- بازار سهام و بورس مدتی است که مانند سابق رکوردشکنی نمی کند و ترجیح داده است تا پس از مدت ها صعود بی وقفه، کمی سقوط را در کارنامه کاری خود به ثبت برساند.
به گزارشافکارنیوز؛ انتشار خبر یکی از تصمیمات اقتصادی دولت یعنی افزایش قیمت خوراک پتروشیمی کافی بود تا بازار بورس و سهام رکوردزنی شاخص ها را متوقف کند. اما در حالیکه بازار سهام به همین تصمیم اقتصادی دولت واکنش نشان داد، برخی ها اصلاح طلبان افراطی ذهن سناریو ساز خود را فعال کردند و با عنوان " کودتای اقتصادی علیه دولت " یادداشت نوشتند.
یکی از کارشناسان اقتصادی که فعالیت سیاسی اش بر نظرات کارشناسی اقتصادی اش می چربد، در قسمتی از یادداشت خود نوشته است: «دوستان محترم! این یا خود «کودتای اقتصادی سیاسی» علیه برنامه‌های اصلاحی و ضد فساد دولت است…»
هر اقتصاد خوانده ای می داند که اقتصاد و به خصوص بازار سرمایه بیش از آنکه متاثر از کودتا باشد متاثر از تصمیمات اقتصادی خود دولت هاست.
شایان آرانی کارشناس بازار سرمایه معتقد است:» من هیچ سند و مدرکی مبنی بر وجود کودتای اقتصادی نمی بینم. به نظر من، این بازار بی رویه رشد کرد و قیمت ها و شاخص ها بیش از اندازه افزایش داشتند. چه طور در زمان افزایش و رشد بی رویه هیچ کسی حرفی نزد و نگفت در اقتصادی که رشد ندارد و دارای تورم ۴۰درصدیست، با وجود تحریم ها رشد ۱۴۰درصدی شاخص بورس چه معنایی دارد و این رشد از کجا آمده است؟ هیچ کس از رشد بی رویه ناراحت نشد و شاکی نشد ولی الان که ۱۰ تا ۱۵درصد افت کرده است، همه نگران شده اند. چرا در زمان رشد ۱۴۰درصدی کسی حرفی نزد و الان با کاهش ۱۰درصدی همه به موضوع بحرانی نگاه می کنند و
از کودتا سخن می گویند.»
به اعتقاد این کارشناس اقتصادی «بازار در حال اصلاح کردن خود است و همین پدیده اصلاح شاخص ها حاکی از سلامت بازار است. من مخالف این هستم که به طور تصنعی شاخص را نگه داریم و نگذاریم اصلاح شود. بازار هنوز برای اصلاح شاخص ها جای دارد و این اصلاح طبیعی است. اگر بخواهند این روند را به صورت تصنعی کنترل کنند بسیار خطرناک است و امکان دارد در آینده دوباره سقوط کند. الان باید بگذارند بازار نفس بکشد. ولی شیب آن باید کند باشد. یعنی در عین حالی که به بازار اجازه بدهیم خود روندش را انتخاب کند، مهار شود تا سقوط آزاد نکند. این موردی است که باید مسئولان بازار آن را کنترل کنند.»
وی جهش های منفی بازار را در این روزها به علت بی ثباتی آن می داند: «وقتی شاخص یا قیمت بیش ازحد معقول و بدون توجیه(بدون مبنای زیربنایی اقتصادی قوی) رشد می کند، آن هم در شرایطی که سود شرکت ها و اقتصاد رشدی نداشته اند، هر رشدی که به شاخص اضافه می شود، آن را بی ثبات تر می کند. در این شرایط است که با یک خبر کوچک شاخص جهش های منفی زیادی خواهد داشت یا بالا میرود. این نشانه بی ثباتی شاخص است. وقتی مبنای شاخص یا ارزش های منطقی باشد و با پشتوانه اقتصادی، شاخص با ثبات خواهد شد یعنی اخبار مختلف شاخص را تحت الشعاع و تحت نوسانات زیاد قرار نمی دهد.»
او در ادامه می افزاید: «شاخص بورس ما در جهش و رشد بی رویه خود بی ثبات شده بود و بنابراین هر خبر کوچکی که مقداری بار منفی داشت شاخص را تکان می داد. به طور مثال گفته شد هزینه خوراک پتروشیمی افزایش یافته است. این خبر بازار را به هم میریزد یا اخبار بودجه نیز همینطور. این پدیده بسیار بدی است که نشان دهنده بی ثباتی شاخص هاست. این همان پدیده ایست که قیمت زیاد از حد بالاتر رفته یا حباب رخ داده است. شاخص بورس بعد از تجربه رشد بی رویه و غیرعادی به سمت بی ثباتی حرکت کرد به طوریکه هر اتفاق و خبر منفی می توانست آن را تحت تاثیر قرار دهد مثل اخبار خوراک پتروشیمی و بودجه.»
البته شایان آرانی این را هم اضافه می کند: «نباید این را به گردن خوراک پتروشیمی و بودجه بیندازیم. این بی ثباتی خود شاخص بود که رشد بی رویه آن را بی ثبات ساخته بود و هر خبری به جز خوراک پتروشیمی می توانست همین اثر را در بازار سرمایه بگذارد. تاثیر افزایش قیمت خوراک پتروشیمی از ان جهت بود که بازار بی ثبات و تاب تحمل شاخص کم شده بود.»
وی تاکید می کند: «بازار باید به حالت نرمال بازگردد تا تحمل داشته باشد، بتواند اخبار مختلف را هضم کند و تحمل خود را افزایش دهد. شاخص باید به نقطه تعادل و باثبات برسد که به نظر من هنوز نرسیده است. مسئولان دولت واهمه دارند و به دنبال آن هستند تا شاخص را در همین حول و حوش نگه دارند. به عقیده من نباید شاخص را نگه داشت بلکه باید اجازه دهیم تا شاخص در روندی نزولی با شیب ملایم کاهش یابد تا سرمایه گذاران بتوانند عکس العمل نشان دهند.»
وقتی از او می پرسیم پروسه بازگشت به حالت تعادل چه قدر طول می کشد با بیان اینکه «معلوم نیست» می گوید: «اگر دولت از این کاهش به صورت تصنعی جلوگیری کند شاخص مانند دملی می شود که در بدن می ماند اما روزی از جای دیگر بیرون می زند. بنابراین باید بگذارند شاخص با ادامه این روند به نقطه تعادل برسد. نهایت خرداد ماه نقطه اشباع آن است.»
