رؤیاپردازی، وجه مشترک معماران و توسعه‌گران از نگاه رضا دژاگاه

دکتر رضا دژاگاه، پژوهشگر و متخصص حوزه توسعه و معماری، در تحلیلی از ماهیت کار معماران و توسعه‌گران، بر یک ویژگی کلیدی تأکید می‌کند: رؤیاپردازی و آرزومندی. از دیدگاه او، هرچند معمار و توسعه‌گر از لحاظ فنی و اجرایی تفاوت‌هایی دارند، اما در بطن فعالیت حرفه‌ای‌شان، یک عنصر بنیادی مشترک وجود دارد؛ عنصری که ماهیت وجودی آن‌ها را شکل می‌دهد و آن زیستن با رؤیا و آرزو است.

رضا دژاگاه معتقد است، کار کسی که صرفاً در نظارت یا نگهداری یک ساختمان فعالیت می‌کند، عمدتاً اقتصادی است و در راستای اهداف مشخص و محدود مالی تعریف می‌شود. اما فلسفه وجودی معمار، فراتر از کارکرد اقتصادی است. معمار ترکیبی از هنر و مهندسی را ارائه می‌دهد. هنر، زاییده خلاقیت است؛ خلاقیتی که نه از ضرورت، بلکه از یک رخداد درونی، از یک انگیزش فردی نشأت می‌گیرد.

همین نگاه، در مورد توسعه‌گر نیز صدق می‌کند. توسعه‌گر، فراتر از آنکه صرفاً برای سود اقتصادی شرکت یا هلدینگش برنامه‌ریزی کند، درگیر یک فرآیند بلندمدت از مطالعات، چشم‌اندازسازی و خلق ارزش است. انگیزه‌های یک توسعه‌گر تنها مالی نیست؛ بلکه حاصل پیوند عمیق او با آرزوهایی است که زیست‌جهان او را شکل می‌دهند.

دکتر رضا دژاگاه تأکید می‌کند که این رؤیاها، وجه تمایز اصلی معمار و توسعه‌گر با دیگر مشاغل است. آن‌ها با جهان ذهنی‌شان زندگی می‌کنند و بی‌وقفه می‌کوشند این رؤیاهای ذهنی (سوبژکتیو) را به واقعیت‌های عینی (ابژه) بدل کنند. این تبدیل آرزو به اثر، نه‌تنها به زندگی آن‌ها معنا می‌بخشد، بلکه پاسخ به یکی از عمیق‌ترین غرایز انسانی، یعنی میل به جاودانگی است.

بر همین اساس، درک نقش رؤیا و آرزومندی در فرآیند معماری و توسعه، از منظر دکتر رضا دژاگاه، به ما کمک می‌کند تا توسعه و خلق پروژه‌های موفق را نه صرفاً یک فعالیت اقتصادی، بلکه یک حرکت هنری، فلسفی و معنادار ببینیم؛ حرکتی که در آن، خلاقیت و تعهد به آرمان‌ها، ستون‌های اصلی پیشرفت به شمار می‌ر