استخدام کارگر ساده با مدرک لیسانس"، "استخدام نگهبان با مدرک لیسانس"، "استخدام منشی با مدرک دانشگاهی"، " کارگر برای فست‌فوت با مدرک دانشگاهی"، "به یک فروشنده با مدرک دانشگاهی نیازمندیم" ، اینها بخشی از آگهی‌های نیازمندی‌های روزنامه‌هاست که نشان دهنده وضعیت بیکاری در جوانان فارغ التحصیل است.
وضعیت بیکاری فارغ التحصیلان تا جایی است که محمدباقرنوبخت سخنگوی دولت در فروردین ماه 95 اعلام کرد، از 827 هزار نفر نیروی جویای کار در سال گذشته حدود 600هزار نفر مشغول کار شدند که طبق آمار وزارت کار، در حال حاضر 730هزار نفر با مدرک فوق لیسانس و دکترا خانه نشین هستند.
عادل آذر رئیس مرکز آمار هم اخیراً نرخ بیکاری فارغ التحصیلان دانشگاه را 18.5 درصد و شمار آنها را یک میلیون نفر اعلام کرد.
روزگاری بود که افراد برای رفتن به دانشگاه با یکدیگر رقابت می‌کردند. این در حالی است که امروزه این افراد در بیکاری از یکدیگر سبقت می‌گیرند. اما به راستی این افراد با داشتن مدرک کارشناسی و دکترا چگونه روزگار می‌گذرانند.
در حال حاضر وضعیت بازار کار جالب است. اگر دانشگاه بروی بیکاری و دانشگاه هم نروی گویا بی سوادی. این جملات یک جوان فارغ التحصیل فوق لیسانس بیکار است که برای فرار از بیکاری به سراغ مشاغل کاذب رفته است.
کم نیستند تعداد فارغ التحصیلانی که به دلیل نبود بازار کار مناسب، شغلی نداشته یا در مشاغل غیر مرتبط با رشته تحصیلی خود مشغول به کارهستند. در برخی مواقع این فارغ التحصیلان جوز جمعیت بیکار جامعه تلقی می شوند. این دسته از افراد در اطرافمان زیاد است.
کمبود فرصت‌های شغلی و ناتوانی جوانان در دستیابی به اشتغال آینده دار، باعث رو آوردن تعدادی از جویندگان کار به مشاغل دم دستی و بعضاٌ دستفروشی شده که در بین آنها شاهد دستفروشی فارغ التحصیلان دانشگاهی نیز هستیم.
اکنون بیکاری فارغ التحصیلان دانشگاهی مهمترین معضل فعلی کشور در بخش اشتغال و بازار کار است.این معضل امروز در تمام رشته های دانشگاهی حتی در مهندسی و پزشکی نیز وجود دارد. بررسی توان اشتغال زایی بخش های مختلف اقتصادی و نیز برنامه ریزی‌های لازم همراه با اقدامات عملی در این زمینه می تواند موجبات کاهش نرخ بیکاری شود.
آمارهای ارائه شده در بخش رسمی حکایت از بیکاری حدود 3میلیونی در کشور دارد. اما آمارهای غیر رسمی حاکی بیکاری تا مرز7 میلیون نفر است. حال اینکه درحال حاضر بیکاری تبدیل به بحران شده است ناشی از چیست؟
رکود فعلی کشور به معنای این است که اقتصاد با حداقل ترین ظرفیت های خود پیش می‌رود. یعنی یک واحد تولیدی یا با حداقل ظرفیت خود کار می کند یا به سمت تعطیلی کشیده می شود. در حال حاضر رکود مهمان ناخوانده اقتصاد ماست که مشکلات متعددی را فراهم کرده است. از صندوق‌های بیمه و بازنشستگی گرفته تا واحدهای تولیدی تعطیل و بیکاری کارگران همه ثمره اقتصاد همراه با رکود است.
در راستای این رکود برخی فعالان اقتصادی می گویند که مشاغل کاذب در بین فارغ التحصیلان رواج یافته است.اما باتوجه به اینکه این بیکاری صرفاً مخصوص پایتخت نیست، تعداد زیادی از فارغ التحصیلان دانشگاهی به دنبال یافتن شغل از شهرستان به تهران می آیند اما مجبور هستند از طریق اشتغال موقت و دستفروشی برای خود کسب و کاری دست و پا کنند. فعالیت در مشاغل دستفروشی از آن جهت آسیب محسوب می‌شود که اکثر دستفروشان و افرادی که این روزها در مشاغل کاذب کسب و کار دارند دارای مدرک تحصیلی و دانشگاهی هستند که چند سالی از عمر خود را با صرف هزینه در دانشگاه گذرانده و اکنون به منظور کسب درآمد و فرار از بیکاری به سمت دستفروشی رفته اند.
*فعالیت در فست فوت و بادکنک فروشی
هادی ابوی، دبیرکل کانون عالی انجمن های صنفی کارگران کشور در گفت‌وگو با تسنیم، درباره بیکاری فارغ التحصیلان دانشگاهی گفت:عزم جدی برای سازماندهی اشتغال و همچنین مشاغل غیر رسمی وجود ندارد. برخی اقدامات مقطعی از سوی شهرداری‌ها برای ساماندهی دستفروشان صورت می‌گیرد، اما بهتر است به جای جمع‌آوری دستفروشان شهرداری‌ها مراکزی را برای فعالیت این دسته از افراد ایجاد کنند.
وی ادامه داد:در حال حاضر بسیاری از فارغ التحصیلان دانشگاهی با مدرک لیسانس به دنبال این هستند که برای فرار از بیکاری در پیتزا فروشی فعالیت کنند یا در پارک‌ها به بچه ها بادکنک بفروشند. با یکی از این جوانان صحبت می‌کردم که درد و دل می‌کرد و می گفت حاضر به کار کردن در هر مجموعه ای هستم اما اگر این کار را انجام ندهم برای امرار معاش خانواده ام با مشکل روبرو می‌شوم.
دبیرکل کانون عالی انجمن های صنفی کارگران کشور اظهار داشت: تعداد جوانان تحصیل کرده که متقاضی کار هستند و برای ما نامه می‌نویسند بسیار زیاد است.
