چند سالی است به این پیام‌های تلفنی قبل از عید عادت کرده‌ایم. گوشی را برمی‌دارم، عموی گرامی پشت خط است، بعد از سلام و احوال پرسی می‌گوید: تماس گرفتم که بگویم ما عید منزل نیستیم، برنامه مسافرت تدارک دیده‌ایم، خواستم بگویم تا در جریان باشید، دیدار نوروزی بعد از تعطیلات.
از وقتی پدربزرگ و مادربزرگ ما را ترک کردند عموها و عمه‌ها کمتر دور هم جمع می‌شوند، شاید آن‌قدر سرگرم کار هستند که گاهی خانواده و اقوام را فراموش می‌کنند، بهترین بهانه برای تازه شدن دیدارها همین نوروز است، روزهایی که دیگر کسی بهانه‌ای برای کار ندارد، خبری از ترافیک روزهای کاری سال نیست، سرما و گرما توجیهی نیست برای خانه نشینی و خلاصه می‌توانیم با دیدن بچه‌های فامیل کلی حرف‌های ناگفته بزنیم.
اما انگار امسال هم ترکیب فامیل در دید و بازدیدهای عید کامل نیست، پس بهتر است ما هم در خانه را ببندیم و خود را به دل موج مسافرت‌های نوروزی بیندازیم، شاید بعد از عید فرصتی برای دیدار فراهم شد... اصلاً چرا دیدار...؟! برادرم می‌گوید خدا پدر کسی که شبکه‌های اجتماعی را ساخت، بیامرزد! با وجود رفقایی مثل وات‌ساپ و تلگرام و ... حتی دیگر به در مسیر ماندن پیامک هم نیازی نیست، آن‌لاین و فقط چند ثانیه بعد از تحویل سال تبریک‌ها را در گروه روانه می‌کنیم.
بار سنگین تبریک نوروزی به دوش موبایل‌های هوشمند امروزی
قرار نیست آسیب‌های شبکه‌های اجتماعی را یادآوری کنیم، همین که همه می‌دانیم این شبکه‌ها خواب شب و کار روز را از ما گرفته‌اند کافی است، از مضرات آن هم بارها در اینترنت خوانده‌ایم و در تلویزیون دیده و شنیده‌ایم، اینکه می‌گوییم اثرگذارترین ابزار فناوری این روزها، همین شبکه‌ها هستند البته درست است، ایرادی به این موضوع وارد نیست چون رسماً رقابت شبکه‌های اجتماعی، گروه‌ها، کانال‌ها و ... را با رسانه‌های سنتی مشاهده می‌کنیم اما یک سؤال، قرار است این شبکه‌ها تا کجا به زندگی ما وارد شوند؟ مگر ممکن است روزی بیاید که دیگر از خانواده‌ها و اقوامی که فقط چند خیابان یا محله با ما فاصله دارند خبری نداشته باشیم و بار سنگین تبریک نوروز را به دوش موبایل‌های هوشمند بیندازیم؟
استاد تعلیم و تربیت در حوزه جوانان و خانواده در گفت‌وگو با تسنیم از لزوم تحول در احوال با آغاز سال جدید می‌گوید. از اینکه نیاز است تا در شروع سال جدید حرکتی نو و رو به رشد را در پیش بگیریم و بدون شک یکی از عوامل این تحول می‌تواند تغییر نوع نگاه به زندگی باشد، از سبک زندگی اسلامی بارها و بارها صحبت شده است و شاخصه‌های بسیاری برای آن تعریف شده است، یکی از این شاخصه‌ها همان حفظ صله رحم با تکیه بر تأکیدات دین مبین اسلام است. آن چیزی که گفتیم شاید در حال لطمه خوردن است و نباید اجازه دهیم این کوتاهی در رعایت دستور دین در سبک زندگی ما بیشتر از این رسوخ کند.
حجت‌الاسلام و المسلمین مهدی گرجی می‌گوید: دید و بازدید و سرکشی به اقوام و خویشاوندان از اوجب واجبات است، مردم ما نباید لذت در کنار هم بودن را رها کنند، دیدارهای صمیمانه خواهران و برادران باید در هر صورت همچنان برقرار باشد، این ارتباط و صمیمیت باید مثل قبل حفظ شود و البته در کنار آن از شبکه‌های اجتماعی و هرآنچه معتقد هستیم ارتباطات چهره به چهره را کمرنگ کرده در حد متعادل و البته برای تقویت بیشتر ارتباطات فامیلی استفاده کنیم.
صله رحم عمر انسان را طولانی می‌کند
دیگر استاد حوزه و دانشگاه نیز در گفت‌وگو با تسنیم با بیان اینکه یکی از شاخصه‌های سبک زندگی اسلامی که رهبر معظم انقلاب بر آن تأکید دارند حفظ صله رحم است، می‌گوید: سرکشی به اقوام و بستگان سنت اسلام و مورد تأکید دین ما است. در تعابیر اولیای دین عنوان شده که یکی از مواردی که عمر انسان را طولانی می‌کند صله رحم و یکی از چیزهایی که عمر انسان را کوتاه می‌کند قطع رحم است.
حجت الاسلام والمسلمین سید محمد صادق ابطحی ادامه می‌دهد: امام باقر(ع) از قول امام سجاد(ع) بیان می‌کند با کسی که قاطع رحم است و از بستگان و خویشان خود بریده همنشین، همکلام و همسفر نشوید، به این دلیل که خداوند در 3 جا در قرآن قاطع رحم را لعنت می‌کند و این نکته بسیار مهمی است، البته یکی از سنت‌های خوب نوروز که متعلق به ما ایرانیان است همین دید و بازدیدهاست که در جهت حفظ روابط ارحام به شمار می‌رود.
وی با اشاره به اینکه نوروز فرصتی برای از دل زدودن کینه‌ها و کدورت‌ها است، گفت: باید ناراحتی‌ها و امثال آن را کنار بگذاریم و خود را به معصیت آلوده نکنیم و چه خوب است اگر در همین دید و بازدیدها نیز دیگر دستورات دین را رعایت کنیم، در نشستن‌ها، گفتن‌ها و شنیدن‌ها ادب و احترام را حفظ کرده و جوانان و نوجوانان را با کلام ارزنده اولیای دین و بزرگان آشنا کنیم.
این استاد حوزه درباره آفت شبکه‌های اجتماعی در دور شدن خانواده‌ها از هم ابراز می‌کند: شبکه‌های اجتماعی یک صنعت و پیشرفت محسوب می‌شوند اما در عین حال در جامعه ما در حال تبدیل شدن به آفتی برای برخی از سنت‌های ما است. متأسفانه خانواده‌ها امروز به‌جای اینکه بنشینند و با یکدیگر همکلام شوند مشغول به فضای مجازی شده‌اند.
سرکشی به اقوام دستور دین است
حجت‌الاسلام ابطحی می‌گوید: چند نکته را باید در این خصوص بدانیم، نخست اینکه دستور اسلام این نیست که با پیامک از احوال هم باخبر شوید و تبریک بگویید، این برنامه دین نیست، برنامه دین این است که به خانه یکدیگر برویم، به اقوام سرکشی کنیم و در دید و بازدیدها حریم را رعایت کنیم.
حجت‌الاسلام ابطحی ادامه می‌دهد: برای اینکه در دیدارها نیز وقت خانواده‌ها به مشغول شدن در فضای مجازی نگذرد و از دیدارهای رودررو بهترین استفاده را کنند شاید بهتر باشد موبایل‌ها را کنار بگذارند. در برخی ادارات مکانی هست که موبایل‌ها را آنجا قرار می‌دهند و بهتر است ما نیز چنین برنامه‌ای را در خانواده‌های خود داشته باشیم تا از دور هم بودن بیشتر لذت ببریم. متأسفانه لذت‌هایی که در قدیم خانواده‌ها داشتند امروز با وجود موبایل‌ها گرفته شده و به‌شدت استفاده از این ابزار رواج پیدا کرده است.
وی می‌گوید: نکته مهمی که باید در آداب و سنت مربوط به نوروز رعایت کنیم این است که در خانه را نبندیم و برویم تا سیزدهم بعد از عید، زمانی که از پدر و مادر دلجویی نکرده‌ایم و به بستگان سببی و نسبی سر نزدهایم ارزنده نیست که به سفر برویم، البته سفر نیز در اسلام سفارش شده اما ابتدا باید دستور اکید دین مبنی بر صله ارحام را به جا بیاوریم.
به‌لطف همه‌گیر شدن استفاده از شبکه‌های اجتماعی دور شدن خانواده‌ها از هم موضوعی انکار ناپذیر است، اما نوروز فرصتی است تا فارغ از هرآنچه در طول سال ما را حسابی به خود مشغول کرده یادی از نزدیکان خود کنیم و صله رحم، این دستور الهی را به جا بیاوریم.
