سکسکه یک دم غیر ارادی و قوی است که در نوزادان، کودکان و بالغین تجربه می‌شود. سکسکه از انقباضات ناخودآگاه و مکرر عضله دیافراگم حاصل می‌گردد. سکسکه یک علامت است و نه یک بیماری. در ایجاد سکسکه دیافراگم عضله بزرگ و نازکی که قفسه سینه را از شکم جدا می‌سازد و عصب فرنیک (عصبی که دیافراگم را به مغز وصل می‌کند) نقش دارند. تقریبا همه ممکن است دچار سکسکه شوند، حتی جنینی که در رحم مادر است.
سکسکه شامل انقباض مکرر و ریتمیک دیافراگم و عضلات بین دنده‌ای قفسه سینه است که اغلب موقتی است، ولی گاهی می‌تواند تهدید کننده حیات باشد. سکسکه ممکن است تا ۴۸ ساعت و حتی گاهی تا یکماه ادامه یابد.
سکسکه در دو جنس مرد و زن دیده می‌شود، ولی در مردان می‌تواند بصورت مداوم و غیرقابل درمان دیده شود.
علایم شایع
یک صدای تند و سریع که در اثر گرفتگی دیافراگم از دهان خارج می‌شود. این گرفتگی، عضلات ته گلو را به هنگام دم می‌بندد.
علت سکسکه
مکانیسم سکسکه به خوبی درک نشده است. سکسکه‌های کوتاه مدت یا short معولا به دنبال اتساع معده ایجاد می‌شود و به صورت خود به خودی و یا با استفاده از درمان‌های محلی بهبود می‌یابد و نیاز به توجه پزشکی ندارند.
یکسری عوامل فیزیولوژیک می‌تواند ایجاد کننده سکسکه باشد. از این دسته، بلع هوا هنگام غذاخوردن و یا خوردن غذای زیاد و یا خوردن نوشابه‌های گازدار است. تغییر در دمای معده بدنبال خوردن نوشابه‌ها و مواد غذایی سرد یا گرم می‌تواند عامل تحریک باشد.
بیماری‌های عصبی و روانی نیز می‌تواند شروع کننده سکسکه باشد که از جمله می‌توان به استرس و بیماری‌های شخصیتی، اشاره کرد.
بیماری‌های جسمی نیز می‌تواند علت ایجاد کننده سکسکه باشد که از جمله می‌توان به بیماری‌های دستگاه مغز و اعصاب مثل صدمات، عفونت‌ها و ضایعات مغزی اشاره کرد. تحریک اعصاب محیطی مغزی نیز از علل مهم سکسکه است. همچنین می‌توان وجود جسم خارجی در گوش یا عفونت گلو، گواتر، زخم‌های معده، عفونت‌های داخل شکم، عفونت‌های ریوی را ذکر کرد که محرک سکسکه هستند. سکته‌های قلبی نیز گاهی عامل سکسکه هستند.
مصرف بعضی از داروها بخصوص دارو‌های مصرفی در بیماری‌های عصبی روانی از علل سکسکه هستند.
بر خلاف آن سکسکه‌های بلند مدت یا prolongeb نادرتر هستند، اما باعث ازکارافتادگی، ایجاد افسردگی، پنومونی کاهش وزن و اختلال خواب در بیمار می‌شود.
علت‌های ایجاد سکسکه‌های بلند مدت
در صورتی که سکسکه طولانی مدت باشد یا به طور مکرر رخ دهد، امکان دارد به علل زیر ایجاد شده باشد:
خوردن یا آشامیدن غذا یا نوشیدنی داغ یا مواد تحریک کننده، بیماری‌های پرده جنب (پرده نازکی که روی ریه‌ها را می‌پوشاند). ذات الریه، اورمی (جمع شدن مواد زاید سمی در اثر نارسایی کلیه)، الکلی بودن، مصرف بعضی از داروها، اختلالات معده، مری، روده یا لوزالعمده، حاملگی، تحریک مثانه، هپاتیت، گسترش سرطان از یک قسمت از بدن به کبد یا قسمتی از پرده جنب، سابقه عمل جراحی اخیر، خصوصا جراحی روی شکم، علل عاطفی، زخم معده و دوازدهه، گاستریت و ریفلاکس مری پدیده‌های شایعی در بیماران دارای سکسکه مزمن هستندبه همین دلیل بررسی‌های دستگاه گوارش فوقانی مثل آندوسکوپی، مانومتری و... توصیه می‌شود.
عوامل افزایش دهنده خطر
• وجود یک بیماری که سطح سلامت فرد را پایین آورده باشد
• سابقه عمل جراحی اخیر
• مصرف داروها، خصوصا آن‌هایی که معده را آزرده می‌سازند
• پر بودن معده، خنده شدید یا احساسات قوی، تغییر در دمای محیط
پیشگیری از سکسکه
در حال حاضر نمی‌توان از آن پیشگیری کرد.
عواقب مورد انتظار
سکسکه کوتاه مدت معمولا نشان دهنده بیماری نیست. این نوع سکسکه به طور خود به خودی یا غالبا با درمانی که شرح آن داده خواهد شد برطرف می‌شود. سکسکه مداوم فرد را مستاصل می‌کند و نیاز به انجام اقداماتی برای فهمیدن دلیل آن وجود دارد.
عوارض احتمالی
عارضه‌ای وجود ندارد، مگر این که سکسکه طولانی مدت باشد و وجود یک بیماری جدی را مطرح کند.
عوارض سکسکه مداوم، شامل تغییر در نظم ضربان قلب (آریتمی) و برگشت اسید معده (ریفلاکس) و اختلال در خواب است.
درمان سکسکه
در روش‌های غیرداروئی جهت درمان از فاکتور‌هایی می‌توان استفاده کرد از جمله تحریک حلق از طریق خوردن شکر جامد، کشیدن زبان به جلو، غرغره کردن آب، برداشتن محتویات معده از طریق استفراغ یا تخلیه مواد معدی با لوله می‌تواند در درمان کمک کننده باشد. همچنین تحریک حلق با یک چوب حلقی معاینه و نیز بینی با یک لوله نیز می‌تواند کمک کننده باشد.
تحریک عصب واگ می‌تواند به رفع سکسکه کمک کند، ولی فقط از یکی از روش‌های فوق باید استفاده کرد. شستشوی معده با آب سرد، ماساژ سینوس کاروتید، فشار ملایم روی کره چشم، نگه داشتن تنفس و تنفس در یک کیسه پلاستیکی می‌تواند کمک کننده باشد.
از دارو‌های مختلف نیز برای رفع این مشکل می‌توان استفاده کرد که بعهده پزشک است.
درمان‌های اتیولوژیک تا این لحظه در دسترس نیستند، ولی استفاده از متوکلروپرامید، کلرپرومازین می‌تواند موثر باشد. اخیرا استفاده از باکلوفن نیز مجاز شناخته شده است. اسفاده از گاباپنتین نیز مفید است.
روش‌هایی که در این جا ذکر می‌شوند برای دوره‌های کوتاه مدت سکسکه هستند. سکسکه طولانی مدت که بیش از ۸ ساعت طول می‌کشد باید تحت بررسی پزشکی قرار گیرد.
یک یا تعداد بیشتری از روش‌های زیر را به کار بندید تا بهترین آن‌ها برای شما معلوم شود: نفس خود را نگاه دارید و تا ۱۰ بشمارید.
داخل یک کیسه کاغذی تنفس کنید. از کیسه پلاستیکی استفاده نکنید، زیرا ممکن است به سوراخ بینی بچسبد.
انگشت شست خود را بین دندان‌ها و لب بالا قرار دهید. سپس لب بالا را با انگشت سبابه خود، درست در زیر سوراخ بینی سمت راست، فشار دهید.
انگشتان سبابه خود را حدود ۲۰ ثانیه داخل هر دو گوش فشاردهید.
یک لیوان آب را به سرعت بنوشید.
نان خشک یا یخ خرد شده قورت دهید.
زبان خود را به ملایمت بکشید.
چشمان خود را ببندید و فشار ملایمی را به کره‌های چشم وارد کنید.
یک قاشق چایخوری شکر خشک بخورید.
