هر چه از «ابراز رضایت دولت از عملکرد اروپا در توافق هسته‌ای» می‌گذرد، رفتار و مواضع ضدایرانی کشورهای عضو اتحادیه اروپا شیب تندتر به خود می‌گیرد کما اینکه در هنگامه‌ای که امریکا و عربستان تکاپوی گسترده‌ای جهت کشاندن پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل به بهانه حمله موشکی یمن به فرودگاه ملک خالد ریاض دارند، کشورهای اروپایی نیز همپا و همصدا با کشورهای منطقه‌ای و ایالات متحده اتهامات جدیدی علیه جمهوری اسلامی ایران عنوان می‌کنند.
وزارت خارجه انگلیس تحقیق بین‌المللی در مورد حمله موشکی به ریاض را خواستار شده، ماکرون نخست‌وزیر فرانسه بیان می‌کند: «اعمال تحریم می‌تواند گزینه‌ای برای پاسخ به برنامه موشکی ایران باشد، به نظر می‌رسد موشکی که از یمن به عربستان شلیک شد، ایرانی باشد» و موگرینی بیان می‌کند: «نگرانی‌های مشترکی با امریکا درباره برنامه موشکی ایران داریم... ما درباره اوضاع منطقه و برنامه موشک بالستیک ایران نگرانی‌های مشترکی داریم.»
لودریان، وزیر خارجه فرانسه نیز هفته گذشته و قبل از حمله موشکی یمن به خاک عربستان در شورای روابط خارجی امریکا، ضمن متهم کردن ایران به نقض حقوق بشر و تخریب امنیت منطقه غرب آسیا بیان می‌کند: «ما نمی‌توانیم دخالت‌های ایران و جاه‌طلبی‌های هژمونیک این کشور را بپذیریم... ایران نباید به سلاح هسته‌ای دست پیدا کند.»
مواضع ضدایرانی اروپایی‌ها اگر چه طی روزهای اخیر «جامعیت – شمولیت» بیشتری به خود گرفته اما در طول مذاکرات هسته‌ای و در دوران پسابرجام نیز اروپایی‌ها هماهنگ و همگام با امریکایی‌ها قدم برداشته و به عنوان نمونه «آزمایش موشک توسط ایران را مغایر با قطعنامه ۲۲۳۱ تفسیر و بارها خواهان وضع تحریم و قطعنامه‌های بین‌المللی علیه کشورمان شده‌اند» که در آخرین مصداق می‌توان از گفته‌های اخیر گنس روماته، سخنگوی وزارت امور خارجه فرانسه یاد کرد که بیان می‌کند: «برنامه موشک بالستیک ایران از نظر ما با قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت تطابق ندارد».
دولت در حین تکرار اشتباهی است که در مقابل ایالات متحده مرتکب شد، به این معنا که در دوران پسابرجام تلاش کرد تا نسبت به عدم اجرای تعهدات برجامی امریکا اغماض بلند مدت را چاره‌اندیشی کند و در مقابل نقض‌های مکرر برجام به توجیه‌گری روی بیاورد، با این هدف که از ذبح شدن توافق هسته‌ای جلوگیری کرده تا مسیر تعامل مستقیم با امریکایی‌ها برای همیشه مسدود نشود چرا که مرگ برجام برای همیشه تئوری «مذاکره مستقیم با امریکا - رفاه اقتصادی در داخل کشور» را بلااستفاده می‌کند.
اروپایی‌ها پیش از امضای توافق هسته‌ای نیز همواره با سیاست‌های ضدایرانی امریکایی‌ها همکاری کرده‌اند اما همانگونه که گفته شد بعد در دوران پسابرجام و به ویژه در هفته اخیر گستره فعالیت‌های ضد ایرانی خود را به قدری افزایش داده‌اند که فراتر از مجموعه اتهاماتی نظیر «نقض متن و روح قطعنامه ۲۲۳۱ توسط ایران» به تهدید مستقیم ایران نیز کشیده شده است؛ به طوری که فرانسوی‌ها و انگلیسی‌ها نه تنها به سندسازی آل‌سعود علیه کشورمان کمک کرده‌اند بلکه با بیان جملاتی قطعی مانند: «مشخص است موشکی را که شبه‌نظامیان حوثی به ریاض شلیک کردند، ایرانی است(ماکرون)»، خود مبدع موج ضدایرانی جدیدی می‌شوند که قرار است به وضع تحریم‌های ضدایرانی حتی در قالب قطعنامه‌های شورای امنیت به بهانه فعالیت‌های موشکی کشورمان ختم شود.
شیب تصاعدی رفتارهای ضدایرانی کشورهای عضو اتحادیه اروپا نشان می‌دهد، سیاست دولت در قبال اروپا (ذیل تاکتیک «ادامه برجام بدون امریکا») فاقد قدرت اثرگذاری لازم بوده و نه تنها به اجرای هیچ کدام از وظایف دهگانه اتحادیه اروپا در متن برجام منتهی نشده است بلکه فراتر از این به صورت صریح با عربستان نیز همراهی و ایران را متهم به حمله موشکی به این کشور کنند.
موضع تند و اتهام‌افکنی صریح فرانسوی‌ها در حالی است که امریکا برخلاف موضع هفته گذشته دونالد ترامپ درباره حمله موشکی یمن به عربستان، اظهار نظر قطعی درباره دست داشتن ایران در حمله نظامی به فرودگاه ریاض را به آینده موکول می‌کند.
به بیان بهتر اروپایی‌ها گام به گام سیاست‌های ضدایرانی خود را تکمیل می‌کنند؛ ۱- از زیر بار اجرای تعهدات دهگانه خود در متن برجام سر باز نمی‌زنند، ۲- در مقابل نقض‌های مکرر برجام توسط ایالات متحده (بر خلاف وظایف مصرح مسئول عالی اتحادیه اروپا در متن برجام) سکوت توأم با توجیه‌گری کرده‌اند، ۳- مکرراً همگام و همراه با ایالات متحده آزمایش موشکی ایران را نقض قطعنامه ۲۲۳۱ عنوان کرده‌اند، ۴- رفتارهای ایران در منطقه غرب آسیا را برهم زننده صلح و ثبات و امنیت منطقه‌ای عنوان کرده و خواهان وضع تحریم‌های بین‌المللی می‌شوند و ۵- امروز همراه با عربستان - امریکا اتهام حمله نظامی ایران به فرودگاه ملک خالد ریاض را مطرح می‌کنند. گسترده شدن اقدامات کشورهای اروپایی در حالی رو به افزایش بوده و حتی در برخی از مصادیق از امریکایی‌ها نیز پیشی گرفته‌اند که احساس می‌شود دولت باید در مقابل تعهدات اروپا مندرج در پیوست ۲ برجام، تغییر رفتار داده و خواهان اجرای تعهدات مشروح این کشورها در توافق هسته‌ای شود.
مهم‌تر اینکه پاسخ مناسبی به موضع‌گیری غیرمدلل و غیرمستند کشورهای اروپایی درباره حمله موشکی ایران به ریاض ارائه دهند آن هم در شرایطی که اروپا تلاش دارد همگام با امریکا و عربستان با تکرار اتهامات ضدایرانی در باب حمله موشکی به ریاض، تشکیل رویه حقوقی در عرصه حقوق بین‌الملل داده و زمینه تحریم‌های جدید علیه کشورمان را فراهم کند. به نظر می‌رسد سفر اخیر وزیرامور خارجه فرانسه به کشور در شرایطی که منتفع‌ترین کشور از دستاوردهای اقتصادی برجام فرانسه است، فرصت مناسبی برای برخورد دیپلماتیک با گستاخی‌های اخیر مقامات این کشور باشد.
محمد اسماعیلی
