اخیرا گزارشهایی از مسمومیت تعدادی از هموطنان با استفاده از قارچهای سمی رسیده که منجر به فوت و نارسائی کبدی برخی شده است.
در این راستا طاهره افتخاری مدیرکل دفتر موزه تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان حفاظت محیط زیست نسبت به استفاده از قارچها و گیاهان خودرو در کشور هشدار داد.
مدیرکل دفتر موزه تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان حفاظت محیط زیست افزود: اکنون در فصل رویشی گیاهان قرار داریم و بارندگیهای اخیر شرایط مساعدی را برای رویش گونههای مختلف گیاهی به ویژه قارچها در مناطق مختلف کشور فراهم کرده است. شناسایی و تشخیص قارچ خوراکی از قارچ سمی بسیار مشکل است و فقط افراد متخصص و با تجربه، توانایی تفکیک بین این قارچها را دارند، بنابراین ضروری است از مصرف قارچهای خودرو و گیاهان وحشی ناشناخته اجتناب شود.
افتخاری اظهار داشت: از طریق ویژگیهای ظاهری، بو و رنگ قارچ نمیتوان به طور قطعی سمی و غیر سمی بودن آن را تشخیص داد و کوچکترین اشتباهی در تشخیص ممکن است منجر به مرگ یا آسیبهای جدی به کبد و سایر اعضای بدن شود، لذا توصیه میشود افراد غیر متخصص در این زمینه، به هیچ وجه از قارچهای خودرو استفاده نکنند.
وی خاطر نشان کرد: چنانچه برخی از افراد به استفاده از گیاهان وحشی و قارچها علاقمند هستند، ضروری است اطلاعات و دانش خود را برای شناسایی و تشخیص این گونهها افزایش دهند.
افتخاری با بیان اینکه تمامی رستنیها دارای خواص ویژهای هستند و برخی از آنها از قرنها پیش در طب سنتی مورد استفاده قرار گرفته اند افزود: اما توجه به این نکته حائز اهمیت است که مقدار مصرف و یا دوز آنها بسیار مهم و حیاتی است.
وی افزود: در صورتی که میزان بیشتری از این گیاهان استفاده شود مسمومیتهای شدیدی را به دنبال خواهند داشت از جمله این گیاهان میتوان تاتوره، خرزهره، فرفیون، شوکران، سرخدار، کرچک و آقطی را نام برد. به منظور حفظ سلامت جسمی و روانی، افراد از تماس پوستی و تست چشایی رستنیهای ناشناخته جدا خودداری کنند.
به گفته وی با جوشاندن و یا حرارت دادن انواع گونههای گیاهی سمی و قارچ ها، سمیت و خطر آنها رفع نمیشود.
همچنین مریم مغانلو رئیس گروه گیاهی سازمان حفاظت محیط زیست افزود: به طور کلی پنج گروه قارچ سمی وجود دارد که دسته اول قارچهایی که مشکلات گوارشی ایجاد میکنند و اولین علایم مصرف این گروه قارچها، تهوع، استفراغ و اسهال است که قارچهای Boletus satanus ,Russula emetic, Lactarius terminosus از این دسته هستند. دسته دوم قارچهایی که مشکلات مغزی ایجاد میکنند و علایم آنها مسمومیت، سرگیجه در هنگام راه رفتن و اختلال در بینایی است، دسته سوم قارچهایی که باعث تجزیه خون میشوند و علایم آنها مسمومیت، درد ناحیه بطنی- شکمی و بلافاصله ایجاد حالت یرقان است که قارچ Gyromitra esculenta از این دسته است.
مغانلو افزود: دسته چهارم قارچهایی که محرک مغز هستند و مسمومیت با این قارچها با علائم معدی آغاز میشود که به حالت خلسه منتهی میشود و دسته پنجم قارچهای کالری فرم (Choleriform) هستند که علایم مسمومیت با این گروه از قارچها عکس العملهای گوارشی با درد شدید است که سریعا گسترش مییابد و باعث کاهش سریع قوا به همراه آسیب به ماهیچه قلب و ایجاد حالت اغماء است که بر اساس میزان مصرف قارچ در ۶۰ درصد موارد منجر به مرگ میشود و حتی خوردن میزان کم این گروه قارچها در کودکان منجر به مرگ میشود که گونههایی از Amanita به ویژه A.phalloides , A.verna در این گروه قرار دارند.