سلنیوم در بسیاری از میوهها و سبزیجات و همچنین محصولات حیوانی یافت میشود. ضعف عضلانی یا دردهای عضلانی، بی رنگی موها یا پوست و سفید شدن ناخنها از علائم کمبود سلنیوم محسوب میشوند.
کمبود سلنیوم میتواند باعث بروز پرکاری تیروئید و همچنین ضعفسیستم ایمنی بدن شود. به عقیده محققان، کمبود این ماده معدنی به طور مستقیم نمیتواند باعث بروز بیماری شود، اما با این حال باعث میگردد بدن زودتر در دام بیماریهایی بیفتد که بر اثر مشکلات تغذیهای و عفونی به وجود میآید. اختلالات و مشکلات جدی مربوط به رودهها باعث میگردد بدن در جذب این ماده معدنی دچار مشکل شود. بیماریهای قلبی و ناباروری نیز با سطوح پایین سلنیوم در ارتباط است.
با این حال ۷ مزیت بهداشتی این ماده معدنی از این قرارند:
سلنیوم و سم زدایی: فلزات در میان سمیترین آلایندهها هستند و خبر خوب این است که یکی از راههای موثر برای دفع جیوه از بدن استفاده از مکملهای سلنیوم است.
پشتیبانی از قلب و عروق: برخی مطالعات جمعیتی، ارتباطی را بین دریافت پایین آنتی اکسیدان و بروز بیشتر بیماریهای قلبی را نشان داده اند. به علاوه شواهد علمی نشان میدهند که مضرات ناشی از رادیکالهای آزاد که به آنها اشاره شد، میتواند سبب پیشرفت بیماریهای قلبی گردد. سلنیوم یکی از اعضای گروه مواد آنتی اکسیدان است که کمک به جلوگیری از اکسیداسیون کلسترول LDL نموده و بدین ترتیب سبب پیشگیری از بیماریهای قلبی عروقی میگردد.
بهداشت باروری: سلنیوم برای ارتقای بهداشت باروری در هر دو جنس زن و مرد ضروری است و کمبود آن میتواند منجر به ناباروری شود. مطالعات نشان داده اند که کاهش سطح سلنیوم میتواند بر رشد جنین نیز تاثیرات منفی بگذارد. به ارتباط بین کاهش سلنیوم و سقط جنین نیز اشاره شده است.
سلنیوم یک آنتی اکسیدان قوی است: سلنیوم به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی منجر به کاهش آسیب سلولی با خنثی کردن اثرات منفی رادیکال هایآزاد و استرس اکسیداتیو میشود. سلنیوم در ترکیب با پروتئینهای دیگر در بدن ایجاد سلنوپروتئین میکند. این پروتئینها به عنوان آنتی اکسیدانها برای حمایت از سلامت سلولها عمل میکنند.
پشتیبانی از پروتئین: غده تیروئید در بدن مسئول تولید هورمون تیروئید برای تنظیم رشد و فرایندهای متابولیک در بدن استدر مقایسه با بافتهای دیگر بدن انسان، تیروئید شامل بیشترین میزان سلنیوم است. مانند ید، سلنیوم نقش مهمی در سنتز هورمون تیروئید ایفا میکند. بسیاری از مطالعات به کمبود سلنیوم و بیماری تیروئید اشاره کرده اند. مطالعات دیگر حاکی از آنند که مصرف سلنیوم در دوران بارداری با کاهش خطر ابتلا به کم کاری تیروئید و التهاب در ارتباط است. نتایج مطالعات دیگر نشان میدهد مصرف مکملهای سلنیوم اثرات منفی تیروئیدیت هاشیموتو را خنثی میکند.
خواص ضد پیری سلنیوم: رادیکالهای آزاد باعث انحطاط سلولی و ابتلا به پیری زودرس میشوند. سلنیوم به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی منجر به خنثی کردن اثرات منفی رادیکالهای آزاد میشود. سطح سلنیوم با افزایش سن کاهش مییابد و این روند به ابتلا به زوال شناختی کمک میکند.
سلنیوم و سرطان: برخی مطالعات نشان میدهند که مرگ و میر ناشی از سرطان از جمله سرطان ریه، روده بزرگ و سرطان پروستات در میان افرادی که سطوح خونی یا دریافت سلنیوم بیشتری دارند، کمتر است. همچنین بروز سرطان پوست در نواحی که سطوح سلنیوم خاک کمتر است به طور قابل توجهی بیشتر است.
منابع سلنیوم: غذاهای گیاهی در اغلب کشورهای دنیا، تامین کننده اصلی سلنیوم هستند. مقدار سلنیوم در خاک که بر حسب محل متفاوت است. مردمی که در نواحی دارای خاک غنی از سلنیوم زندگی میکنند، عموما دریافت بالاتری از این ماده مغذی را دارا هستند. خاک برخی از نواحی کشورهای چین و روسیه دارای مقادیر خیلی اندکی از سلنیوم بوده و اغلب کمبود سلنیوم غذایی در این نواحی گزارش میشود. سلنیوم در برخی گوشتها و غذاهای دریایی نیز یافت میشود. حیوانات تحت تغذیه با غلات یا گیاهانی که در خاک غنی از سلنیوم رشد یافته اند، دارای سطوح بالاتری از سلنیوم در ماهیچه هستند. گوشت و نان، منابع غذایی رایج سلنیوم هستند. برخی مغزها خصوصا گردو، و علاوه بر آن، ماهی تن منابع خیلی خوبی از این ماده معدنی محسوب میشوند.
میزان نیاز به سلنیوم در بزرگسالان مرد و زن بالای ۱۹ سال ۵۵ میکروگرم است.