آنچه در ۷ اکتبر رخ داد، تمامش زیر سر ایران بود

ساعت یک ظهر به وقت واشنگتن، قرار است دیداری میان نتانیاهو و ترامپ برگزار شود، مثل دیدار زلنسکی و ترامپ این جلسه هم با حضور خبرنگاران برگزار خواهد شد و البته این بار به جای ونس، ویتکاف، معاون ترامپ در امور خاورمیانه هم در این نشست حاضر خواهد شد. دیدار ترامپ و نتانیاهو در شرایطی برگزار می‌شود که رژیم به عنوان نیروی نیابتی آمریکا، در حال رقم زدن گسترده‌ترین نسل‌کشی تاریخ است، همزمان تظاهرات علیه این نسل‌کشی اسرائیل در جهان بالا گرفته است و از آن طرف آمریکا گرفتار اعتراضات و تنش‌های اقتصادی و اجتماعی بعد از اعمال تعرفه‌های ترامپ است که یک محور از سفر نتانیاهو هم به وضع تعرفه‌های ۱۷ درصدی برای رژیم اختصاص خواهد داشت.

با این وجود، ایران و نحوه مواجهه با آن بخش جدایی‌ناپذیر دیدارهای ترامپ و نتانیاهو خواهد بود. در حال حاضر هم گمانه‌زنی‌های متفاوتی در مورد رفتار ترامپ در مورد ایران وجود دارد. این گزاره محل سؤال است که گزینه نظامی فرای تهدیدات، چقدر برای آمریکا جدی است. با توجه به چالش‌هایی که آمریکا در حال حاضر با آن دست و پنجه نرم می‌کند، به‌نظر می‌رسد پیش کشیدن یک درگیری تازه، کار را برای آمریکا سخت‌تر خواهد کرد.

دو دستگی کابینه ترامپ در مورد ایران و رژیم

در آستانه سفر نتانیاهو به آمریکا، ترامپ در گفت‌وگو با خبرنگاران در هواپیمای مخصوص رئیس‌جمهور، بازهم ایران را مقصر عملیات ۷ اکتبر حماس دانست و گفت: «آنچه در ۷ اکتبر رخ داد، تمامش زیر سر ایران بود.» و در ادامه هم گفت: «آن‌ها به کسی پول نمی‌دادند، چراکه پولی در بساط نداشتند. حالا پول زیادی دارند و می‌بینید که چه اتفاقی در حال رخ دادن است.» ترامپ همزمان با شروع حملات نظامی آمریکا به یمن هم مدعی شده بود، ایران پشت پرده حملات یمن قرار دارد و در پیامی تهدیدآمیز از حمله و بمباران ایران صحبت به میان آورده بود. ادعاهای ترامپ در حالی مطرح می‌شد که او پیش از ارسال نامه به رهبر انقلاب، ادعا کرده بود که به دنبال مذاکره با ایران است، البته گزینه نظامی را هم روی میز گذاشته بود.

ترامپ پس از ارسال نامه مدعی شده بود که اگر ایران پای میز مذاکره نیاید، اتفاقات بسیار بدی برای آن رخ خواهد داد. در کنار این موضوع، اظهارنظرهای متفاوت و بعضاً متناقضی از مقامات کاخ‌سفید در مورد ایران مطرح شد، از یک سمت مایک والتز، مشاور امنیت ملی آمریکا، از عزم آمریکا برای برچیدن کامل برنامه هسته‌ای ایران گفت و در سمت دیگر، استیو ویتکاف مدعی شد که رئیس‌جمهور آمریکا به دنبال جنگ نیست و خواهان ارتباط با ایران است. تناقضات آشکار در اظهارات مقامات کاخ‌سفید چیزی بیشتر از سیاست چماق و هویج بود و نشان می‌داد سیاستی در کار نیست. موضوعی که خبرگزاری فرانسه هم به آن اشاره کرده و به نقل از یک دیپلمات غربی نوشت: «در دولت ترامپ در مورد ایران تناقضات زیادی وجود دارد، دیر یا زود این موضوع، به نقطه حساسی خواهد رسید.» اما به‌نظر می‌رسد اختلافات در کابینه ترامپ تنها اختصاص به موضوع ایران ندارد و این دودستگی در مورد حمایت از اسرائیل هم وجود دارد.

تحرکات نظامی آمریکا مقدمه اقدام نظامی علیه ایران؟

همزمان پنتاگون، دستور استقرار هواپیماهای جنگی بیشتری را برای تقویت تجهیزات پنتاگون در خاورمیانه صادر کرد. رونمایی ترامپ از جنگنده‌های جدید آمریکایی و انتقال سامانه‌های موشکی پاتریوت برای اولین‌بار از کره‌جنوبی به خاورمیانه گزاره احتمال حمله نظامی را تقویت می‌کرد، از طرفی رژیم‌صهیونیستی که درگیری نظامی با ایران را گزینه مطلوب برای پایان دادن به دردسرهایش می‌دانست، خبرسازی و شیطنت را در مورد احتمال حمله آمریکا به ایران ادامه داد. اما همزمان با اوج گرفتن حملات رژیم به رفح و اعتراضات در آمریکا، فشار سیاسی و اجتماعی زیادی علیه آمریکا آغاز شده و از طرفی هم اعتراضاتی در کابینه و از طرف دموکرات‌ها به ادامه حمایت از رژیم به راه افتاده است.

صدای دموکرات‌ها هم درآمد

همزمان کابینه ترامپ با فشارهای سیاسی دموکرات‌ها دست و پنجه نرم می‌کند. باراک اوباما، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا صراحتاً اظهاراتی علیه اقدامات اخیر ترامپ در اخراج دانشجویانی که به جنایات در فلسطین اعتراض کرده بودند، واکنش نشان داد و گفت: «من بیشتر نگران دولت فدرالی هستم که دانشگاه‌ها را تهدید می‌کند تا اسامی دانشجویانی را که از حق آزادی‌بیان استفاده می‌کنند، فاش کنند.» او تهدید دانشگاه‌ها را برخلاف چیزی دانست که ما به عنوان یک کشور باید باشیم. اوباما وضعیت فعلی آمریکا را دیوانه‌وار خواند. کامالا هریس، رقیب ترامپ هم سیاست‌های دولت فعلی را خلاف قانون اساسی دانست و گفت این اقدامات به احساس ترس دامن می‌زند.

دردسرهای جنگ تعرفه‌ای

آمریکا همزمان درگیر دردسرهای جنگ تعرفه‌ای‌ ترامپ هم است. اجرای این تعرفه‌ها اعتراضات گسترده‌ای به همراه داشته علاوه بر واکنش و رفتارهای تلافی‌جویانه، اروپایی‌ها در واکنش به اعمال تعرفه‌های ۲۰ درصدی ترامپ، به دنبال راه‌های جایگزین از جمله تعامل با چین می‌روند، در آمریکا نیز اعتراضات گسترده‌ای به اجرای این تعرفه‌ها شروع شده است. اعمال این تعرفه‌ها بورس جهانی را هم با چالش مواجه کرده و در آلمان، فرانسه، ژاپن و چین، وضعیت قرمز را شاهد بودند. در آمریکا هم در روز پنجشنبه وال‌استریت، بدترین روز معاملاتی خود را بعد از شروع همه‌گیری کرونا تجربه کرد. اعمال این تعرفه‌ها هزینه ۱۰۰ میلیارد دلاری برای آمریکا ایجاد خواهد کرد. در این میان برخی کشورها به دنبال آن هستند تا خود را از اعمال تعرفه‌های آمریکا معاف کنند. یکی از اهداف مهم سفر نخست‌وزیر رژیم‌صهیونیستی نیز رایزنی برای مستثنی شدن از اعمال این تعرفه‌هاست. این وقایع اوضاع را برای آمریکا پیچیده‌تر کرده است.

ترامپ به باتلاق جنگ هم می‌افتد؟

درگیری‌های تعرفه‌ای با جهان، اوج‌ گرفتن حملات صهیونیستی در غزه، مجموعه‌ای از فشارهای اقتصادی و رسانه‌ای را برای آمریکا ایجاد کرده است. همزمان کشمکش‌ها و درگیری‌های سیاسی درون کابینه ترامپ و انتقادات صریح دموکرات‌ها به ترامپ، آمریکا را با مجموعه‌ای از چالش‌های سخت مواجه کرده است. در این موقعیت، آغاز یک درگیری جدید نظامی آن هم با ایران، علاوه بر آنکه هزینه‌های اقتصادی زیادی را برای آمریکا به همراه خواهد داشت، به فشارهای سیاسی نیز سیر صعودی خواهد داد. بر این اساس به‌نظر نمی‌رسد ترامپ گزینه حمله نظامی به ایران را گزینه‌ای مطلوب و ممکن بداند و اظهارات او از یک لفاظی رسانه‌ای و ادعاهای تهدید محور فراتر رود. اگرچه تا لحظه تنظیم این گزارش، مشخص نیست در نشست میان نتانیاهو و ترامپ در مورد موضوع ایران چه مواردی مطرح خواهد شد، اما به‌نظر نمی‌رسد، آمریکا تحت تأثیر رژیم به سمت حمله نظامی حرکت کند؛ چراکه دنبال کردن مسیر سیاسی برای او هزینه کمتری به همراه خواهد داشت.