یک نماینده اوپک هفته گذشته به "اس اند پی گلوبال پلاتس" گفت: عربستان سعودی و روسیه که هر دو تولید نفتشان را در ماههای اخیر افزایش دادند، مقصر افت اخیر قیمت نفت هستند و باید تولیدشان را فورا حداقل یک میلیون بشکه در روز کاهش دهند.
این مقام اوپک که مایل نبود نامش فاش شود، به پلاتس گفت: این دو کشور که بزرگترین تولیدکنندگان ائتلاف اوپک و غیراوپک هستند، باید کاهش ۱۵ دلاری هر بشکه نفت را که باعث شده اند برای اوپک جبران کنند.
قیمت معاملات آتی نفت برنت برای تحویل در ژانویه روز جمعه ۴۷ سنت یا ۰.۷ درصد کاهش یافت و در ۷۰.۱۸ دلار در هر بشکه بسته شد و وست تگزاس اینترمدیت آمریکا برای تحویل در دسامبر با ۴۸ سنت یا ۰.۸ درصد کاهش، در ۶۰.۱۹ دلار در هر بشکه بسته شد.
این اظهارات منعکس کننده تنش در داخل ائتلاف اوپک و غیراوپک در آستانه دیدار کمیته نظارت بر توافق کاهش تولید به ریاست عربستان و روسیه برای ارزیابی شرایط بازار و تصمیم گیری درباره اقدامات بعدی است.
تولیدکنندگان اوپک و غیراوپک تحت فشار آمریکا، در نشست ۲۳ ژوئن وین توافق کردند تولیدشان را یک میلیون بشکه در روز افزایش دهند و نرخ پایبندی به کاهش تولید را به ۱۰۰ درصد بازگردانند.
هدف از این اقدام جبران افت تولید ایران و ونزوئلا و جلوگیری از افزایش بی رویه قیمت نفت بود اما برخی از نمایندگان اوپک اذعان کرده اند که این اقدامات بیش از حد بوده است.
کمیته نظارتی مشترک وزیران اوپک و غیراوپک که روز یکشنبه در ابوظبی دیدار میکند ممکن است توصیه کند افزایش تولیدی که از ژوئن اجرایی شده است معکوس شود زیرا بسیاری از تحلیلگران بازار ضعیفی را در اوایل سال میلادی آینده پیش بینی میکنند.
نشست رسمی بعدی اوپک که طی آن ممکن است سیاست تولید جدیدی تصمیم گیری شود، ششم دسامبر در وین برگزار خواهد شد.
یک نماینده اوپک در این باره گفت: ما بازار را از عرضه اشباع نخواهیم کرد. ما یک توافق داشتیم و می توانیم تولید را همان طور که از ژانویه سال ۲۰۱۷ انجام دادیم تنظیم کنیم.
یک نماینده دیگر اظهار کرد: ما مطمئنا نه تنها درباره سه ماهه اول سال ۲۰۱۹ بلکه درباره کل سال و آنچه می توانیم در دسامبر برای جلوگیری از برهم خوردن تعادل بازار انجام دهیم، گفت و گو خواهیم کرد.
آمریکا دوشنبه هفته گذشته به هشت خریدار نفت ایران برای ادامه وارداتشان معافیت داد و به این ترتیب نگرانیها نسبت به احتمال ایجاد اشباع عرضه در بازار تشدید شد.
تحلیلگران کومرس بانک در یادداشتی نوشتند: این معافیتها بعلاوه افزایش تولید نفت آمریکا، اوپک را وادار خواهد کرد افزایش تولید نفت به میزان یک میلیون بشکه در روز را معکوس کند.
آمریکا دوشنبه گذشته به هشت خریدار برای ادامه خرید نفت ایران معافیت داد که به هر گونه مازاد عرضه احتمالی در بازار خواهد افزود.
خالد الفالح، وزیر انرژی عربستان سعودی ماه گذشته اعلام کرد این کشور حدود ۱۰.۷ میلیون بشکه در روز نفت تولید میکند که تقریبا ۷۰۰ هزار بشکه در روز نسبت به تولید ماه مه بالاتر است. در این بین، روسیه نیز اعلام کرد تولیدش به ۱۱.۴۱ میلیون بشکه در روز رسید که حدود ۴۴۰ هزار بشکه در روز در مقایسه با سطح تولید ماه مه افزایش داشته است.
به گفته تحلیلگران "مدلی گلوبال ادوایزرز"، با توجه به اینکه بسیاری از اعضای اوپک پس از نشست ژوئن، تولیدشان را افزایش دادند متقاعد کردن همه آنها به کنترل تولید ممکن است به این راحتی نباشد. عربستان و روسیه ممکن است لازم باشد به عنوان یک الگو عمل کنند همان طور که در زمان آغاز اجرای توافق کاهش تولید در ژانویه سال ۲۰۱۷ چنین کاری کردند.
علاوه بر عربستان و روسیه که ریاست کمیته نظارتی مشترک وزیران اوپک و غیراوپک را برعهده دارند، کویت، ونزوئلا، الجزایر و عمان نیز در این کمیته حضور دارند.
ایران اعلام کرده فرارفتن از سهمیه تولید که عربستان و متحدانش انجام داده اند غیرقانونی خواهد بود. بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران از کمیته نظارتی مشترک وزیران اوپک و غیراوپک و همچنین کمیته فنی مشترک خواسته است این افزایش تولید را متوقف کنند زیرا سهم بازار ایران را نقض کرده است.
سعودیها در فکر انحلال اوپک
در این بین، وال استریت ژورنال به نقل از منابع آگاه خبر داد اندیشکده دولتی مرکز مطالعات و تحقیقات نفت ملک عبدالله مهم عربستان سعودی سرگرم مطالعه تاثیرات احتمالی انحلال اوپک بر بازارهای نفت است.
اوپک پس از ریزش قیمت نفت در سال ۲۰۱۴، چند سال دشوار را سپری کرد. استراتژی تولید حداکثری اوپک برای بیرون راندن تولیدکنندگان شیل آمریکا از بازار، تنها باعث اشباع عرضه شد که خود اعضای اوپک قربانی آن شدند. اکنون عربستان که بزرگترین عضو اوپک است بدنبال قتل جمال خاشقجی، خبرنگار منقد ریاض و کاهش تقاضا برای نفت هدف انتقاد سرمایه گذاران قرار گرفته است.
وال استریت ژورنال به نقل از منابع آگاه نوشت: آنچه باعث شد این تحقیقات انجام شود، این واقعیت است که تقاضا برای نفت روزی به اوج خود خواهد رسید و عربستان باید برای چنین روزی آماده شود. ممکن است این استدلال مطرح شود که اقدام عربستان، طرح ریزی یک راهبرد طولانی مدت است اما از سوی دیگر در داخل اوپک، مشکل کوتاه مدتی وجود دارد. برخی از اعضای این گروه از اینکه توسط عربستان و روسیه کنار گذاشته شده اند، ناراضی هستند.
یک مقام سعودی به وال استریت ژورنال گفته است ریاض در این فکر است که آیا بهتر نیست تنها روسیه را به عنوان یک شریک داشته باشد. این دو کشور بیش از ۲۰ میلیون بشکه در روز نفت تولید میکنند و هدایت بازار با یک شریک راحتتر از دهها شریک از جمله رقیبی مانند ایران، خواهد بود.
آدام سیمینسکی، مدیر مرکز مطالعات و تحقیقات نفت ملک عبدالله درباره مطالعات مذکور گفت: این پژوهش بر اساس پروژهشهای قبلی بود که به مازاد ظرفیت تولید اوپک و نقش این گروه در ثبات بازار نفت متمرکز شده بودند. این مطالعات دو سناریو را بررسی میکند: در یک سناریو عربستان به تنهایی بازار را کنترل میکند و در دیگری، اعضای اوپک میان خود و تولیدکنندگان غیراوپک رقابت میکنند. این مطالعات هنوز به نتیجه نرسیده است.