یکی از توصیه هایی که متخصصان برای پیشگیری از ابتلا به اضافه وزن و چاقی مطرح می کنند، داشتن فعالیت فیزیکی روزانه و پرهیز از یکجانشینی است. کم تحرکی و دوری از ورزش که این روزها در زندگی بیشتر ما به امر رایجی تبدیل شده است، می تواند احتمال ابتلا به اضافه وزن و چاقی را افزایش دهد. از این رو، ورزش و به ویژه پیاده روی برای پیشگیری از چاقی همیشه یکی از توصیه های پزشکان و متخصصان تغذیه بوده و هست.
یکی از گام های اولیه پیاده روی یا انجام ورزش های ابتدایی انتخاب کفش مناسب است؛ کفشی که هم بتوان با آن پیاده روی کرد، هم در مسافرت ها با آن به کوه و صحرا زد و هم در صورت لزوم برای راه رفتن روی تردمیل از آن کمک گرفت. از این رو به بررسی نکاتی کلی و عمومی درباره انتخاب یک کفش مناسب برای ورزش های سبک و پیاده روی می پردازیم.
کفش پیاده روی؛ بدون ساق یا ساق دار؟
پیشنهاد ما این است که از کفش های پیاده روی بدون ساق (کتانی) استفاده کنید چون معمولا وزن آنها نسبت به انواع ساق دار کمتر است. اگر مسیر پیاده روی یا گردش شما نسبتا مسطح و بدون موانع بلند باشد، کفش های پیاده روی بدون ساق به بهترین گزینه تبدیل می شوند. در چنین موقعیتی، استفاده از انواع ساق دار فقط می تواند سرعت شما را کاهش بدهد و حرکت را برای تان سخت تر کند. به علاوه از آنجایی که کفش های پیاده روی بدون ساق محدودیت کمتری برای حرکت ایجاد می کنند. در صورت نیاز به حرکت های سریع تر، شرایط بهتری برای شما فراهم خواهند کرد.
ویژگی دیگر این نوع کفش ها این است که تناسب بیشتری با شرایط آب و هوایی تابستان دارند و شما را آزار نمی دهند. کفش های پیاده روی بدون ساق واقعا از نظر انعطاف پذیری، تطبیق پذیری و همه کاره بودن، نسبت به انواع ساق دار بهتر هستند، اما کمتر از مچ پا محافظت می کنند. البته این نکته معمولا به اولویت شخصی افراد مرتبط بستگی دارد. بعضی از افراد معتقدند که نقش تقویت کننده کفش های ساق دار برای مچ پا بیشتر از هر نکته دیگری حائز اهمیت است. تردیدی نیست که اگر فشار زیادی به مچ پا وارد شودم یا مچ پا به چرخش های زیادی نیاز داشته باشد. انواع ساق دار بهتر از آن محافظت می کنند.
کفشی برای پیاده روی یا کفشی برای دویدن؟
کفش های پیاده روی و کفش های دوندگی بسیار شبیه هم هستند. اما برای دو منظور متفاوت طراحی شده اند. تفاوت اصلی این کفش ها در نوع زیرسازی شان است. الگوی راه رفتن انسان ها در حالت عادی به این شکل است که اول پاشنه پا با زمین برخورد می کنند و در آخر شست پا. بنابراین پاشنه بیشترین ضربه را دریافت می کند. نکته مهم این است که کفش های پیاده روی در قسمت پاشنه دارای لایه های ضخیم تر و معمولا اُریبی هستند که پایداری و استحکام بدن را در وضعیت ایستادن تقویت می کنند. علاوه بر این، انعطاف پذیری بهتری را در قسمت توپی با ایجاد می کنند که حرکت فرد را به سمت جلو راحت تر خواهد کرد.
در مقابل، کفش های دوندگی حالت مسطح دارند. زیرسازی آنها در تمام تحت کفش یکسان است و البته جنس سفت تری هم دارند. دویدن نسبت به پیاده روی با فشار بیشتری همراه است و ضخیم بودن تخت کفش، دریافت فشار و ضربه را در ناحیه پاشنه چند برابر می کند. کفش های دوندگی وزن کمتری دارند و شرایط بهتری نیز برای قوس پا ایجاد می کنند. پوشیدن کفش های پیاده روی برای دویدن اصلا کار درستی نیست، اما می توان از کفش های دوندگی برای پیاده روی نیز استفاده کرد. با این حال باید توجه داشته باشید که کفش های دوندگی به طور کلی مقاومت کمتری در برابر آب دارند.
کف بیرونی کفش
کفش های پیاده روی می توانند از نظر کف بیرونی کفش متفاوت باشد و این ویژگی بستگی دارد به این که کفش ها برای چه منظوری ساخته شده اند. عمدتا از انواع ترکیبات لاستیکی برای تولید کف بیرونی کفش استفاده می شود و بعضی از این ترکیبات طوری طراحی شده اند که قابلیت انقباضی و ماندگاری بیشتری نسبت به انواع دیگر داشته باشند.
کف های بیرونی کفش های پیاده روی معمولا کم وزن و باریک هستند و انعطاف پذیری زیادی دارند. البته بعضی از کارخانه های تولید کفش های پیاده روی از کف های بیرونی مشابه با کفش های ساق دار استفاده می کنند. این کف های بیرونی قوی تر، قابلیت انقباضی و پایداری کفش هات را افزایش می دهند. شناخته شده ترن نوع این کف های بیرونی که از کیفیت بسیار بالایی برخوردار است، «ویبرام» نام دارد. کف های ویبرام، ترکیبی از لاستیک، سیلیکون و کربن هستند که شباهت بسیاری با ترکیبات مورد استفاده در تولید لاستیک های خودرو دارند.
کفش پیاده روی؛ چرم یا غیر چرم؟!
معمولا از چرم، جیر یا مِش برای تولید رویه کفش های پیاده روی استفاده می شود. البته در بعضی از موارد هم ترکیبی از 2 جنس مورد استفاده قرار می گیرد. کفش های پیاده روی از جنس جیر یا مِش، فضای مناسبی برای گردش هوا فراهم می کنند و وزن کمتری نسبت به کفش های چرمی دارند. کفش های کاملا چرمی معمولا سنگین ترن نوع هستند، در حالی که انواع پارچه ای در گروه سبک ترین ها قرار می گیرند. کفش های پیاده روی چرمی، مانند انواع ساق دار دوام بیشتری دارند و به طور طبیعی ضد آب هستند.
همین ویژگی باعث سنگین تر شدن کفش های چرمی می شود اما احتمال آسیب دیدن آنها را کمتر می کند. این در حالی است که کفش های پیاده روی ساق دار پارچه ای بسیار سبک هستند و انعطاف پذیری بالایی دارند، اما خیلی راحت صدمه می بینند. به طور کلی، کفش های پیاده روی با توجه به سبک طراحی و برند انتخابی شما، می توانند قابلیت ضد آب نیز داشته باشند. اولویت های شخصی و تجربه های گذشته، دو عامل مهم در انتخاب کفش های پیاده روی جدید هستند.
قابلیت گردش هوا
حفظ خشکی پاها حین پیاده روی، یکی از مهم ترین اصول این کار است چون نفوذ هر گونه رطوبت داخل کفش می تواند وضعیت سایشی مخربی ایجاد کند که در نهایت حتی به شکل گیری تاول و گرفتگی پاها منجر خواهد شد. بنابراین، قبل از هر برنامه پیاده روی باید بدانید که مسیر شما خشک است یا مرطوب. پس اگر قرار است در مسیر خشک و هموار پیاده روی کنید، استفاده از کفش های معمولی و کم وزن کفایت می کند. البته این نکته را هم در نظر بگیرید که همراه با پیاده روی، پاها نیز گرم تر می شوند و در نتیجه عرق می کنند. به همین دلیل، کفش هایی که فضای لازم برای گردش هوا را دارند، مانع از تجمع رطوبت ناشی از عرق می شوند و خشکی پاها را حفظ می کنند. به علاوه، همیشه از جوراب هایی استفاده کنید که دارای استاندارد لازم برای گردش هوا هستند.
کفی کفش
کفی کفش، تکیه گاه زیرین پاست که مستقیما زیر پا قرار می گیرد. معمولا از فوم EVA با تراکم بالا برای ساختن این قسمت از کفش ها استفاده می شود که زیرسازی مطلوبی ایجاد می کند و فضای بین زمین و کف پا را پر خواهد کرد. کفی کفش می تواند با توجه به نوع کفش متفاوت باشد و در نتیجه بعضی از آنها زیرسازی بیشتری ایجاد می کنند. این قسمت از کفش به مرور زمان شک لو قوام اولیه خودش را از دست می دهد. بنابراین اگر کفی کفش نتواند نقش محافظتی لازم را اجرا کند، باید آن را تعویض کرد.
رویه کفش
رویه به فرقانی ترین قسمت کفش های پیاده روی گفته می شود که معمولا تخت کفش قرار می گیرد. جنس رویه می تواند از چرم جیر یا پارچه های دیگر مانند مِش باشد. رویه چرمی به طور طبیعی می تواند آب را دفع کند اما رویه از جنس جیر یا مش چنین قابلیتی ندارد. البته موارد اولیه استفاده شده در ساخت رویه نمی تواند با قطعیت، ضد آب بودن کل کفش را تعیین کند.
زیره میانی
زیره میانی کفش، بین کف بیرونی کفش و کف درونی کفش قرار می گیرد. زیره میانی با این هدف طراحی شده که هم زیرسازی مطلوبی ارائه دهد و هم ضربه ناشی از حرکت را بگیرد و البته از پا در مقابل اشیای تیز محافظت کند. این قسمت از کفش نیز معمولا از فوم EVA یا Phylon ساخته می شود. فوم EVA کم وزن و راحت است، در حالی که Phylon از نظر مواد اولیه تراکم بیشتری دارد و راحتی بیشتری را در پیاده روی های طولانی برای پاها فراهم می کند.
آناتومی کفش پیاده روی
کفش های پیاده روی در سبک های مختلفی تولید می شوند. اما به طور کلی چند ویژگی اساسی دارند که در تولید انواع استاندارد آنها مورد توجه قرار می گیرند. البته همه کفش های پیاده روی ضد آب نیستند یا مجرای مناسب برای گردش هوا ندارند و مواد اولیه آنها (خصوصا در ناحیه تخت کفش) متفاوت است. البته این نکات همگی بر قیمت کفش های پیاده روی تاثیر می گذارند.
پاشنه و ضربه گیر پنجه
پاشنه و ضربه گیر پنجه برای محافظت از پاشنه و پنجه در مقابل موانع فوق العاده محکم مانند صخره ها و سنگ ها طراحی شده اند. به علاوه، از خود کفش ها در مقابل آسیب های احتمالی نیز محافظت می کنند. همین ویژگی، طول عمر کفش ها را افزایش می دهد.
تاریخ انقضای کفش
هر چند برخی از افراد ادعا می کنند که کفش های پیاده روی یا ورزشی دارای تاریخ انقضای خاصی هستند اما بهتر است بدانید تاریخ انقضای انواع کفش های ورزشی به مدت زمان، نوع و شدت استفاده از آنها بستگی دارد. به طور کلی، تاریخ انقضای یک کفش، زمانی است که کفی داخلی آن خوابیده یا هرگونه تغییر شکلی در نمای کلی آن ایجاد شده باشد.
