تاثیر مواد غذایی بر سلامت جسم آنقدر بدیهی است که نیاز به توضیح ندارد. اما رژیم غذایی بر سلامت روانی افراد هم تاثیرگذار است. یافتههای تحقیقهای اخیر حاکی از آن است که خوردن غذاهای تخمیری علائم اضطراب اجتماعی را تا حدود قابل توجهی کاهش میدهد. سیستم گوارش علاوه بر هضم و جذب غذا، بر خلقوخو و احساسات افراد نیز تاثیرگذار است. محققان موسسه پژوهشی ویلیام و مری (William & Mary) به همراه پژوهشگران دانشگاه مریلند طی مطالعات خود دریافتند که بین استفاده از غذاهای تخمیری و اضطراب اجتماعی رابطهای مستقیم وجود دارد.
متیو هیلمایر (Matthew Hilimire) یکی از محققان این پژوهش به مجله خبری ساینس دیلی (Science Daily) گفته: «به احتمال قوی پروبیوتیکهای موجود در مواد غذایی تخمیری موجب تغییراتی در محیط روده میشوند که به نظر میرسد این تغییرات در کاهش اضطراب اجتماعی موثر است». او در ادامه میافزاید: «خیلی جذاب و هیجانانگیز است که بدانیم میکرو ارگانیسمهایی که در روده زندگی میکنند میتوانند بر ذهن تاثیر بگذارند». تیم تحقیقاتی متیو هیلمایر نزدیک به ۷۰۰ دانشآموز را مورد مطالعه قرار دادند. در این مطالعه این ۷۰۰ دانشآموز طی ۳۰ روز در رژیم غذایی خود از غذاهای تخمیری استفاده میکردند و همچنین روزانه و به طور مرتب ورزش میکردند، در ضمن تا حدودی میوه و سبزیجات نیز مصرف میکردند. هیلمایر میگوید: «افرادی که در رژیم غذاییشان مواد تخمیری بیشتری بود اضطراب اجتماعی کمتری داشتند. این موضوع بهخصوص در اشخاص روانرنجور بیشتر قابل مشاهده بود».
این تحقیقات همچنین نشان داد که ورزش و تمرینهای ورزشی در کاهش اضطراب و نگرانی موثر است. جردن دیوایلدر (Jordan DeVylder) استادیار دانشگاه مریلند و یکی از پژوهشگران این تحقیق به دیلی ساینس گفته: «جوانان مستعدِ ابتلا به اضطرابهای اجتماعی میتوانند با خوردن غذاهای تخمیری حاوی پروبیوتیک تا حدود زیادی بر استرس و نگرانی خود غلبه کنند».
در یک مطالعه روانپزشکی که بهتازگی منتشر شده، محققان اظهار داشتهاند که مصرف منظم کلم رندهشده و آبپز شده با سرکه در کاهش اضطراب اجتماعی بهخصوص در جوانان موثر است. دانشمندان توصیه میکنند برای کاهش افسردگی و اضطراب، سبزیجاتی را که در مواد ترش طبیعی مانند سرکه و آبلیمو خوابانده شدهاند در رژیم غذایی خود قرار دهید. تحقیقات مشابه دیگری در این زمینه روی حیوانات انجام شده و نتایج این تحقیقات یافتههای دانشمندان و محققان را در زمینه اثرات مثبت پروبیوتیکها تایید کرده است. غذاهای تخمیری را غذاهای زنده نیز میگویند. در فرآیند تخمیر باکتریها از قند و نشاسته غذا تغذیه میکنند و در نتیجه اسید لاکتیک تولید میشود. بهترین نمونه غذاهای تخمیری ترشیها و شورها هستند که انواع مختلف و متنوع آن در ایران یافت میشود.
ترشی لیته، شور کلم، زیتون پرورده، ترشی بادمجان، ترشی فلفل و ... از انواع معروف غذاهای تخمیری ایرانیاند. بهترین نوع ماده تخمیری که از قدیم خواص آن ضربالمثل بوده سرکه است. سرکه حاوی مواد آنتی اکسیدان است و باکتریهای مضر معده را از بین میبرد. پنیر، خامه ترش، ماست و خیار شور از دیگر مواد غذایی تخمیری معروف و در دسترساند. کفیر هم نوعی نوشیدنی است که در اثر تخمیر حاصل میشود و خوشبختانه در بسیاری از شهرهای ایران در دسترس عموم مردم است. سس سویا هم از مواد تخمیری است که استفاده از آن بهتازگی بین مردم رواج خوبی یافته است.
متاسفانه فرهنگ غذا خوردن و مواد مصرفی سنتی در حال تغییر است و به تدریج این مواد مملو از فواید جای خود را به مواد شیمیایی پرضرر میدهند و حتی ترشیهای امروزی با استفاده از مواد شیمیایی و صنعتی تهیه و تولید میشوند. برای سلامت خود و خانوادهمان در تهیه و مصرف مواد غذایی بهخصوص مواد تخمیری دقت بیشتری داشته باشیم.