چهار کشور عرب تحریمکننده قطر شب گذشته در چارچوب پیشنهادی که ممکن است راه را برای حل وفصل سریع بحران در منطقه هموار سازد، از دوحه خواستند که به شش اصل مبارزه با تروریسم و افراطگرایی پایبند باشد و در خصوص طرحی با تدابیر ویژه برای اجرای این اصول به آنها به مذاکره بپردازد.
عبدالله المعلمی، سفیر عربستان سعودی در سازمان ملل، شب گذشته با شرکت در کنفرانسی خبری در جمع گروهی از خبرنگاران در مقر این سازمان اعلام کرد چهار کشور عرب تحریمکننده قطر هم اکنون بر لزوم پایبندی بر شش اصل مورد توافق در نشست روز پنجم ژوییه وزیران خارجه این کشورها در قاهره تاکید میورزند و امیدوارند دوحه نیز از این اصول حمایت کند.
این اصول ششگانه مواردی مانند پایبندی به مبارزه با تروریسم و افراطگرایی، جلوگیری از تامین مالی و ایجاد فضای امن برای این گروهها و تعلیق همه اقدامات تحریکآمیز و ایراد سخنرانیهایی که با تحریک به نفرتپراکنی و خشونت همراه باشد را شامل میشود.
المعلمی اعلام کرد این چهار کشور عربی بر این باورند که دیگر پذیرش این اصول ششگانه برای قطریها آسان خواهد بود. وی تاکید کرد اجرا و نظارت بر این اصول از موضوعات اساسی خواهد بود و درباره پایبندی به این اصول ششگانه هیچ اغماض و مصالحهای وجود نخواهد داشت.
او افزود دو طرف میتوانند درباره جزئیات مربوط اعم از «تاکتیکها وابزارهای اجرای این اصول» و نیز جاهایی که میتوانند دو طرف بر سر آنها به مباحثه و مصالحه بپردازند، با یگدیگر مذاکره کنند.
سفیر عربستان سعودی در سازمان ملل همچنین توضیح داد که در فهرست اولیه مطالبات سیزدهگانه از قطر نیز برخی از این اصول و برخی از ابزارها و شیوههای دستیابی به توافق ذکر شده بود.
المعلمی تاکید کرد متوقف ساختن روند تحریک به خشونت نیز امری مهم و اساسی به شمار میرود، ولی شاید در این میان تعطیلی شبکه تلویزیونی الجزیره چندان ضروری نباشد.
او افزود: «اگر تنها راه تحقق این اصل مهم تعطیلی شبکه الجزیره باشد که خوب انجام میشود، ولی اگر میتوان این مهم را بدون بستن شبکه الجزیره انجام داد که این هم خوب است و اشکالی ندارد. مسئله مهم تحقق این هدف مورد نظر و رعایت اصل مربوط به آن است.»
ریم الهاشمی، وزیر مشاور در امور همکاریهای بین المللی امارات متحده عربی، نیز اعلام کرد همه کشورهای درگیر در مسئله با آمریکا روابط مستحکمی دارند و ما بر این باوریم که آمریکاییها نقشی بسیار سازنده و بسیار مهم دارند که میتوانند برای دستیابی به راه حلی صلح آمیز برای بحران کنونی ایفا کنند.»
پیشتر دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، قاطعانه در اختلاف با قطر از مواضع عربستان سعودی و امارات و دیدگاه آنان مبنی بر حمایت دوحه از تروریسم حمایت کرده بود. اما رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه آمریکا، در سفر دورهای اخیر به منطقه یادداشت تفاهمی با قطر در زمینه تقویت مبارزه با تروریسم و توقف تامین مالی تروریستها امضا کرده بود.
الهاشمی این یادداشت تفاهم را گامی عالی توصیف و اعلام کرد ما مایلیم شاهد اقدامات بیشتری باشیم. ما خواستار اتخاذ تدابیری شدیدتر و تعهداتی قدرتمندانهتر برای برخورد با این مسائل هستیم.»
او تاکید کرد: «در شرایط کنونی و در این مرحله توپ در زمین قطر قرار دارد. ما منتظر تغییرات جدی در رفتار دوحه و اتخاذ تدابیر جدی هستیم و نه حرف و سخن بیشتر.»
وزیر مشاور در امور همکاریهای بین المللی امارات متحده عربی در عین حال گفت: اقدام قطر در ترغیب حضور نظامی ترکیه در خاک خود، اوضاع را متشنجتر کرده است.
الهاشمی تصریح کرد: «ما خواهان هیچگونه تشدید اوضاع نظامی در منطقه از هیچ نوع نیستیم. ما امیدواریم بتوانیم این موضوع را در محافل داخلی و در میان خودمان و با کمک میانجیگری قاطع و قوی، چه از سوی آمریکا چه از سوی کویتیها، حل و فصل کنیم.»
سفیر عربستان سعودی در سازمان ملل همچنین با اشاره روشن به دو کشور ترکیه و ایران که از دوحه حمایت میکنند، تاکید کرد سرنوشت قطر در دستان همسایگان این کشور قرار دارد نه در دست کشورهای دورتر.»
المعلمی افزود: «برادران ما در ترکیه لازم است بدانند که دوره دخالتهای پنهانی و تا حدودی ناخواسته و نامطلوب در جهان عرب مدتهاست که به سر آمده است و اگر ترکیه میخواهد که نقش سازندهای ایفا کند ما از آن استقبال میکنیم، ولی هر گونه تلاش برای ایفای نقشی از طریق ایجاد پایگاههای نظامی یا دخالتهای نظامی، اقدامی سازنده به شمار نمیرود و برای آبرو و اعتبار ترکیه در جهان عرب نیز خوب و مفید نخواهد بود.»
دیپلماتهای چهار کشور تحریم کننده قطر که در این کنفرانس خبری حضور داشتند اعلام کردند در خصوص اقدامات احتمالی بعدی مذاکراتی در جریان است.
لانا نسیبه، سفیر امارات متحده عربی در سازمان ملل متحد، نیز اعلام کرد: «اگر قطر مایل نیست که اصول اساسی را در تعریف تروریسم یا افراط گرایی در منطقه ما بپذیرد، دیگر باقی ماندن دوحه در ترکیب اعضای شورای همکاری خلیج (فارس) برای این کشور بسیار دشوار خواهد شد.»