فلج بل نام قدیمی یک بیماری است که در عصب هفتم صورت رخ می‌دهد.عصب صورت عصبی است که از ساقه مغز شروع می‌شود و ماهیچه‌های صورت را عصب‌گیری می‌کند. این عصب حرکاتی از صورت مانند پلک زدن، حرکات پیشانی، جویدن غذا، سوت زدن و فوت کردن را موجب می‌شود و فلج عصب صورت یا فلج بل، انسان را از انجام چنین حرکاتی بازمی‌دارد.
علل بیماری فلج صورت
هر ضایعه یا آسیبی که در ساقه مغز تا شاخه‌های انتهایی عصب هفتم صورت رخ دهد، می‌تواند موجب بروز پارگی یا فلج عصب صورت شود. برای مثال اگر تومور یا یک پلاک مربوط به بیماری ام اس یا کیست و یا عفونتی در ساقه مغز و مسیر عصب هفتم ظاهر شود، امکان بروز فلج عصب صورت را به وجود می‌آورند.
فرم ویروسی فلج صورت از مهم‌ترین و شایع‌ترین نوع فلج صورت است، افرادی که در اثر سرماخوردگی دچار عفونت می شوند و یا تبخال و آفت می‌زنند، بعد از مدتی ممکن است فلج عصب صورتی در آنها دیده شود که این نوع فلج ویروسی است.
ویروس هرپس یا تبخال نقش خیلی مهمی در فلج بل دارد که علاوه بر تاثیرگذاری در عصب هفتم و بروز فلج صورت، ممکن است روی اعصاب دیگر صورت تاثیرگذار باشد و آنها را نیز تحریک کند.
علائم فلج بل
بر اثر عفونت در نوع ویروسی این فلج، عصب هفتم ملتهب می‌شود و باعث احساس درد و فشار پشت گوش می‌شود. در روزهای آتی بروز این فلج، اختلالاتی در انجام حرکات صورت (پلک زدن، جویدن، فوت کردن و ...) و یا حس چشایی و اشک ریزش به وجود می‌آید. همچنین طی بروز فلج صورت، ماهیچه‌ها در یک سمت صورت حالت لختی و افتادگی دارند.
درمان‌های فلج بل
فیزیوتراپی نقش مهمی در درمان فلج عصب صورت دارد،در درمان فلج عصب صورت، از درمان‌های ضدویروسی، ضد درد و کورتون برای رفع التهاب استفاده می‌شود. فیزیوتراپی نیز از دیگر روش‌های درمانی این بیماری است که نقش بسزا و مهمی دارد؛ چرا که عضلات صورت بسیار کوچک و کم هستند و اگر عصب‌دهی نشوند، لاغر و تنبل و بلا استفاده می‌شوند.
به بیماران توصیه می‌کنیم که غیر از مصرف داروها، آدامس بجوند و بادکنک باد کنند تا از تنبلی عضلات جلوگیری شود. در عین حال از روش‌های دیگر فیزیوتراپی در طولانی مدت برای درمان فلج عصب صورت استفاده می‌کنیم.
در فلج ویروسی عصب صورت، فرد معمولا بعد از دو - سه هفته شروع به بهبود می‌کند و این بهبودی ممکن است از دو تا شش ماه ادامه یابد. در عین حال طی تحقیقاتی در حدود ۱۸ سال پیش، متوجه شدیم بهبودی در این بیماری ممکن است تا دو سال هم ادامه پیدا کند.
در فلج عصب صورت که در اثر تومور، ضربه یا هر آسیب دیگری که در عصب هفتم رخ می‌دهد، ممکن است بهبودی رخ ندهد.
امکان بروز فلج عصب صورت در چه افردای وجود دارد؟
نوع ویروسی فلج عصب صورت، نوع شایعی است و ممکن است در همه افراد رخ دهد، این نوع بیماری به دلایل نامعلومی ممکن است بعد از یک استرس شدید اتفاق افتد. همچنین در زنان باردار، افرادی که دیابت یا فشارخون دارند و بیماران اتوایمیون (خود ایمنی)، شایع است و مشخص نیست که دلایل این بیماری ویروسی است یا خیر؟ اما پزشک همان نوع درمان را برای آنها تجویز می‌کند.
افرادی نیز در اثر ضربه خفیف به سر و صورت مستعد فلج بل هستند. وراثت نیز از دیگر عوامل امکان بروز فلج عصب صورت در فرد است. در بعضی افراد هم فلج صورت نمود کاملا بیرونی دارد و همراه تبخال و آفت‌هایی در دهان ظاهر می‌شود. بر همین اساس بسیاری معتقدند فعالیت‌های مکرر ویروسی می‌توانند موجب فلج مکرر صورت شوند.
فلج بل را با سکته مغزی اشتباه نگیرید!
تفاوت‌های فلج عصب صورت و سکته مغزی: بسیاری از افراد فلج بل را با سکته مغزی اشتباه می‌گیرند؛ در حالیکه فلج صورت به طور تدریجی رخ می‌دهد و ظرف یکی دو روز تکمیل می‌شود و جز علائم نام برده، علائم دیگری ندارند. اما علائم سکته مغزی حاد و ناگهانی ظاهر می‌شود و علاوه بر فلج صورت، معمولا فلج نیم دیگر بدن رخ می‌دهد و علائم دیگری نیز دارد.
فردی که دچار فلج عصب صورت شده باید به متخصص مغز و اعصاب یا نورولوژیست مراجعه کند تا با معاینات سریع و دقیق تشخیص فلج یا سکته داده شود. همچنین استفاده از تصویربرداری و ام‌آرآی برای تشخیص نوع فلج صورت کمک می‌کند.
