زمانی که دیگر خونی به دندان نمیرسد، مرگ به سراغ آن میآید. پوسیدگی و آسیب دیدگی دندان هر دو میتوانند میتوانند موجب مرگ دندان شوند.
دندان از سه لایه مینا، عاج و مغز تشکیل شده است. مغز دندان حاوی رگهای خونی و اعصاب است.
اعصاب مرده یا در حال مرگ در مغز دندان میتوانند به شکل گیری یک دندان مرده منجر شوند. همچنین، یک دندان مرده دیگر هیچ خونی دریافت نمیکند.
یک عصب مرده در دندان گاهی اوقات به عنوان یک مغز دندان نکروتیک یا دندان بدون مغز نیز شناخته میشود.
زمانی که این اتفاق رخ میدهد، دندان در نهایت به خودی خود میافتد. اما انتظار برای فرا رسیدن این رخداد میتواند خطرناک باشد زیرا دندان میتواند عفونی شده و فک و دندانهای دیگر را تحت تأثیر قرار دهد.
یک دندان مرده همواره از طریق نگاه کردن شناسایی نمیشود. تنها یک دندانپزشک قادر به تشخیص آن خواهد بود و بر همین اساس است که مراجعه منظم به دندانپزشک اهمیت دارد.
با این وجود، دو علامت اصلی یک دندان مرده که میتوانند به شناسایی آن کمک کنند شامل درد و تغییر در رنگ میشوند.
درد دندان:
یک دندان مرده یا در حال مرگ میتواند به شکل گیری سطحی متغییر از درد منجر شود که از تقریباً خفیف تا بسیار شدید را در بر میگیرد. مرگ عصب یا یک عفونت به طور معمول موجب افزایش شدت درد میشود.
احساس درد به واسطه یک عصب مرده شاید عجیب به نظر برسد، اما درد در درون دندان ریشه ندارد، بلکه از پایانههای عصبی فوق العاده حساس اطراف بخش بیرونی دندان که به نام غشایپریودنتال شناخته میشود، سرچشمه میگیرد.
باکتریها و بقایای عصب مرده، یا چرک، در حفره مغز دندان درون دندان جمع شده و به غشایپریودنتال فشار وارد میکنند که میتواند موجب احساس درد شدید شود.
اگر یک عفونت وجود داشته باشد، ممکن است به آبسه و تولید علائم دیگر از جمله موارد زیر منجر شود:
- مزه بد دهان
- بوی بد دهان
- تورم
- جوش روی لثهها
تغییر رنگ
اگر دندان مرده باشد، اغلب رنگ آن تیرهتر خواهد شد و فرد ممکن است متوجه تغییر رنگ زرد، خاکستری یا سیاه شود.
تغییر در رنگ معمولاً به واسطه مرگ سلولهای قرمز خون رخ میدهد. این شرایط بسیار شبیه به اثر کبودی است.
تغییر رنگ معمولاً در صورت عدم رسیدگی به یک دندان مرده رخ میدهد و با گذشت زمان مشهودتر میشود.
دلایل
دو دلیل اصلی مرگ دندان شامل پوسیدگی دندان و آسیب دیدگی دندان میشوند.
پوسیدگی دندان
پوسیدگی دندان از لایه بیرونی دندان آغاز میشود، اما با گذشت زمان میتواند موجب بروز حفره و نفوذ به لایههای عمیقتر دندان شود.
در صورت عدم درمان پوسیدگی دندان، این شرایط میتواند به مغز دندان رسیده و مسیری را برای ورود باکتریها به دندان و مرگ عصب فراهم کند.
مغز دندان سالم یک واکنش التهابی به باکتریها خواهد داشت و تلاش میکند با عفونت مبارزه کند، اما سلولهای سلولهای سفید خون تا مدتی میتوانند به مبارزه ادامه دهند.
با افزایش فشار درون مغز دندان، جریان خون قطع میشود و گرسنگی عصب به مرگ مغز دندان منجر میشود. این شرایط میتواند دردی شدید را ایجاد کند.
آسیب دیدگی دندان
آسیب دیدگی دندان میتواند موجب پارگی رگهای خونی شده یا جریان خون به دندان را متوقف کند. در نهایت، به دلیل اینکه خونی به دندان نمیرسد، عصب و دیگر بافتهای زنده درون مغز دندان خواهند مرد.
درمان مرگ دندان:
درمان زودهنگام برای درمان مرگ دندان اهمیت دارد.
حتی در صورت عدم احساس درد، اگر فردی به مرگ دندان مشکوک است باید در پی دریافت کمک پزشکی باشد زیرا ممکن است با درد بسیار شدید در آینده مواجه شود.
تصویربرداری پرتو اکس اغلب به دندانپزشک در تشخیص یک دندان مرده کمک میکند.
دو گزینه درمانی برای یک دندان مرده وجود دارند:
- کشیدن دندان
- عصب کشی
کشیدن دندان
اگر دندانپزشک قادر به ترمیم دندان نباشد، ممکن است مجبور به کشیدن آن شود. این یکی از دلایلی است که درمان زودهنگام اهمیت دارد.
کشیدن دندان روشی ساده است. پس از آن، دندانپزشک میتواند با یک پل ثابت، ایمپلنت یا دندان مصنوعی دیگر فضای خالی ایجاد شده را دوباره پر کند.
عصب کشی
اگر امکان حفظ دندان وجود داشته باشد، ممکن است دندانپزشک ابتدا عصب کشی را توصیه کند. عصب کشی یا درمان کانال ریشه پاکسازی عفونت از دندان و ریشه را هدف قرارمیدهد.سپس این بخش تمیز و مهر و موم میشود تا از عفونت بیشتر پیشگیری شود.
عصب کشی روندی طولانی است و بیمار ممکن است برای درمان کامل به بیش از یک جلسه مراجعه به دندانپزشک نیاز داشته باشد.
پس از رفع عفونت، دندانپزشک دندان را به طور دائمی پر خواهد کرد. یک دندان مرده میتواند پس از درمان همچنان کاربردی باشد.
با این وجود، از آنجایی که دندان مرده میتواند شکنندهتر باشد، برخی افراد ممکن است به یک تاج دندان برای پشتیبانی و قدرت بیشتر دندان نیاز داشته باشند.
پیشگیری از مرگ دندان:
دندانهای خود را پیش از خواب و حداقل دوبار در روز با خمیردندان حاوی فلوراید مسواک بزنید.
با استفاده از نخ دندان یا برس بین دندانی فواصل بین دندانها را حداقل یک بار در روز پاکسازی کنید.
تا حد امکان از مصرف مواد غذایی و نوشیدنیهای شیرین پرهیز کنید.
به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید.
پیشگیری از آسیب دیدگی دندان همواره آسان نیست، اگرچه استفاده از محافظ دندان یا لثه برای افرادی که در برخی رشتههای ورزشی فعالیت دارند، توصیه شده است.
از جویدن یخ و استفاده از دندان به عنوان ابزاری برای باز کردن چیزهای مختلف پرهیز کنید. افرادی که به دندان قروچه مبتلا هستند، استفاده از محافظ دندان هنگام خواب را مد نظر قرار دهند.