معاونت نظارت مجلس گزارش عملکرد نظارتی مجلس شورای اسلامی شامل امور نظارتی مجلس دهم در چهارماهه اول از اجلاسیه اول (از 7 خرداد ماه سال 1395) تا (6 مهر ماه 1395) را تدوین و منتشر کرد، که متن گزارش به شرح ذیل است:
نظارت بر ابلاغ و انتشار قوانین: در بازه زمانی فوق 16 قانون به رئیس جمهور ابلاغ شده است که 10 عنوان قانون تا زمان تهیه این گزارش، برای انتشار در روزنامه رسمی ابلاغ شده است و مهلت ابلاغ 6 فقره قانون دیگر به پایان نرسیده است. همچنین، مجموع تأخیر رئیس جمهور در ابلاغ این قوانین تا 7-07-1395، 10 روز است.
نظارت بر اجرای قوانین و عملکرد مسئولین و دستگاههای اجرایی: نتیجه پایش مصوبات دولت حکایت از آن دارد که هنوز آئیننامههای مربوط به تعداد زیادی از قوانین مصوب مجلس نهم و دهم تصویب نشده است.
همچنین در اجرای ماده 49 آئیننامه داخلی مجلس، یک فقره گزارش از کمیسیون عمران قرائت گردیدهاست، اما نمایندگان از ظرفیتهای نظارتی ماده 236 آئیننامه داخلی مجلس، استفاده نکردهاند.
تذکرات کتبی نمایندگان به وزرا و رئیسجمهور: نمایندگان مجلس دهم از 07-03-1395 تا مورخ 06-07-1395، جمعاً 1179 فقره به وزرا و رئیسجمهور تذکر کتبی دادهاند که از آن میان رئیسجمهور مخاطب بیشترین تذکر (180 فقره) و وزیر اطلاعات مخاطب کمترین تذکر (5 فقره) بودهاند. توضیح اینکه از میان 180 تذکر رئیسجمهور، تنها 27 مورد مربوط به عملکرد ایشان بوده و مابقی تذکرات در خصوص عملکرد دستگاههای زیرمجموعه ایشان است.
تذکرات شفاهی نمایندگان به وزرا، رئیسجمهور و مسئولین اجرایی کشور: نمایندگان مجلس دهم از 07-03-1395 تا مورخ 06-07-1395، جمعاً 334 فقره به وزرا و مسئولین دستگاهای اجرایی تذکر شفاهی دادهاند. از میان 303 مورد تذکر شفاهی به اعضای هیئت وزیران، وزیر جهاد کشاورزی مخاطب بیشترین تذکر (58 فقره) و وزیر امور خارجه، مخاطب کمترین تذکر (1 فقره) بودهاند. توضیح اینکه از میان 45 تذکر رئیسجمهور، تنها 4 مورد مربوط به عملکرد ایشان بوده و مابقی تذکرات در خصوص عملکرد دستگاههای زیرمجموعه ایشان است.
سؤال نمایندگان از وزرا: در بازه زمانی این گزارش، در مجموع 327 سؤال به هیئت رئیسه تقدیم و به کمیسیونهای تخصصی ارجاع شدهاست. از مجموع سؤالات مطرح شده، رسیدگی به 91 سؤال در کمیسیون خاتمه یافته و یک سؤال با درخواست نماینده سؤال کننده به حالت تعویق در آمدهاست و بقیه سؤالات در مراحل رسیدگی در کمیسیونهای تخصصی است. کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی با 57 سؤال بیشترین و کمیسیونهای برنامه و بودجه و محاسبات و بهداشت و درمان با 5 سؤال کمترین سؤالات ارجاعی را داشتهاند.
تحقیق و تفحص: در مجموع 24 تقاضای تحقیق و تفحص به هیئت رئیسه مجلس تقدیم شده است که 22 پرونده برای بررسی رد یا تصویب نزد کمیسیون است و 2 پرونده برای تکمیل به متقاضیان عودت داده شده است. وضعیت فعلی هر پرونده به شرح گزارش است.
رأی اعتماد به وزرا یا سلب اعتماد از ایشان: نمایندگان مجلس شورای اسلامی در چهار ماهه نخست اجلاسیه اول دوره دهم، از ظرفیتهای نظارتی این ماده استفاده نکردند.
حضور وزرا و مسئولین اجرایی در صحن علنی مجلس برای ارائه گزارش و تبادل نظرات: در بازه زمانی این گزارش، 17 مسئول دستگاه اجرایی کشور در صحن علنی حضور یافتند.
قرائت گزارشهای واصل شده از دستگاهها و سازمانها در صحن علنی مجلس: در بازه زمانی این گزارش، 7 گزارش توسط مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی در صحن علنی مجلس قرائت شده است.
جلسات نظارتی کمیسیونهای تخصصی مجلس: در بازه زمانی این گزارش، کمیسیونهای تخصصی مجلس با برگزاری 174 جلسه نظارتی در مورد عملکرد مسئولین و دستگاههای اجرایی بحث و تبادل نظر کردهاند. نتایج این بررسیها به شرح گزارش است.
سفرها و بازدیدهای نظارتی کمیسیونهای تخصصی مجلس: در بازه زمانی گزارش، در مجموع 24 سفر و بازدید به منظور نظارت بر نحوه اجرای قوانین در دستگاههای اجرایی و بررسی آسیبها و مشکلات عمومی داخل کشور از سوی کمیسیونهای تخصصی گزارش شدهاست.
مهمترین موضوعات نظارتی کمیسیونهای تخصصی: به شرح گزارش.
انتخاب ناظران مجامع، هیأتها و شوراهای ملی: در بازه زمانی این گزارش، طبق آئین نامه داخلی پس از معرفی حداقل دو برابر مورد نیاز نامزدهای واجد شرایط توسط کمیسیون مربوطه، 70 مورد رأیگیری در صحن علنی مجلس برای انتخاب ناظران صورت گرفت که طی آن 130 نفر از نمایندگان برای نظارت بر فعالیت مجامع، هیأتها و شوراها انتخاب و احکام و ابلاغ منتخبین با امضای رییس مجلس جهت معرفی به دستگاه مربوطه صادر گردیدهاست.
انتخاب ناظران شوراهای استانی: در بازه زمانی این گزارش، احکام 186 نفر از نمایندگان به عنوان ناظران شوراها و هیأتهای استانی به وزارت کشور، استانداریهای مربوطه و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ابلاغ شد.
گزارش نمایندگان ناظر در مجامع، هیأتها و شوراها از موضوعات مطروحه و تصمیمات متخذه: در بازه زمانی این گزارش تعداد 2 فقره گزارش از نمایندگان ناظر دریافت شده است.
گزارش نظارتی ناظران و دبیرخانههای شوراهای استانی: طی چهارماهه اول اجلاسیه اول دوره دهم، گزارشی از ناظران و دبیرخانههای شوراها و هیأتهای استانی واصل نشد.
نظارت کلان: مهمترین فعالیت های صورت گرفته در این حوزه، تهیه گزارش نظارت بر اجرای قانون بودجه سال 1393 کل کشور، پیگیری موارد تخلف از اجرای قانون بودجه سال 1393 کل کشور و بررسی گزارش وضعیت اجرای برخی از احکام قانون بودجه سال 1395 ارسالی از دیوان محاسبات کشور در مقطع سه ماهه اول سال جاری بوده است.
کمیسیون اصل نودم (90) قانون اساسی: در بازه زمانی این گزارش، 976 فقره شکوائیه در کمیسیون به ثبت رسیده که جهت رسیدگی به آنها، 1317 فقره جوابیه اعم از واسطهای و قطعی صادر شده است و 476 فقره شکوائیه نیز در نوبت طرح و رسیدگی قرار دارد.
موارد ارجاعی از ریاست و هیأت رئیسه مجلس و موضوعات خاص نظارتی که علاوه بر امور جاری در دستور پیگیریهای معاونت نظارت قرار داشته است: از مهمترین این اقدامات میتوان به تهیه و تدوین برنامهها و فعالیتهای نظارتی معاونت نظارت در دوره دهم مجلس شورای اسلامی، تهیه و تدوین گزارش «بررسی کارنامه تحقیق و تفحص در نُه دوره مجلس شورای اسلامی پس از انقلاب اسلامی، تجربیات، آسیبها و راهکارها»، تهیه مجموعه «شناسنامه قوانین دوره نهم مجلس شورای اسلامی»، تهیه «کارنامه قوانین آزمایشی مصوب مجلس شورای اسلامی در نُه دوره قانونگذاری پس از انقلاب اسلامی» و تهیه بروشورهای اطلاعرسانی از فرآیندها و ابزارهای نظارتی اشاره کرد که همگی این موارد به استحضار ریاست مجلس و رؤسای کمیسیونهای تخصصی رساندهشده است.