
اگر اهل شنیدن قصههای قدیمی از زبان مادرها و مادربزرگها باشید، احتمالاً با داستانهایی از عشقهای سوزناک و تصمیمهای سرنوشتساز مواجه شدهاید؛ داستانهایی که رد پایشان هنوز در ذهن نسلهای مختلف باقی مانده است. رمان بامداد خمار دقیقاً یکی از همان روایتهاییست که به شکلی مدرن و مکتوب، گوشهای از آن عشقهای سنتی و پرماجرا را به تصویر کشیده است.
بامداد خمار با دنیای پر رمز و راز خود، حالا به اقتباس سریالی تبدیل شده که به زودی از طریق پلتفرم شیدا در دسترس علاقهمندان قرار خواهد گرفت. در این سریال، داستانهای عاشقانه و پرهیجان با فضای جذابتری به تصویر کشیده میشوند، تا مخاطبان بتوانند این روایتهای پر از احساس را در قالبی نو تجربه کنند.
آشنایی با رمانی که فرهنگ عامه را دگرگون کرد
رمان بامداد خمار به قلم فتانه حاج سیدجوادی (با نام مستعار پروین) در سال ۱۳۷۴ منتشر شد و بهسرعت جای خود را در بین کتابخوانهای ایرانی باز کرد. تا ده سال پس از چاپ نخست، بیش از ۳۰۰ هزار نسخه از آن به فروش رسید؛ آماری که کمتر کتابی در حوزه رمانهای عامهپسند فارسی به آن دست یافته است.
نام این رمان از بیتی از سعدی برگرفته شده است:
»به راحت نفسی، رنج پایدار مجوی / شب شراب نیرزد به بامداد خمار«
و چه استعارهای زیباتر از این برای داستان محبوبه؛ دختری از خانوادهای فرهنگی که دل به عشق شاگرد نجاری به نام رحیم میسپارد و مسیر زندگیاش را بر پایه احساسی زودگذر و تصمیمی ناپخته بنا مینهد.
اقتباس سریالی بامداد خمار
پس از سالها انتظار و گمانهزنی، اقتباس سریالی از رمان ماندگار «بامداد خمار» بالاخره بهزودی در شبکه نمایش خانگی منتشر خواهد شد. این سریال که بهطور آزاد از رمان فتانه حاج سیدجوادی اقتباس شده، با نگاه نو و متفاوتی به داستان عاشقانه محبوبه و رحیم پرداخته و قصد دارد نسل جدیدی از مخاطبان را با این روایت پرهیجان آشنا کند.
انتشار خبر ساخت این سریال از سوی پلتفرم شیدا، بار دیگر نام «بامداد خمار» را بر سر زبانها انداخته است. این فرصت خوبی است تا نگاهی دقیقتر به جزئیات و حواشی یکی از پرفروشترین رمانهای فارسی بیندازیم.
داستانی از دل سنت؛
روایت از زبان محبوبه در کهنسالی آغاز میشود؛ زنی که حالا میخواهد داستان تلخ عاشقیاش را برای برادرزادهاش تعریف کند، تا او در آستانه تصمیمی مشابه، کمی بیشتر تأمل کند. این شیوه روایت باعث شده خواننده در تمام مسیر، با نگاه محبوبه همراه شود و احساسات، پشیمانیها و خاطرات او را با تمام وجود لمس کند.
بامداد خمار؛ فراتر از مرزهای ایران
جذابیت این داستان تنها به زبان فارسی محدود نشد. این رمان به زبانهای مختلفی از جمله آلمانی، ایتالیایی، کردی و یونانی ترجمه شد. نسخه آلمانی آن با استقبال چشمگیری روبهرو شد و بارها تجدید چاپ شد. مترجم ایتالیایی نیز عنوان «انتخاب سودابه» را برای این اثر برگزید، عنوانی که بهخوبی پیام پنهان داستان را منتقل میکند.
شب سراب؛ بازتابی دیگر از یک ماجرا
در پی موفقیت بامداد خمار، رمانی به نام «شب سراب» توسط ناهید ا. پژواک منتشر شد؛ روایتی از همان داستان اما این بار از زبان رحیم. با وجود جنجالهایی که در پی شباهتهای زیاد این دو اثر پیش آمد و پروندهای که حتی به شکایت قضایی منجر شد، شب سراب نیز به یکی از آثار پرفروش تبدیل شد.
از رمان جنجالی تا بحثهای روشنفکرانه
بامداد خمار تنها در میان مخاطبان عام محبوب نشد؛ این کتاب محل مناقشههای جدی میان نویسندگان و منتقدان بزرگ نیز شد. در حالی که «نجف دریابندری» از آن تمجید کرد، «هوشنگ گلشیری» به تندی آن را نقد کرد و واکنشی جنجالی نشان داد. همین تضادها، توجه گروههای مختلفی از خوانندگان را به خود جلب کرد.
نویسندهای گزیدهنویس، اما ماندگار
فتانه حاج سیدجوادی با وجود موفقیت چشمگیرش، هرگز به نویسندگی به عنوان حرفهای تماموقت نگاه نکرد. او پس از «بامداد خمار» تنها یک مجموعه داستان دیگر با عنوان «در خلوت خواب» منتشر کرد. اما همین یک رمان، نام او را در تاریخ ادبیات عامهپسند فارسی ماندگار کرد.
چرا هنوز باید بامداد خمار را خواند؟
این رمان، فراتر از یک داستان عاشقانه، پنجرهای است به جامعهای سنتی، تصمیمهایی از سر احساس، و پیامدهایی که تا سالها بعد ادامه مییابند. بامداد خمار همچنان میتواند برای بسیاری از جوانان امروز، آینهای برای دیدن آیندهشان باشد.
حالا با ساخته شدن سریال اقتباسی از این رمان، فرصتی دوباره فراهم شده تا نسل جدید نیز با روایت تأثیرگذار آن آشنا شوند اینبار نه فقط در صفحات کتاب، که بر پرده تصویر.
سریال بامداد خمار بهزودی در پلتفرم شیدا
همان طور که در ابتدای این مقاله به آن اشاره کردیم؛ پس از سالها محبوبیت در دنیای کتاب، حالا نوبت آن رسیده که «بامداد خمار» در قالب یک سریال مخاطبان جدیدی را با خود همراه کند.
این سریال به کارگردانی نرگس آبیار و نویسندگی محمد داوودی، با اقتباس از رمان مشهور فتانه حاج سیدجوادی ساخته شده و قرار است بهزودی از پلتفرم شیدا منتشر شود. حضور چهرههایی چون ترلان پروانه (محبوبه)، نوید پورفرج (رحیم)، علی مصفا، رضا کیانیان، گلاره عباسی، حمید صفت، پریوش نظریه، گلاب آدینه و بهنوش بختیاری نوید یک اثر دیدنی و پرمخاطب را میدهد. بیتردید، این اقتباس میتواند جان تازهای به قصهای بدهد که سالهاست در ذهن خوانندگانش باقی مانده است.
زمان دقیق پخش سریال بامداد خمار هنوز از سوی شبکه نمایش خانگی شیدا اعلام نشده است. بهمحض انتشار اطلاعات رسمی در اینباره، جزییات اطلاعرسانی خواهد شد.