سندرم خستگی مزمن (CFS) اختلالی است که مشخصه اصلی آن خستگی یا خستگی شدید است که با استراحت کردن از بین نمیرود و نمیتوان با یک وضعیت پزشکی آن را توضیح داد. علل CFS هنوز کاملا مشخص نشده است. برخی از نظرها در این باره شامل عفونت ویروسی، استرس روانی یا ترکیبی از عوامل میشوند.
این روزها پای صحبت هر کسی که مینشینیم از خسته بودن مینالد، انگار به خستگی تمام نشدنی مبتلا هستند. برای خسته بودن طولانی مدت؛ میتوان دلایل متعددی یافت، اما یکی از دلایل شایع و مهم برای این معضل؛ سندرم خستگی مفرط است. سندرمی که باید آن را شناخت؛ آگاهانه با آن برخورد کرد. و، اما سندروم خستگی مفرط چیست؟ در ادامه به آن پرداخته میشود.
سندرم خستگی مزمن (CFS) اختلالی است که مشخصه اصلی آن خستگی یا خستگی شدید است که با استراحت کردن از بین نمیرود و نمیتوان با یک وضعیت پزشکی آن را توضیح داد.
علل CFS هنوز کاملا مشخص نشده است. برخی از نظرها در این باره شامل عفونت ویروسی، استرس روانی یا ترکیبی از عوامل میشوند. از آنجا که علت خاصی برای آن مشخص نشده است و، چون بسیاری از شرایط دیگر باعث ایجاد نشانههای مشابه میشوند، تشخیص CFS دشوار است.
در حالی که، CFS قبلا یک تشخیص بحث برانگیز بود، اکنون به عنوان یک وضعیت پزشکی به طور گسترده پذیرفته شده است. CFS میتواند هر کسی را تحت تاثیر قرار دهد، هرچند که در زنان ۴۰ تا ۵۰ ساله شایعتر است. در حال حاضر هیچ درمانی برای آن وجود ندارد، اما درمان میتواند علائم را تسکین دهد.
علت CFS ناشناخته است. محققان بر این باورند که عوامل مؤثر در آن شامل موارد زیر هستند:
ویروسها
سیستم ایمنی ضعیف
استرس
عدم تعادل هورمونی
همچنین ممکن است که برخی از مردم به علت ژنتیکی برای توسعه CFS مستعد باشند.
عوامل خطر برای CFS
CFS اغلب در بین افراد ۴۰ تا ۵۰ ساله مشاهده میشود. جنسیت نیز نقش مهمی در CFS ایفا میکند، زیرا زنان دو تا چهار برابر بیشتر از مردان به CFS مبتلا میشوند.
عوامل دیگری که ممکن است خطر ابتلا به CFS را افزایش دهند، عبارتند از:
استعداد ژنتیکی
حساسیت
استرس
عوامل محیطی
علائم CFS چیست؟
نشانههای CFS بر اساس فرد و شدت بیماری متفاوت است. شایعترین علامت این سندرم، خستگی است که به اندازه کافی شدید است به نحوی که با فعالیتهای روزانه فرد تداخل داشته باشد. برای تشخیص CFS، باید توانایی فرد برای انجام فعالیتهای روزانه اش به طور قابل توجهی به مدت حداقل ۶ ماه کاهش یابد.
CFS همچنین میتواند مشکل خواب ایجاد کند. مانند:
احساس سرحال نبودنی که بعد از یک خواب شبانه هم برطرف نمیشود
بی خوابی مزمن
اختلالات دیگر در خواب
علائم فیزیکی CFS شامل موارد زیر هستند:
درد عضلانی
سردردهای مکرر
درد مفاصل بدون قرمزی یا تورم
گلودرد مکرر
نازک شدن گرههای لنفاوی و تورم در گردن و زیر بغل
برای بعضی از افراد CFS به صورت دورهای روی میدهد، دورههایی از احساس بد و دورههایی از احساس خوب وجود دارند. علائم ممکن است گاهی حتی به طور کامل ناپدید شوند، با این حال، هنوز هم امکان بازگشت بیماری وجود دارد، که به عنوان دورههای عود بیماری شناخته میشود.
چگونه CFS تشخیص داده میشود؟
تشخیص CFS بسیار دشوار است. هیچ آزمایش پزشکی برای تشخیص CFS وجود ندارد. علائم آن با بسیاری از شرایط دیگر مشابه است. بسیاری از افراد مبتلا به CFS «بیمار به نظر نمیرسند» بنابراین پزشکان ممکن است تشخیص دهند که سالم هستند. به منظور دریافت تشخیص CFS، پزشک شما سایر علل احتمالی را رد میکند و سابقه پزشکی شما را بررسی میکند.
به علت شباهت نشانههای CFS و بسیاری از شرایط دیگر، اهمیت دارد که دست به خودتشخیصی نزنید و در مورد علائم با دکتر خود صحبت کنید. آنها میتوانند برای کمک به شما اقدام کنند.
CFS چگونه درمان میشود؟
در حال حاضر هیچ درمان خاصی برای CFS وجود ندارد. هر فرد علائم مختلفی دارد و بنابراین انواع مختلفی از درمان برای نظارت بر اختلال و از بین بردن علائم آن مورد نیاز است.
درمانهای خانگی و تغییر سبک زندگی
ایجاد برخی از تغییرات در شیوه زندگی ممکن است به کاهش نشانههای شما کمک کند.
محدود کردن یا حذف مصرف کافئین میتواند وضعیت خواب شما را بهبود بخشد. شما همچنین باید از نیکوتین و الکل استفاده نکنید. در صورت بروز اختلال در خواب در شب، سعی کنید در طول روز یک چرت کوتاه بزنید.
یک برنامه روزانه ایجاد کنید. هر روز در ساعت معینی بخوابید و در ساعت مشخصی از خواب بیدار شوید.
داروها
به طور معمول، هیچ یک از داروها نمیتوانند همه علائم شما را درمان کنند. همچنین علائم شما ممکن است در طول زمان تغییر کند، بنابراین داروها نیز باید تغییر کنند.
در بسیاری از موارد، CFS میتواند باعث ایجاد یک نشانه افسردگی شود. ممکن است به داروی ضد افسردگی با دوز کم یا ارجاع به یک ارائه دهنده سلامت روان نیاز باشد.
اگر تغییرات شیوه زندگی به شما یک خواب شبانه آرام ندهد، پزشک ممکن است به شما کمک کند. داروهای کاهش درد همچنین میتوانند به شما کمک کنند تا دردهای مفصلی ناشی از CFS کاهش پیدا کنند. اگر دارو درمانی لازم باشد، باید برای نیازهای شما مناسب باشد. هیچ درمان مشخصی برای CFS وجود ندارد.
طب جایگزین
طب سوزنی، تای چی، یوگا و ماساژ ممکن است به کاهش درد ناشی از CFS کمک کند. همیشه قبل از شروع هر گونه درمان جایگزین یا مکمل با پزشک خود صحبت کنید.
علی رغم تلاشهای تحقیقاتی انجام شده، CFS همچنان یک وضعیت پیچیده است که علت و درمان دقیق آن مشخص نیست؛ بنابراین مدیریت CFS میتواند چالش برانگیز باشد.