هفت حدیث اخلاقی گهربار از امام محمد باقر (ع)

مواعظ و توصیه های امام محمد باقر (ع) بسیار هستند. به مناسبت شهادت این پیشوای شیعیان، 7 حدیث از ایشان نقل و تقدیم مخاطبان می گردد:

سه روز در پیش روی هر انسان

یابنَ الأیامِ الثَّلاثِ، یومُکَ الَّذی وُلِدتَ فیهِ، و یومُکَ الَّذی تَنزِلُ فیهِ قَبرَکَ، ویومُکَ الَّذی تَخرُجُ فیهِ إِلى رَبِّکَ، فَیا لَهُ مِن یومٍ عَظیمٍ.

اى فرزندِ روزهاى سه گانه: آن روز که در آن زاده شدى، آن روز که در قبرت فرود مى آیى و آن روز که به سوى پروردگارت بیرون مى آیى . اى واى بر او از آن روز بزرگ! (تحف العقول: ص ۲۹ ۲)

بدترین پدر و بدترین فرزند

شَرُّ الآباءِ مَن دَعاهُ البِرُّ إلَى الإِفراطِ، وشَرُّ الأَبناءِ مَن دَعاهُ التَّقصیرُ إلَى العُقوقِ .

بدترین پدر، کسى است که نیکى کردن، او را به زیاده روى وا دارد و بدترین فرزند، کسى است که کوتاهى کردن، او را به نافرمانى و آزردن [ پدر] وا دارد .(تاریخ الیعقوبی: ج ۲ ص ۳۲ ۰)

بر آوردن حاجت برادر دینی

مَن قَضیٰ لِأَخیهِ المُؤمِنِ حاجَهً کَتَبَ اللّهُ بِها عَشرَ حَسَناتٍ، ومَحا عَنهُ عَشرَ سَیئاتٍ، ورَفَعَ لَهُ بِها عَشرَ دَرَجاتٍ، وکانَ عِدلَ عَشرِ رِقابٍ وَصَومِ شَهرٍ واعتِکَافِهِ فِی المَسجِدِ الحَرامِ .

هر کس حاجتی را از برادر دینی اش برآورد، خداوند در برابر آن، ده حسنه برایش می نویسد و ده سیئه را از او پاک می کند و ده درجه او را بالا می برد و برابر با آزاد کردن ده بنده و یک ماه روزه و اعتکاف او در مسجد الحرام است. (المؤمن: ص ۵۰ ح ۱۲۰ )

حفظ زبان

إِنَّ هَذَا اللِّسَانَ مِفْتَاحُ کُلِّ خَیْرٍ وَ شَرٍّ فَیَنْبَغِی لِلْمُؤْمِنِ أَنْ یَخْتِمَ عَلَى لِسَانِهِ کَمَا یَخْتِمُ عَلَى ذَهَبِهِ وَ فِضَّتِهِ.

زبان کلید هر خیر و شر است، پس سزاوار است مؤمن از زبان خود محافظت کند همان گونه که از طلا و نقره خود محافظت می‌کند.(تحف العقول)

کمالات انسان

اَلْکَمَالُ کُلُّ اَلْکَمَالِ اَلتَّفَقُّهُ فِی اَلدِّینِ وَ اَلصَّبْرُ عَلَى اَلنَّائِبَهِ وَ تَقْدِیرُ اَلْمَعِیشَهِ.

همه کمالات در سه چیز است. 1- دین شناسی و فقاهت، 2- صبر بر ناگوارى 3- به اندازه درآمد خرج کردن.(تحف العقول، جلد ۱، صفحه۲۹۲)

راستگویی

مَنْ صَدَقَ لِسَانُهُ زَکَا عَمَلُهُ وَ مَنْ حَسُنَتْ نِیَّتُهُ زَادَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فِی رِزْقِهِ وَ مَنْ حَسُنَ بِرُّهُ بِأَهْلِهِ زَادَ اَللَّهُ فِی عُمُرِهِ .

کسی که زبانش راستگو باشد، عملش پاک شود، و کسی که نیتش نیکو باشد، روزی اش فراوان شود و کسی که با خانواده اش خوش رفتار باشد، عمرش زیاد شود. (بحارالانوار، جلد 78، ص 175)

چهارگنج نیکو

أَرْبَعٌ مِنْ کُنُوزِ اَلْبِرِّ کِتْمَانُ اَلْحَاجَهِ وَ کِتْمَانُ اَلصَّدَقَهِ وَ کِتْمَانُ اَلْوَجَعِ وَ کِتْمَانُ اَلْمُصِیبَهِ.

چهارچیز از گنج های نیکو هستند، پنهان کردن حاجت، پنهان کردن صدقه، پنهان کردن درد و پنهان کردن مصیبت. (تحف العقول، جلد 1، ص 295)