تقریبا آشپزخانه هر خانه ای یک کیسه کوچک آرد سفید در یکی از قفسه های خود موجود دارد. کیکی برای بچه ها، حلوا برای مواقع خاص، انواع شیرینی و کلوچه و گاهی ترکیبی در کتلت و کوکو از جمله مواردی است که عامل مصرف آرد سفید است. آرد سفید از گندم به دست می آید که این دانه خوراکی شامل سه قسمت اصلی است: جوانه یا گیاهک که در داخل دانه گندم قرار دارد، اندوسپرم که همان مغز و قسمت اصلی و نشاسته ای دانه محسوب می شود و سبوس که پوسته بیرونی دانه است.
برای تولید آرد سفید جوانه گندم و بیشتر لایه بیرونی یعنی سبوس را طی مراحل مختلفی جدا می کنند. یعنی در واقع قسمت های اصلی و مغذی دانه جدا شده و فقط نشاسته یا کربوهیدرات آن باقی می ماند. آرد هر چه سفیدتر باشد نشاسته بیشتر و مواد مغذی کمتری دارد.
شاید آرد سفید ظاهر زیبا و طعم خوشمزه ای به نان یا شیرینی بدهد ولی برای بدن به جز ضرر چیزی ندارد. امروز به شما می گوید چرا نباید از آرد سفید استفاده کنید.
فیبر بسیار کم
امروزه دیگر کسی نیست که از فواید تغذیه ای و مزایای سلامتی فیبر برای بدن اطلاع نداشته باشد. فیبر عامل مهمی برای سلامتی دستگاه گوارش و جلوگیری از سرطان است. آرد سفید به دلیل جدا شدن جوانه و سبوس تقریبا فیبر ندارد. در واقع آرد خالص دارای نشاسته و کربوهیدرات و بدون هیچ ماده تغذیه ای است.
پس به راحتی در معرض چاقی، دیابت نوع ۲، افزایش چربی خون، بیماری های قلبی و خطر سکته قرار می گیرید.
آنتی اکسیدان بسیار کم
هر چه قدر جوانه گندم و سبوس حاوی آنتی اکسیدان و فیبر، اسید فولیک و اسید کافئیک Caffeic acid و اسید فیتیک Phytic acid، ویتامین E و سلنیوم است؛ آرد سفید هیچ کدام از این مواد ضروری را ندارد یا به میزان بسیار کمی دارد.
آنتی اکسیدان ماده اصلی ضد سرطان است. ویتامین E باعث سلامت پوست و چشم و اسید فولیک باعث بازسازی سیستم عصبی و رفع کم خونی می شود. وقتی این مواد را دریافت نکنید استرس اکسیداتیو در بدن مکرر رخ می دهد که منجر به بیماری های مزمن و دوره ای می شود.
هر چند بعضی از کارخانجات، مواد تغذیه ای مثل آهن یا ویتامین D را به آرد اضافه می کنند ولی تحقیقات نشان داده است این مواد درنتیجه حرارت از بین رفته و فقط ۳۰ درصد آن ها جذب بدن می شود. در عین حال هر ماده ای که به طور طبیعی مصرف شود و نه اضافه کردن مصنوعی تاثیر طولانی مدت تر و بیشتری دارد.
افزایش اشتها
یکی دیگر از مضرات آرد سفید و محصولات تولید شده از آن عدم رفع اشتها و گرسنگی همیشگی است. از آن جا که آرد سفید از نشاسته تشکیل شده است که یک کربوهیدرات ساده است به راحتی در معده هضم شده و در مدت زمان کمی احساس گرسنگی می کنید. تمایل بیشتر به خوردن غذا در نتیجه اشتهای کاذب و کمبود انرژی که بعد از خوردن محصولات تولید شده با آرد سفید دارید، منجر به خوردن بیشتر و در نتیجه چاقی می شود.
بروز و تشدید بیماری های التهابی با آرد سفید
هر نوع التهابی در بدن مثل انواع حساسیت ها، آرتریت. درد مفاصل و حتی ناراحتی های گوارشی که با استرس اکسیداتیو دست در دست هم دارند، در نتیجه استفاده از آرد سفید بدتر شده و بعد از مدتی به بیماری های مزمن و دوره ای تبدیل می شوند. در صورتی که این بیماری ها را در ابتدای راه به راحتی می توان کنترل کرد که مصرف آرد سفید مانع از این کار می شود.
آرد کامل یا آرد غلات کامل تاثیر برعکس دارد. یعنی با مصرف آرد کامل که سبوس و جوانه گندم دارد شما نه تنها بیماری هایتان تشدید نمی شود بلکه در بسیاری موارد درمان هم می شود. چون با مصرف آرد کامل آنتی اکسیدان و مواد معدنی و ویتامین هم دریافت می کنید.
حاوی مواد شیمیایی
تهیه آرد سفید علاوه بر جدا کردن سبوس و جوانه که سرشار از مواد مغذی است؛ نیازمند سفید کردن یا bleaching است. درست مانند زمانی که از مواد شیمیایی سفید کننده برای لباس ها استفاده می کنید. این ماده که بنزویل پروکسید Benzoyl Peroxide نام دارد یک ماده اکسید کننده قوی محسوب می شود. طی تحقیقاتی که در سال ۲۰۱۱ بر روی حیوانات انجام گرفت مشخص شد این ماده سطح آنتی اکسیدان را در کبد به شدت پایین می آورد که خودتان نتیجه اش را می دانید: بدن به راحتی در معرض انواع سرطان قرار می گیرد.
هر چند کارخانه های تولید آرد موظفند به میزان مشخصی از این ماده برای سفید کردن آرد استفاده کنند ولی مصرف مداوم محصولات تولید شده با آردسفید درست مثل این است که هر روز کمی ماده سفید کننده لباس می خورید. بهبود کننده هایی که در آرد سفید برای پف کردن و طبخ بهتر وارد می شود از دیگر مواد شیمیایی است که با خوردن محصولات تهیه شده از آرد سفید وارد بدن می شود.
دسته بندی آرد گندم
آرد گندم طی استاندارد بین المللی به آرد ۷ درصد، ۱۲ درصد، ۱۵ درصد، ۱۸ درصد، ۲۱ و ۲۳ درصد تقسیم بندی می شود. هر چه آرد تیره تر باشد سبوس بیشتر و در نتیجه فیبر و مواد مغذی بیشتری دارد. در واقع درصدی که نام آرد با آن ذکر می شود میزان سبوس گیری را نشان می دهد. یعنی آرد ۷ درصد فقط ۷ درصد سبوس آن گرفته شده و مابقی در آرد باقی می ماند. پس هر چه سبوس بیشتری از آرد گرفته شود مثل آرد ۲۳ درصد آرد سفید تر و مضرتر است.
بنابراین هنگام خرید نان توجه کنید که نان بسیار سفید نباشد. هر چه نان تیره تری بخرید نان سالم تری به خانه برده اید. سعی کنید از مواد غذایی تولید شده مثل انواع کیک، کلوچه، باقلوا و اقلام مشابه کمتر استفاده کنید. چون بهترین کیک ها و شیرینی ها و باقلواها فقط با آرد سفید امکان تولید آن وجود دارد.
گاهی از آردهای دیگر مثل آرد جو، آرد بادام، آرد نخود استفاده کنید تا علاوه بر استفاده از مواد مغذی آن ها تنوعی هم به غذایتان داده باشید. در صورتی که امکانش را دارید می توانید از دستگاه های تولید نان خانگی کمک بگیرید که در این صورت می توانید بهترین آرد را تهیه کنید و با گیاهان و دانه های روغنی یا انواع آجیل؛ نان های خوشمزه ای در خانه تهیه کنید و هر روز با عطر نان تازه از خواب بیدار شوید.