: «جامعه بینالمللی به طور کامل از حضور ایالات متحده و نیروهای ناتو در افغانستان با نام مبارزه با تروریسم حمایت کرد... اما در دوران حضور آنها در افغانستان بود که داعش در این کشور ظهور کرد.»
او دلیل اصلی این شکست را سیاستهای ارتش آمریکا و برخی از متحدانش دانست و گفت: نیروهای آمریکایی گاهی در کنار نیروهای شبه نظامی خود، کارهایی میکردند که هولناک بود. آنها به نام مبارزه با طالبان، روستاهای ما را بمباران میکردند. بله، ما هم به عنوان مردم افغانستان مشکلاتی داریم، اختلافاتی داریم، خیلی هم زیاد هستند، درست مانند هر جامعه دیگری. اما مناقشهای که در افغانستان وجود دارد تقریباً نتیجه خیالات بود! آیا این یک هدف جهانی بود، آیا بخشی از رقابت منطقهای آمریکا بود. هر چه که دلیل آن باشد، ما مردم افغانستان قربانی این شرایط غم انگیز هستیم. کل جامعه بین المللی به نام مبارزه با تروریسم، از حضور آمریکا در افغانستان حمایت کرد. در طول دوران حضور آنها و نظارت آنها بود که داعش در افغانستان ظهور پیدا کرد. آنها چگونه میخواهند این را توضیح دهند؟ چگونه میشود؟
مجری اسکای نیوز از حامد کرزای پرسید: شما چگونه آن را توضیح میدهید؟
رئیس جمهور پیشین افغانستان کاملاً بر این عقیده است که حضور سربازان آمریکایی به رشد تروریسم در افغانستان کمک کرده و حضور نیروهای بینالمللی اوضاع را برای مردم کشور نه بهتر بلکه بدتر کرده است.
بر این اساس او تاکید دارد که ماموریت آمریکا و ناتو در افغانستان شکست خورده است و به همین دلیل «بهتر است که به این ماموریت شکست خورده پایان دهند».
حامد کرزای میگوید: «اگر افغانها در دوران حضور این نیروها همچنان از ناامنی و بیقانونی و حملات و درگیریها رنج میبرند، آنهم در حالی که هدف از حضور نیروهای غربی برقراری ثبات و امنیت بوده، به این معنی است که آنها در انجام ماموریتشان در افغانستان شکست خوردهاند.»
«باید با کمک پاکستان راهمان را پیدا کنیم»
او میافزاید: «اکنون همه چیز به افغانها بستگی دارد که باید راهشان را پیدا کنند. ما باید راه خود را در کنار پاکستان پیدا کنیم. باید با کمک همسایگان خوب، راهی پیدا کنیم. ما باید راهمان را در درون جامعه خود پیدا کنیم.»
او ضمن ابراز ناامیدی از نتیجه نشست اشرف غنی و جو بایدن، رؤسای جمهور افغانستان و ایالات متحده که در واشنگتن برگزار شد، گفت: «آنها باید درباره صلح صحبت میکردند نه در این باره که چند هلیکوپتر فراهم خواهد شد.»
کرزای همچنین به خاطراتی از سفر خود به واشنگتن در اوایل سال ۲۰۰۰ میلادی اشاره میکند؛ زمانی که سیاستمداران آمریکا سعی داشتند او را برای ایجاد زندانهای بیشتر قانع کنند تا بتوانند افراد بیشتری را زندانی کنند.
کرزای میگوید که نه تنها به شدت با این ایده مخالفت کرده، بلکه خواستار بسته شدن زندان بگرام در پایگاه نظامی واقع در حومه کابل شده است؛ زندانی که به گفته او مترادف با شکنجه و وحشت بود.
کرزای در ادامه این مصاحبه، به بخشی از گفتگوی خود در آن زمان با سناتور جمهوری خواه لیندسی گراهام اشاره میکند و میگوید: «به او گفتم که چرا میخواهید در افغانستان زندانهای بیشتری ایجاد کنید؟ شما نباید در افغانستان حضور داشته باشید و ما به شما اجازه نمیدهیم و اگر اینگونه عمل کنید، افغانها با شما همان رفتاری را میکنند که با اتحاد جماهیر شوروی داشتند. لیندسی گراهام به من نگاه کرد و گفت "تو تنها یک نفر هستی، چگونه میتوانی جلوی ما را بگیری".»
کرزای خشمگین از بیاحترامی سناتور لیندسی گراهام به او و کشورش، ضمن تکرار سخنان او ادامه میدهد: «تو تنها یک نفر هستی، چگونه میتوانی جلوی ما را بگیری... او این حرفها را خطاب به کسی میزد که به قول خودشان رئیس جمهور منتخب یک کشور بود و او را تنها "یک نفر" خطاب میکرد.»
حامد کرزای معتقد است که در نهایت نیز بیاعتنایی به خواستههای مردم افغانستان باعث شکست مأموریت آمریکاییها و ناتو در افغانستان شده است.
«جنگ با طالبان اشتباه است»
کرزای همچنین در جریان این مصاحبه تاکید دارد که طالبان باید بخشی از دولت آینده افغانستان باشد؛ اما آنها باید خشونت را به کناری بگذارند.
او گفت: جنگیدن طالبان علیه مردم خودش به خاطر خواستههای نامشروع فرد دیگری است. این یک مناقشه خارجی است. این مناقشهای برای منافع قدرتهای خارجی است و نه منافع افغانستان.
او به شدت با بسیج ملی گروههای مسلح برای مقاومت در برابر تسلط طالبان مخالف است و میگوید: «ما نباید با طالبان بجنگیم... این درگیری تنها به نفع قدرتهای خارجی است و نه افغانستان... هر افغانی که علیه یک افغان دیگر اسلحه به دست بگیرد، کاری به نفع قدرتهای خارجی انجام داده است و نه به نفع افغانستان. بنابراین جنگ آنها با طالبان اشتباه است. آنها به شدت در اشتباه هستند و باعث آسیب به مردم افغانستان میشوند.»
او اصرار دارد که تمایلی برای بازگشت به قدرت ندارد اما ادامه کار برای رسیدن به صلح در افغانستان را ماموریت خود میداند. کرزای گفت: من دوره خودم را گذراندم. من معمار این قانون اساسی هستم. من یک قانون اساسی دموکراتیک برای مردم افغانستان ایجاد کردم. من انتخابات برگزار کردم. دوره من به پایان رسید و من قدرت را طی یک فرایند دموکراتیک به جانشین خودم انتقال دادم. من این میراث را خراب نخواهم کرد بلکه آن را زنده نگه خواهم داشت و مادامی که ما اینجا هستیم در افغانستان انتخابات برگزار خواهد شد. من اکنون یک شهروند هستم و یک شهروند باقی خواهم ماند، اما برای صلح در کشورم کار خواهم کرد.
کرزای در پایان گفتگوها بار دیگر بر داشتن یک رابطه «متمدنانه» با پاکستان تاکید میکند؛ رابطه که منجر به برقراری صلح در افغانستان شود.