متفورمین از جمله دارو‌هایی است که برای کنترل قند خون و کاهش خطر ابتلاء به بیماری دیابت مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما مصرف این دارو می‌تواند موجب برخی عوارض جانبی ناخوشایند مانند افزایش وزن، حالت تهوع و خستگی شود. اگرچه متفورمین گزینه‌ای مؤثر برای کاهش قند خون محسوب می‌شود، اما شاید تغییرات سبک زندگی نیز بتوانند به همان اندازه یا حتی بیشتر مؤثر عمل کنند.
مطالعه‌ای که توسط گروه پژوهشی برنامه پیشگیری از دیابت آمریکا انجام شد، نشان داد که تغییرات سبک زندگی کاهش ۵۸ درصدی احتمال ابتلاء به دیابت نوع ۲ را در پی داشته، در شرایطی که استفاده از داروی متفورمین کاهش ۳۱ درصدی این احتمال را موجب شده است. همچنین، تغییرات سبک زندگی با عوارض جانبی ناخوشایند مصرف متفورمین همراه نبودند. در ادامه با برخی از این تغییرات که می‌توانند در کنترل قند خون به انسان کمک کنند، بیشتر آشنا می‌شویم.
پرهیز از الکل
پرهیز از مصرف الکل به کبد در متابولیز بهتر قند‌ها و حفظ سطوح سالم گلوکز خون کمک می‌کند. زمانی که کبد با فشار کاری مضاعف مواجه است، انجام وظایف خود را اولویت بندی می‌کند، زیرا نمی‌تواند همزمان به همه آن‌ها رسیدگی کند. متابولیز الکل معمولاً از اولویت‌های اصلی کبد محسوب می‌شود که می‌تواند به افزایش سطوح انسولین و گلوکز منجر شود.
مصرف سرکه سیب پیش از وعده‌های غذایی
پیش از هر وعده غذایی یک یا دو قاشق غذاخوری سرکه سیب در یک لیوان آب ریخته و بنوشید. اسید استیک موجود در سرکه فعالیت آنزیم‌هایی که نشاسته موجود در کربوهیدرات‌ها را گوارش می‌کنند، مختل کرده، از این رو، نشاسته گوارش نشده (به قند تبدیل نمی‌شود) و سطوح گلوکز (قند) خون پایین باقی می‌ماند. مطالعه‌ای که اخیراً در نشریه Diabetes Research and Clinical Practice منتشر شد، شأن داد که مصرف سرکه سیب پیش از یک وعده غذایی می‌تواند سطوح انسولین و گلوکز خون پس از وعده غذایی را کاهش دهد.
مصرف کورکومین / زردچوبه
استفاده از زردچوبه که حاوی ماده فعال کورکومین است و همچنین مکمل‌های این ماده می‌تواند به بهبود سطوح لیپید (کلسترول، تری گلیسیرید) در افراد و کاهش خطر رویداد‌های قلبی عروقی کمک کند. نتایج مطالعه‌ای بین المللی نشان داد که کورکومینوئید (ماده زیست فعال موجود در زردچوبه) می‌تواند سطوح کلسترول بد را کاهش داده و به کاهش خطر رویداد‌های قلبی عروقی در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ کمک کند.
مطالعه‌ای دیگر که در نشریه International Journal of Endocrinology and Metabolism منتشر شد نیز نشان داد که زردچوبه به دلایل زیر می‌تواند جایگزینی مناسب برای دارو در درمان و شاید حتی پیشگیری از دیابت نوع ۲ باشد:
- کاهش تولید گلوکز توسط کبد
- کاهش تولید گلیکوژن توسط کبد
- تحریک افزایش جذب گلوکز
- تحریک ترشح انسولین از بافت‌های پانکراس
- بهبود عملکرد سلول‌های پانکراس
- افزایش گیرنده‌های بتای انسولین و کاهش مقاومت به انسولین
مطالعه بالینی دیگر با حضور بیماران مبتلا به پیش دیابت و دیابت نیز آثار مفید زیر را در نتیجه مصرف کورکومین نشان داد:
- کاهش گلوکز
- بهبود عملکرد سلول‌های بتا
- بهبود اکسیداسیون و استفاده از اسید‌های چرب
اصلاح رژیم غذایی
مواد غذایی طبیعی و آن‌هایی که پردازش حداقلی را تجربه کرده‌اند، انتخاب کنید و از چربی‌های سالم مانند روغن زیتون فوق بکر، روغن نارگیل، آووکادو، مغزدانه ها، پروتئین‌های گیاهی با غلات کامل و مقداری لبنیات کم چرب استفاده کنید. در صورت امکان از قند‌های افزوده، کربوهیدرات‌های ساده و غذا‌های فرآوری شده به طور کامل پرهیز کنید. در همین راستا، رژیم غذایی مدیترانه‌ای یکی از بهترین گزینه‌هایی است که می‌توانید مد نظر قرار دهید.
انجام ورزش
ورزش روزانه شامل ترکیبی از تمرینان این تروال با شدت بالا و تمرینات قدرتی گزینه‌ای مفید برای مدیریت قند خون و پیشگیری از ابتلاء به دیابت است. نتایج یک مطالعه در دانشگاه هاروارد نشان داد که کار با وزنه به مدت ۶۰ دقیقه در هفته می‌تواند خطر ابتلاء به دیابت را ۱۲ درصد کاهش دهد و همچنین مقاومت به انسولین را نیز بهبود ببخشد. تمرینات کاردیو یا هوازی نیز زمانی که به صورت منظم انجام شوند حساسیت به انسولین را افزایش می‌دهند. پیاده‌روی یا انجام تمرینات سبک ورزشی پس از وعده‌های غذایی به پیشگیری از افزایش سریع و ناگهانی قند خون کمک می‌کند. یک میان وعده سرشار از فیبر پیش از خواب نیز به پیشگیری از این شرایط هنگام شب کمک می‌کند.
روزه متناوب
روزه متناوب یکی از گزینه‌هایی است که می‌توانید برای مدیریت قند خون مد نظر قرار دهید. به عنوان مثال، یک روز روزه داری در هفته از تکنیک‌های روزه متناوب است. روزه‌داری به روش‌های مختلف می‌تواند برای بدن انسان مفید باشد که از آن جمله می‌توان به کاهش مقاومت به انسولین (خطر ابتلاء به دیابت نوع ۲ را کاهش می‌دهد)، مبارزه با التهاب، کاهش فشار خون و کلسترول، کمک به کنترل وزن، سمزدایی بدن، افزایش تولید سلول‌های عصبی جدید و افزایش طول عمر اشاره کرد.
مصرف دوز کم آسپرین
مصرف دوز کم آسپرین در روز می‌تواند از تشکیل لخته‌های خون پیشگیری کرده و از این رو، به پیشگیری از حمله قلبی و سکته مغزی کمک کند. مطالعات نشان داده‌اند که آسپرین به پیشگیری از حملات قلبی و سکته‌های مغزی بیشتر در افرادی که پیش‌تر این شرایط را تجربه کرده‌اند، کمک می‌کند. از آنجایی که بیماری دیابت افراد را در معرض افزایش خطر حمله قلبی یا سکته مغزی قرار می‌دهد، انجمن قلب آمریکا آسپرین درمانی برای افراد مبتلا به دیابت را توصیه کرده است.
استفاده از مکمل خربزه تلخ
مکمل‌های خربزه تلخ (Momordica charantia) حاوی ترکیبات ضد دیابت چارانتین، پلی پپتید-پی، و ویسین هستند که می‌تواند احتمال ابتلاء به این بیماری را کاهش دهد. خربزه تلخ به کنترل سطوح قند خون و همچنین تنظیم فشار خون کمک می‌کند.
مصرف عصاره دانه قهوه سبز
استفاده از این مکمل نشان داده است که به مدیریت دیابت از طریق کاهش تجمع چربی بدن و در نتیجه مبارزه با چاقی کمک می‌کند. نتایج یک پژوهش در هند با حضور شرکت کنندگانی که دارای وزن و سطوح قند خون عادی بودند نیز نشان داد که دوز‌های مختلف از مکمل‌های حاوی عصاره قهوه سبز همگی به کاهش قند خون کمک کرده و دوز‌های بالاتر با میزان کاهش بیشتر مرتبط بوده‌اند.
