ابلیس فرشته بود یا جنّ؟

به یقین او از فرشتگان نبود، چرا که قرآن با صراحت مى گوید: «کانَ مِنَ الْجِنِّ فَفَسَقَ عَنْ اَمْرِ رَبِّهِ»; (او از جن بود، سپس نافرمانى پروردگارش را کرد).(1) ولى از آن جا که پیش از آن در مقام اطاعت و بندگى بسیار کوشا بود در صف فرشتگان جاى گرفت و به همین دلیل جزء مجموعه آنها محسوب مى شد و اگر در پاره اى از تعبیرات مانند خطبه قاصعه (خطبه 192) به عنوان ملک از او یاد شده به همین دلیل است; به علاوه خودش با صراحت مى گوید : «خَلَقْتَنى مِنْ نار» ; ( مرا از آتش آفریدى )(2) و مى دانیم آفرینش جن از آتش است نه فرشتگان، همان گونه که در آیه 15 سوره الرحمن آمده : «وَ خَلَقَ الْجانَّ مِنْ مارِج مِنْ نار». در روایات اهل بیت ( علیهم السلام ) نیز به این معنا اشاره شده است.(3) اضافه بر اینها قرآن براى ابلیس، فرزندان و ذرّیّه بیان کرده(4) در حالى که فرشتگان داراى زاد و ولد نیستند.

 

منبع:

(1). سوره کهف، آیه 50.
(2). سوره ص، آیه 76.
(3). مجمع البیان، ج 1، ص 82، ذیل آیه 34 سوره بقره.
(4). سوره کهف، آیه 50.
پیام قران ، آیت الله مکارم شیرازی .جلد 1، ص 189.