سرانجام همه‌پرسی جدایی اقلیم کردستان عراق پس از مخالفت‌های فراوان کشورهای منطقه انجام شد و مردم این اقلیم بدون توجه به تبعات این تصمیم و بدون تفکر در مورد عواقب آن رای به جدایی از عراق واحد دادند، تصمیمی که قطعا با گذشت زمان سختی‌های خود را نشان می‌دهد.
«آب»، «مرز»، «تابعیت» و «بحران مالی» به عنوان چهار معضل اصلی پس از جدایی اقلیم کردستان عراق از حکومت مرکزی این کشور، عنوان شده است.
اما علی‌رغم پیش‌بینی این مشکلات قبل از برگزاری همه‌پرسی جدایی، بسیاری از مقامات اقلیم کردستان عراق برای توجیه این تصور که جدایی از عراق آسان و سودمند خواهد بود، به جدایی دوستانه چک‌ها و اسلواک‌ها اشاره می‌‌کردند که به منحل شدن «چکسلواکی» منجر شد؛ این درحالی است که آنها به بسیاری از نمونه‌های جدایی که باعث بروز کشمکش‌های چریکی و نظامی شد، هیچ‌گاه اشاره‌ای نکردند؛ جدایی‌هایی نظیر «سودان و سودان جنوبی»، «اتیوپی و اریتره»، «صربستان و کوزوو»، «اندونزی و تیمور شرقی»؛ با یک نگاه بی‌طرفانه می‌توان دریافت که در هیچ یک از این موارد موجودیت جدا شده‌ای که استقلال یافته، موفق نبوده است.
ماهیگیری از آب گل‌آلود
صهیونیست‌ها شکل‌گیری «کردستان بزرگ» را همواره جزو یکی از اولویت‌های منطقه‌ای خود می‌دانستند؛ صهیونیست‌ها در مراجع رسمی، در کتاب‌هایشان و در دکترین‌های نظامی که بارها منتشر کردند، بارها و بارها خود را به عنوان طرفدار جدایی اقلیم کردستان از حکومت مرکزی عراق معرفی کردند.
گیدئون ساعار یکی از اعضای حزب لیکود (حزب نخست وزیر رژیم صهیونیستی)، ضمن استقبال از انجام همه‌پرسی جدایی اقلیم کردستان از حکومت مرکزی عراق، این همه‌پرسی را «مهم» و «تاریخی» قلمداد کرد؛ این درحالی است که چند سال پیش نتانیاهو گفته بود ««تلاش و آرزوی کردها برای استقلال یک حق است».
امروز تنها رژیم اسرائیل قاطعانه به دنبال ایجاد کشور کردستان مستقل است. برای این رژیم، در خاور نزدیک و دور از مرزهای خود ایجاد یک کانون تشنج قوی که توجه و امکانات مخالفان اسرائیل را به خود جلب کند مقرون به صرفه است، اما در این مورد خاص کار زیادی از تل آویو بر نمی‌آید، زیرا شریک ماجرا نیست. در این رابطه، گفته‌های دبیر مجمع تشخیص مصلحت و فرمانده سابق سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران، محسن رضائی در مصاحبه مطبوعاتی اخیر در بغداد جالب است که گفت که مطرح کردن ایده رفراندوم در کردستان عراق را می توان با جنگ های تحمیلی به عراق، سوریه و ترکیه مقایسه کرد که می تواند ده ها سال ادامه یافته و منطقه را بی ثبات کند.
کمک‌های مالی عربستان سعودی در مقاطع مختلف زمانی به اقلیم کردستان، پشتیبانی تجهیزاتی و تسلیحاتی از گروهک کوموله و مهم‌تر از این دو، ترویج تفکر وهابیت در این اقلیم، از جمله شواهدی است که نشان می‌دهد آل‌سعود نیز در کنار رژیم صهیونیستی، اصلی‌ترین هوادار شکل‌گیری کردستان بزرگ است.
یک چیز روشن است و آن این که ایالات متحده آمریکا و اسرائیل با تشویق انشعاب و جدایی طلبی در این منطقه مشکلات زیادی به وجود آورده اند که یکی از آنها رفراندوم جدایی کردستان عراق است. همه این ها ادامه انقلاب های «رنگین» است که در سال ۲۰۱۰ میلادی توسط آمریکا در خاور نزدیک راه اندازی شد. تبدیل لیبی، سوریه و عراق به یک زخم خونین و سرازیر شدن هزاران نفر از تروریست‌های بین‌المللی به این کشورها نتیجه استراتژی کوته نظرانه ایالات متحده آمریکا با اتکا به کشورهای وهابی خلیج فارس بوده است. در این شرایط روسیه با عدم حمایت از ایده انجام رفراندوم و در این حالت، با عدم نفی حقوق ملی کردها خط و مشی درستی اتخاذ کرده است.
دولت عراق بعد از اقدام اقلیم کردستان در فروش مستقلانه و بدون اجازه نفت، سهم کردها از بودجه ملی را قطع کرده است. شیوع فساد در میان مسئولان هم باعث وخیم‌تر شدن استانداردهای زندگی در میان کردهای عادی این منطقه شده است. اما نفت، کماکان منبع اصلی درآمد اقلیم کردستان عراق به شمار می‌رود. در شرایطی که بغداد فروش نفت توسط اقلیم را غیرقانونی می‌داند، روزانه 550 هزار بشکه نفت از طریق یک خط لوله به ترمینال‌های ترکیه در دریای مدیترانه منتقل می‌شوند که اگر ترکیه این خط لوله را قطع کند اقلیم کردستان به زانو در خواهد آمد.
نگرانی‌های دیگر به استان غنی از نفت «کرکوک» مربوط می‌شود که کنترل آن پس از عقب‌نشینی نیروهای عراقی هنگام حمله داعش به دست کردهای عراق افتاد. آنچه مساله کرکوک را پیچیده می‌کند ماهیت چند قومی این شهر است که غیر از ترکمن‌ها، کردها و عرب‌ها، در بخشی از مناطق این شهر آشوریان نیز زندگی می‌کنند. میدان نفتی کرکوک یکی از بزرگترین میدان‌های نفتی عراق است که حجم ذخایر آن بالغ بر 10 میلیارد بشکه تخمین زده شده است. مسئولیت استخراج نفت از این میدان نفتی هم‌اکنون برعهده شرکت نفت عراق است و حالا با جدایی کردستان عراق و انتقال اختیار بهره‌برداری از آن به اقلیم کردستان، این میدان نفتی می‌تواند تا سالها خیال رژیم صهیونیستی را از واردات نفت خام آسوده کند.
خطر درگیری میان نیروهای پیشمرگه کرد و شبه‌نظامیان دیگر در این منطقه خطری جدی و واقعی است. برخی گزارش‌ها حاکی است دولت آمریکا قبل از برگزاری همه‌پرسی تلاش کرد مناطق مورد مناقشه از جمله کرکوک را از همه‌پرسی مستثنی کند که البته مورد قبول مسعود بارزانی واقع نشد.
آمریکایی‌ها بر اساس طرح جو بایدن معاون رئیس جمهور سابق آمریکا به دنبال تجزیه عراق و جداساختن پیکره کردستان از عراق بوده و هستند و بر اساس این طرح، عراق باید به سه کشور شیعه‌نشین، سنی‌نشین و کردنشین تجزیه شود. موضوعی که بسیار روشن است این است که منطقه آماده پذیرش یک کشور جدید را ندارد و کردهای عراق باید بدانند که جدا شدن اقلیم کردستان از عراق، نه تنها مشکلی را از مشکلات آنها حل نخواهد کرد بلکه بر مشکلات آنها خواهد افزود.
به هر حال اتفاقی که نباید می‌افتاد، افتاد و همه‌پرسی جدایی اقلیم کردستان علی‌رغم مخالفت‌های داخلی و خارجی انجام شد. حالا کردهای عراق با انواع تحریم‌ها از جمله هوایی و زمینی مواجه شده‌اند. دوستانی مثل ترکیه و ایران که بارها به کردهای عراق هشدار داده بودند، امروز در میدان حمایت از عراق واحد قرار گرفته‌اند تا بتوانند نقشه تجزیه‌طلبی اسرائیل و آمریکا را خنثی کنند، نقشه‌ای که روزی داعش، روزی طالبان و روزی هم بارزانی بازیگر نقش اول آن هستند.
