زنگ خاموشی در آشپزخانهی شما چه ساعتی به صدا در میآید؟ حقیقت آن است که در بیشتر خانهها هیچ جوابی برای این سؤال وجود ندارد، چون هیچ ساعت مشخصی وجود ندارد. به همین دلیل است که اغلب ما ایرادی نمیبینیم شب و نیمه شب، به ندای هوس هایمان گوش دهیم و سراغ خوراکیهای خوشمزهی یخچال برویم.
گرچه بیشتر ما دوست داریم شبها با خوردن تنقلات و خوراکیهای خوشمزه از خودمان پذیرایی کنیم، اما حقیقت آن است که شبها باید تا جایی که میتوان کمتر غذا خورد. بیشتر ما صبحها صبحانه یا نمیخوریم یا فقط کمی میخوریم، بعد از خوردن ناهار، عصرها یک میان وعده میخوریم و شب که به خانه برگشتیم، با یک شام حسابی دلی از عزا در میآوریم. اما باید بدانید که دیر غذا خوردن ، معایب و مضرات زیادی دارد و واقعاً میتواند سلامت ما را به خطر بیندازد. اگر شبها دیر شام میخورید، یا بعد از غذا، هوس تنقلات میکنید، و یا نیمه شب اگر از خواب بیدار شوید، حتماً سری به یخچال میزنید، این مطلب را از دست ندهید.
چرا شبها نباید دیر وقت چیزی بخوریم؟
درست است که برای همهی ما مقدور نیست شام خود را زود بخوریم، چون یا آنقدر برنامهی شلوغ و سنگینی داریم که فرصت این کار را پیدا نمیکنیم یا برای آنکه بتوانیم سطح قند خون مان را ثابت نگه داریم مجبوریم کمی دیرتر غذا بخوریم. اما هرچه میگذرد علم بیشتر به معایب دیر غذا خوردن پی میبرد. تحقیقات نشان داده خوردن تنقلات در نیمههای شب پیامدهای منفی زیادی برای سلامتی دارد.
۱- چربی بیشتری در بدن انباشته میشود
تحقیقی بر روی افراد چاق نشان داد، کسانی که شبها دیرتر غذا میخوردند، در مقایسه با آنهایی که شبها زودتر شام میخوردند، شاخص تودهی بدنی و چربی بیشتری داشتند. این تحقیق گرچه شرکت کنندگان زیادی نداشت و در بازهی زمانی کوتاهی انجام شده بود، اما دانشمندان معتقدند نتایج آن مکمل گروه دیگری از شواهد و مدارک است که از تأثیر زمان خوردن غذا بر وزن، هورمونها و سوخت و ساز بدن حکایت دارند.
۲- دچار سوزش معده میشوید
اگر تا به حال برایتان پیش آمده که اواخر شب غذای خیلی تند یا خیلی سنگینی خورده باشید، احتمالاً سوزش معده را هم تجربه کرده اید، همان درد سوزش داری که در قفسهی سینه احساس میشود و گاهی با احساس یک مزهی تلخ یا اسیدی در دهان همراه است. این اتفاق زمانی میافتد که اسید معده وارد مری میشود و این مسأله باعث به وجود آمدن مشکلی به نام رفلاکس اسید معده میشود. تقریباً از هر ۵ نفر، یکی به بیماری بازگشت اسید به مری دچار است که نوع بلند مدت تری از رفلاکس اسید معده به شمار میرود و به مرور میتواند منجر به مشکلات خطرناکی شود.
کسانی که سابقهی این بیماری را دارند، باید از خوردن غذا نزدیک به زمان خواب پرهیز کنند.
خوردن مواد غذایی گازدار یا سریع غذا خوردن هم میتواند باعث تجمع هوا و احساس ناراحتی در معده شود.
۳- فشار خون تان بالا میرود
دیر غذا خوردن میتواند باعث بالا رفتن فشار خون شود، به ویژه در کسانی که خود مشکل فشار خون بالا را دارند. تحقیقی بر روی ۷۰۰ نفر نشان داد، کسانی که ظرف ۲ ساعت قبل از خواب غذا میخوردند، در مقایسه با کسانی که قبل از خواب هیچ غذایی نمیخوردند، فشار خون بالاتری داشتند. به گفتهی این محققان، دیر غذا خوردن بیشتر از مصرف غذاهای نمک دار، باعث افزایش فشار خون شرکت کنندگان شده بود. این در حالی است که مادهی سدیم را مهمترین عامل بالا رفتن فشار خون میدانند. به گمان پژوهشگران، وقتی دیر غذا میخوریم، بدن هوشیار میماند، در نتیجه، هورمونهای استرس بیشتری مثل آدرنالین تولید میکند و همین مسأله باعث بالا رفتن فشار خون میشود.
۴- خواب تان مختل میشود
کیفیت خواب، نقش مهمی در شادی، سلامتی و تمرکز ما در طی روز دارد. اما اگر شبها دیر غذا بخورید، این مسأله باعث میشود به راحتی به خواب نروید و دائماً در رختخواب غلت بزنید. غذایی که میخوریم گاهی واقعاً میتواند مزاحم خواب ما شود. مواد غذایی کافئین دار، از قهوه و چای گرفته تا نوشابه و شکلات تلخ، میتوانند باعث هوشیار ماندن ما شوند. به علاوه، تنقلاتی که چربی یا قند زیادی دارند هم میتوانند دقیقاً زمانی که باید به خواب بروید، انرژی تان را زیاد کنند.
اگر از مشکل سوزش معده هم رنج میبرید که مشکل تان دو چندان است. تحقیقی بر روی ۱۰۰۰ شرکت کننده نشان داد، از میان کسانی که دست کم یک روز در هفته دچار سوزش معده میشدند، ۶۳ درصد آنها اظهار کرده بودند که این مسأله تأثیر منفی روی خواب آنها داشته و ۴۰ درصد دیگر هم بیان کرده بودند که این مشکل باعث از بین رفتن تمرکز آنها طی روز میشد.
۵- به غذا خوردن احساسی سوق پیدا میکنید
حقیقت آن است که بیشتر ما قبل از خواب، هوس خوردن سبزیجات به سرمان نمیزند، بلکه هوس خوراکیهای شیرین را میکنیم، به ویژه اگر روز سختی را گذرانده باشیم. در اغلب موارد، از سر احساس یا عادت است که شبها دیروقت سراغ خوراکیهای یخچال میرویم. اگر همیشه بعد از شام، شکلات یا شیرینی میخورید، این احتمال هم وجود دارد که دلتان بخواهد قبل از خواب هم چند گاز بستنی بخورید، در حالی که این اصلاً روش سالمی برای به پایان رساندن روز نیست. اگر احتیاج به چیزی دارید که هوس تان را از بین ببرد، مواد غذایی طبیعی تر، سالمتر و کم کالری تری را انتخاب کنید که قندهای افزودنی نداشته باشند.
۶- خودتان را عادت میدهید با بی توجهی غذا بخورید
شبها وقتی محو تماشای تلویزیون میشویم، به راحتی ممکن است بدون اینکه متوجه باشیم یک کاسهی بزرگ چیپس یا شیرینی را تمام کنیم. اگر میخواهید هنگام تماشای فیلم و سریال مورد علاقه تان چیزی بخورید، انتخابهای سالم تری داشته باشید (مثل میوه یا ترکیب ماست و میوه). علاوه بر این، قبل از آنکه پای تلویزیون بنشینید، حتماً مقدار مشخصی از خوراکیای که قصد خوردنش را دارید جداگانه در ظرف بگذارید تا مبادا وقتی حواس تان نیست همهی آن را بخورید.
۷- به دندان هایتان صدمه میزنید
اگر شب بعد از شستن دندان هایتان، خوراکی دیگری بخورید، این کار همهی تلاش هایتان را برای مراقبت از دندان هایتان از بین میبرد. اگر خوراکی چسبناکی، مثل میوههای خشک یا پاستیل، خورده باشید، این مسأله میتواند به دندانهای شما صدمهی بیشتری بزند، چون این نوع مواد غذایی، بیشتر روی دندانها باقی میمانند. اگر قبل از خواب چیزی خوردید، حتماً دندان هایتان را با دقت بشویید، از نخ دندان استفاده کنید و دهان خود را به خوبی آب بکشید.
۸- ساعت بدن تان به هم میریزد
بدن همهی ما یک ساعت بیولوژیک دارد که زمان انجام فعالیتهای مختلف بدن مثل خوابیدن و بیدار شدن را تعیین میکند. اگر طبق ساعت بدن، وقت استراحت کردن تان باشد، ولی شما بدن تان را مجبور به هضم غذا کنید، این کار شما در فرآیندهای طبیعی بدن تان اختلال ایجاد میکند. شبها با تاریک شدن هوا، در بدن هورمون ملاتونین تولید میشود تا خواب مان ببرد. به گمان دانشمندان، اگر بعد از تولید ملاتونین، چیزی بخوریم، این مسأله باعث سردرگمی بدن میشود و ممکن است منجر به افزایش وزن شود.
۹- بیشتر وزن اضافه میکنید
طبیعی است که اگر چیزی نخورید و به رختخواب بروید هیچ کالری اضافهای دریافت نمیکنید. اما زمانی که سراغ تنقلات بروید، مقدار کالریهای دریافتی تان سر به فلک خواهد زد. افزایش یا کاهش وزن به مجموع کالری دریافتی بدن در طول روز بستگی دارد. اگر سر شب غذایی بخورید و تا زمان رفتن به رختخواب دیگر چیزی نخورید، احتمالاً مشکلی پیش نمیآید، اما اگر به شام سر شب بسنده نکنید و تا قبل از خواب، مدت طولانیای را مشغول خوردن باشید، آن وقت است که دچار مشکل خواهید شد. یک ساعت مشخص را برای خودتان تعیین کنید و شب ها، از آن زمان به بعد دیگر چیزی نخورید. این کار روش خوبی است تا به بدن خود بفهمانید پایان روز فرا رسیده و وقت استراحت است.