فیلم «پرندگان خشمگین» یکی از نخستین ها به شمار می رود. کلمه نخستین در مورد پدیده ای به کار می رود که مسبوق به سابقه نبوده و در زمان خویش منحصر به فرد باشد که این امر می تواند در زمینه مثبت یا منفی ارزیابی شود. بازی «پرندگان خشمگین» امروزه طرفداران زیادی در میان جوانان و بزرگسالان و نوجوانان به دست آورده است؛ یک بازی دو بعدی موبایل که توسط یک کمپانی فنلاندی ساخته و توسعه داده شده است و روی پلاتفرم های آندروید و آی او اس عرضه می شود.
داستان بازی به صورت خلاصه این است: پرندگانی هستند که برای نابودی دشمنان خود یا همان خوک‌ها به صورت خشمگین به سوی آنها پرتاب و باعث تخریب سنگرهای آنان می شوند.
داستان فیلم نیز از بازی «پرندگان خشمگین» به عاریت گرفته شده است اما با ذوق و خلاقیت زمینه اصلی داستان که جدال میان خوک ها و پرندگان است با موارد دیگر ترکیب شده است اما تا انتهای فیلم عنصر آشنای بازی که همان پرتاب پرندگان است به چشم نمی خورد با این وجود فیلم توانسته است ساختار خود را در عین وفاداری به بازی حفظ کند.
در این فیلم داستان جزیره ای که محل سکونت پرندگان زیادی است که همگی نمی توانند پرواز کنند، روایت می‌شود. در میان این پرندگان که سرگرم زندگی خوش و بدون دغدغه خویش هستند یک پرنده عصبانی به نام قرمز که با نیش و کنایه صحبت می کند و از گفتن حرف های خویش هراسی ندارد مورد پذیرش آنها واقع نمی شود زیرا او همیشه عصبانی است. به همین دلیل توسط قاضی به کلاس های مدیریت خشم فرستاده می شود. قرمز با اعضای کلاس آشنا می شود اما از آنها خوشش نمی آید. در همین احوال یک کشتی حامل خوک های سبز وارد جزیره می شود.
به دلیل ظاهر جذاب٬ ساده لوحی و خوش باوری پرندگان در کنار حیله گری، جذاب بودن سبک زندگی و خوش گذرانی خوک ها، آنها مورد پذیرش پرندگان واقع می شوند و پرندگان بعد از مدت کوتاهی به روش زندگی آنان علاقه مند شده و شبانه روز مشغول خوش گذارنی و جشن در کنار آنان می شوند. هشدار های قرمز به آنان تاثیری ندارد و در یکی از این شب ها خوک ها با استفاده از مشغول بودن پرندگان به جشن، تمام تخم های آنان را سرقت می کنند و به جزیره خودشان می گریزند.این انیمیشن با وجود اینکه از روی یک بازی موبایلی ساخته شده بود توانست رقم ۳۴۹ میلیون دلار در گیشه ها فروش داشته باشد در حالی که تنها مبلغ ۷۳ میلیون دلار برای ساختن آن هزینه شده بود. موفقیت تجاری و استقبال مخاطبان عمده، حکایت از موفقیت این اثر داشته است
اهالی جزیره که حالا به خودشان آمده اند از قرمز می خواهند کاری برایشان انجام دهد. او که قبلا برای یافتن عقاب قدرتمند با دوستانش به نوک کوه رفته بود و از رفتار عقاب به دلیل عدم تطابق با افسانه های ساخته شده از عقاب٬ سرخورده شده بود پرندگان را سازماندهی می کند و با ساختن یک قایق رهسپار جزیره خوک های می شوند.
خوک ها که طبق معمول احمق اما متحد هستند و خود را آماده برگزاری جشن پختن تخم مرغ ها می کنند شهر خود را درون یک قلعه بنا کرده اند. قرمز اهالی را در کنار خود نگاه می دارد و با استفاده از یک تیر و کمان، پرندگان دارای خاصیت های مختلف را برای تخریب ساختمان شهر خوک ها به درون قلعه پرتاب می کند.
در این زد و خورد برتری نسبی به سمت پرندگان است و قرمز در نهایت می تواند تخم ها را از دست خوک ها نجات دهد و با انفجار تمام مواد منفجره، شهر خوک ها را کاملا ویران کند. در نهایت او در میان جامعه پرندگان مورد پذیرش واقع می شود و نسل نوزادان نجات یافته او را به عنوان قهرمان خود ستایش می کنند.
این انیمیشن با وجود اینکه از روی یک بازی موبایلی ساخته شده بود توانست رقم ۳۴۹ میلیون دلار در گیشه ها فروش داشته باشد در حالی که تنها مبلغ ۷۳ میلیون دلار برای ساختن آن هزینه شده بود. موفقیت تجاری و استقبال مخاطبان عمده، حکایت از موفقیت این اثر داشته است. اما منتقدان سایت های مشهور در بهترین شرایط نمره ۶ از ۱۰ را به این انیمیشن داده اند. ایراد عمده وارد شده به این انیمیشن خلاق نبودن و شباهت زیاد میان داستان بازی موبایلی «پرندگان خشمگین» و شخصیت های فیلم دانستند.
این موارد در حالی است که داستان بر خلاف دیگر انیمیشن های هم رده هالیوودی دارای یک کشش یکنواخت و موزون از ابتدا تا انتهای فیلم است و جای هیجان و ترس و شادی و خشم کاملا منطقی در نقاط مختلف داستان تقسیم شده است. مثلا در ابتدای فیلم هنگامی که قرمز به خاطر خشمگین بودنش مورد سرزنش قاضی واقع می شود بعد از کلاس مدیریت خشم به منزل خویش می رود تا کمی آرامش داشته باشد.فیلم «پرندگان خشمگین» از روی یک بازی موبایلی ساخته شده است اما به مراتب از فیلم های مشابه خود مثل «کشتی جنگی» بهتر ظاهر شده است. این انیمیشن در عین وفاداری به داستان و حفظ آن تا انتهای فیلم، قصه گویی، شخصیت پردازی و واقع نمایی شخصیت‌ها را به خوبی انجام داده است
این نکته که نقطه ضعف شخصیت اصلی به اندازه کافی مطرح می شود و تاکید بیش از حد روی آن نمی شود، باعث شده است تا با وجود مطرح شدن نقطه ضعف قرمز این مساله آزار دهنده نباشد در حالی که مثلا در انیمیشن «درون / برون» ناراحتی های شخصیت اصلی فیلم بعد از مدتی به دلیل تکرار بیش از حد در داستان باعث رنجش و ناراحتی درونی مخاطب می شود. در واقع داستان زندگی شخصیت های اصلی فیلم «پرندگان خشمگین» همانند برخی از آثار سینمایی، داستانی عامیانه و روزمره است که در دل حوادث تبدیل به قهرمان می شوند.
پرنده‌ای عصبانی که باعث سازماندهی جامعه پرندگان علیه یک دشمن واحد می شود یکی از فرمول های موفق روایت و تجسم قهرمانان در سینمای هالیوود است. داستان سرایی راجع به نمایش یک فرد عادی و سیر تطور و تحول او به یک ابر قهرمان طی ۲ دهه گذشته در فیلم های «مرد عنکبوتی» و «بتمن» مورد استفاده واقع شده است. شخصیت هایی که به دلایلی در میان اجتماع خویش مورد اقبال نیستند و از آنها خواسته می شود شبیه اجتماع شوند تا اینکه نقطه قوت خویش را تقویت کنند. این نگاه هنرمندانه و هارمونیک که در عین حال لحن گزنده ای نیز ندارد نکته ای مثبت در این انیمیشن است.
فیلم «پرندگان خشمگین» وجه دیگری دارد که باعث می شود کمی جدی تر بدان نگریسته شود. داستان فیلم ظاهرا یک خطی است و به نظر منتقدان آمریکایی خیلی ساده است اما در واقع آنها متوجه اصلی ترین عنصر داستان فیلم که همان نمایش چگونگی نفوذ میان یک جامعه توسط دشمن است، نشده اند. خوک ها به دلیل زبان چرم و نرم٬ سبک زندگی به ظاهر بی‌دغدغه و خوشگذارانی بیش از حد مورد توجه پرندگان که همان بومیان یا صاحبان تخم ها هستند، قرار می گیرند. در همین حین نیز خوک ها مشغول پیش بردن نقشه خویش هستند و در لحظه نهایی تمام تخم ها که همان نسل آینده پرندگان هستند را سرقت می کنند که این همان تلاش دشمن برای تصاحب نسل آینده یک جامعه!
در واقع این یک موضوع راهبردی است که دستمایه ساخت یک انیمیشن شده است. پرندگان موقعی به خود می آیند که دیر شده و فرزندانشان دزدیده شده اند. اما عنصر اساسی که باعث گردآمدن آنها شده و تلاش آنها را موثر می سازد، خشم است. خشم بنا به گرایشات مختلف می تواند مثبت یا منفی تلقی شود. برای مثال خشم برای حفاظت از سرزمین یا خانواده و ناموس امری مثبت تلقی می شود امری که در فیلم توسط قرمز میان اعضا جامعه ترویج می شود. او از پرندگان می خواهد تا خشمگین باشند و به سراغ خوک ها بروند و فرزندانشان را از آنها پس بگیرند. این نکته مثبتی است که در محتوای این فیلم دیده می شود.
بعد از نجات فرزندان و متولد شدن آنها٬ داستان این اتفاق به صورت یک سرود توسط جوجه ها اجرا می شود؛ روایتی از یک اتفاق تاریخی برای به هوش بودن نسبت به عدم تکرار این موضوع. نکته سنجی و دقت زیادی توسط نویسندگان و کارگردانان فیلم برای نمایش این پیام ها صرف شده است که باید گفت حاصل کار کاملا موفق بوده است.
شاید بتوان تعابیر زیادی برای جامعه خوک ها یا پرندگان در فیلم پیدا کرد و آنها را به مفاهیم یا پدیده های مختلف نسبت داد یا از آنها به عنوان اشاره ای به یک جامعه یا یک کشور یاد کرد اما به صورت کلی خوک ها نماد جامعه مهاجم یا دشمن هستند که به صورت نرم موفق به نفوذ در جامعه هدف می شوند و با تاثیر گذاری بر فرهنگ و سبک زندگی آن جامعه تلاش می کنند تا بتوانند نسل آینده آن جامعه را از آن خود کرده و به مصرف خود برسانند.داستان فیلم ظاهرا یک خطی است و به نظر منتقدان آمریکایی خیلی ساده است اما در واقع آنها متوجه اصلی ترین عنصر داستان فیلم که همان نمایش چگونگی نفوذ میان یک جامعه توسط دشمن است، نشده اند
در واقع یکی از نکته ها و ابعاد هنر پویانمایی یا انیمیشن همان مطرح کردن محتوای مورد نظر در یک فرم هنری است به نحوی که مورد پذیرش انواع مخاطب در سطح جهان قرار گیرد که می‌توان این نکته را به خوبی در این انیمیشن مشاهده کرد. فیلم «پرندگان خشمگین» از روی یک بازی موبایلی ساخته شده است اما به مراتب از فیلم های مشابه خود مثل «کشتی جنگی» که یک اثر سطحی و ضعیف است بهتر ظاهر شده است. این انیمیشن در عین وفاداری به داستان و حفظ آن تا انتهای فیلم، قصه گویی، شخصیت پردازی و واقع نمایی شخصیت‌ها را به خوبی انجام داده است.
استودیو آمریکایی کلمبیا با همکاری شرکت روویو که سازنده بازی «پرندگان خشمگین» است تولید کنندگان این فیلم هستند. در واقع موفقیت این فیلم به دلیل حرفه ای عمل کردن شرکت سازنده بازی است که ساخت فیلم را با استفاده از ظرفیت های این استودیو آمریکایی انجام داده است و خود در کنار آن نیز در مسیر تولید حضور داشته است. این نکته می تواند برای استفاده و کاربردی شدن در داخل کشورمان برای ساخت آثار انیمیشن موفق با بهره گیری از متون داخلی یا اتفاقات مهم تاریخی ایران مورد توجه قرار گیرد.
