حوالی پاییز به کارگردانی حسین نمازی و تهیه کنندگی سعید پروینی از ۶ آبان ماه از شبکه سه سیما پخش شد.داستان «حوالی پاییز» درخصوص عشق جوانی ایرانی به یک دختر عرب است. رویا تیموریان، لیلا اوتادی، حسین مهری، مرتضی علی عباس میرزایی، محمد حمزه‌ای، ارشا اقدسی، رضا اکبرپور، بهرام ابراهیمی، مونا کرمی، کیوان ساکت اف، جوانه دلشاد، محمد ساربان، ترکیب بازیگران این مجموعه را تشکیل می‌دادند. آن ماری سلامه بازیگر زن لبنانی نیز در این مجموعه به ایفای نقش پرداخت.
برای اولین بار از نیمه سریال «حوالی پاییز» شاهد پرداختن به فاجعه منا در یک سریال بودیم و این موضوع توانست نظر مخاطبان را به خود جلب نماید. حتی خانواده شهدای فاجعه منا با انتشار نامه‌ای خطاب به علی عسکری رئیس رسانه ملی از وی و دست‌اندرکاران سریال «حوالی پاییز» تشکر کرده بودند. به بهانه ساخت این سریال با سعید پروینی تهیه کننده حوالی پاییز گفتگو داشتیم که درادامه می‌خوانید؛
«حوالی پاییز» اولین تجربه ساخت سریال شماست. از این تجربه برایمان بگویید.
در واقع این اولین سریال نمایشی من بود؛ اما پیش از آن تجربیات مختلفی در تولید تله‌فیلم‌ها و مجموعه‌های تلویزیونی داشتم که از حیث انتخاب عوامل و بازیگران، نگارش یک متن جذاب، مدیریت گروه با یکدیگر مشترک هستند و از آن تجربیات در این کار بهره بردم. الحمدلله در پروژه «حوالی پاییز» با انتخاب عوامل یکدست، در طول کار مشکلی نداشتیم و همه گروه همدل بودند.
همکاری با حسین نمازی چگونه شکل گرفت؟
در ابتدا با حمید نعمت‌اله به یک طرح سریال رسیدیم که خانم معصومه بیات زحمت نگارش آن را کشیدند و به طور موازی با حمید نعمت‌اله و هادی مقدم دوست جلسات متعددی برای انتخاب کارگردان داشتیم. به لیستی برای انتخاب کارگردان رسیدیم، اما به دلیل سوژه خاصی که سریال داشت برخی کار را نپذیرفتند. به اتفاق آقای نعمت اله و نمازی که پیشتر فیلم سینمایی «آپاندیس» را ساخته بود به تماشای این فیلم نشستیم. پس از تماشای آپاندیس و صحبت با حمیدنعمت اله ایشان را برای کارگردانی «حوالی پاییز» مناسب دیدم و درنهایت باید بگویم به عنوان تهیه کننده از همکاری با حسین نمازی راضی هستم.
شاهد حضور بازیگران جوان در سریال«حوالی پاییز» بودیم. درباره این موضوع صحبت کنید. برای شما ریسک نداشت؟
حضور بازیگر جوان به خودی خود اتفاق خاصی نیست. اگر منظور شما افراد غیرچهره است، به نظرم اگر بازی درست از آنها گرفته شود و بازیگر به مخاطب معرفی شود، اتفاق ویژه‌ای است و همه کارگردانان این کار را انجام می‌دهند ودر کنار بازیگران چهره یک بازیگر غیرچهره هم استفاده می‌کنند تا چهره جدیدی به حوزه بازیگری معرفی کرده باشند. حسین نمازی فرصت بسیاری صرف انتخاب و تست بازیگران کرد و از حدود ۷۰ بازیگر تئاتر، در نهایت مونا کرمی، جوانه دلشاد، پردیس منوچهری، علیرضا لبییان، کیوان ساکت‌اف و... برای نقش آفرینی در سریال انتخاب شدند.
چرا سراغ بازیگر لبنانی رفتید؟ در صورتی که نقد‌هایی به انتخاب بازیگر وارد بود که می‌توانستید از بازیگر خوزستانی هم استفاده کنید. آیا از سابقه این بازیگر خبر داشتید و چه ملاحظاتی در نظر گرفتید که دچار حاشیه نشوید؟
از ابتدای پروژه برای انتخاب بازیگر عرب با این مشخصات، استایل، چهره و لحن صحبت‌کردن و ... از میان بازیگران خوزستانی تست گرفتیم، اما به نتیجه نرسیدیم.اما درباره سابقه خانم (آن ماری سلامه) باید بگویم ما خبر داشتیم چند سریال و فیلم بازی کرده‌اند و طبیعتا هر کس در فرهنگ و دین و مذهبی که هست سبک زندگی خاص خود را دارد. ایشان به سبک زندگی و دین و مذهب خود فعالیت می‌کرد و این چیزی خارج از عرف نیست و ما زمانی که آنها را بررسی کردیم از ایشان استفاده کردیم. از طریق واسطه‌ای که داشتیم بازیگرانی را از کشور‌های لبنان، سوریه و عراق شناسایی می‌کردیم و در سفری که با آقای نمازی داشتیم تست گرفتیم و نهایتا در میان کاندیدا‌های مختلف خانم (آن ماری سلامه) انتخاب شد.
برخی از بازیگران در تلویزیون به خاطر اشکال در پرداخت دستمزد در پایان سریال حضور پیدا نمی‌کنند. شما چه شرایطی فراهم کردید تا شاهد چنین اتفاقاتی نباشید؟
از همان ابتدای شروع پروژه با خانم تیموریان، اوتادی و آقای مهری صحبت‌هایی کردیم و توضیح دادیم که تلویزیون یک سری مختصات مالی دارد. پرداخت‌های ما دیر یا زود می‌شود، اما درنهایت انجام خواهد شد و آنها هم در یک ساختار حرفه‌ای حضور پیدا کردند و خداراشکر به هیچ مشکلی در این خصوص برخورد نکردیم.
البته هنگام شروع این پروژه من و حسین نمازی به عنوان دو عامل اصلی کار قرار گذاشتیم تا زمان تسویه سایر عوامل، دستمزدی دریافت نکنیم و تلاشمان این بوده که کمترین فشار به عوامل و بازیگران وارد شود. خداراشکر دستمزد‌ها با کمترین تاخیر ممکن پرداخت شد تا حواشی گریبان‌گیر سریال نشود.
از نیمه سریال «حوالی پاییز» شاهد سفر حاجیان بودیم. از ابتدا قرار بود به این موضوع بپردازید؟
بسیاری مدیران خارج از سازمان مخالف پرداختن به این سوژه بودند. به راحتی می‌توانستیم سریال ملودرام عاشقانه‌ای کار کنیم و به کسی هم بر نخورد؛ اما می‌خواستیم حرف تازه‌ای برای گفتن داشته باشیم و مخاطب را درگیر فاجعه منا کنیم و گوشه‌ای از نگرانی و مشکلات خانواده‌ها را به تصویر بکشیم.
این فاجعه جزو اتفاقات تلخ تاریخ معاصر کشور است و جای کار بسیار دارد. از سویی دیدیم هیچ اقدامی برای آن انجام نشده و سازمان و ارگانی آن را پیگیری نمی‌کند و مطالبه گری هم نشده است. احساس می کنم اگر ما هم به سراغ آن نمی‌رفتیم، به راحتی همه چیز به فراموشی سپرده می‌شد. هم اکنون با پرداخت به این موضوع فضای مطالبه گری درباره این ماجرای تلخ ایجاد شده است.
این کار سفارشی ساخته شده است؟
دغدغه شخصی داشتم در مورد این موضوع کار کنم. بیش از سه سال از فاجعه منا و مسجدالحرام گذشته، اما مطالبه‌ای از سوی نهاد‌های مرتبط نشده است و این برای خانواده‌های شهدا و بخش زیادی از جامعه اذیت کننده است. البته طبعا ساخت سریال در تلویزیون مطابق یک سفارش تولیدی پیش می‌رود، اما اینکه به ما بگویند صرفا درباره این موضوع سریال بسازید اینگونه نبوده است.
در مدت ساخت سریال با مشکلاتی روبه‌رو شدید؟ مخالفت‌ها را چگونه پیش بردید؟
افراد زیادی گفتند که این کار را نسازید. اما باید در این مسیر سختی کشید و لذا کار را شروع کردیم. حتی در مجموعه تلویزیون مخالفت‌هایی را شاهد بودیم و به هر حال وارد موضوع حساسی شده بودیم. باید بگویم دو مدیر تلویزیون بسیار همراه ما بودند و حتی در زمان تولید که با مشکلاتی همراه بودیم، آن را رفع می‌کردند.
حادثه منا موضوع حساسی برای قشری از مخاطبان و خانواده شهداست. برای اینکه تصویر واقعی از آن روز‌ها داشته باشید، از خانواده شهدای منا مشاوره گرفتید؟
در مراحل مختلف با خانواده‌های شهدای مسجدالحرام و منا صحبت کنیم. درباره مشکلات، حال و هوای آنها و مواجهه با دستگاه‌های مرتبط با موضوع و ... . کم حاشیه‌ترین محور داستان را در این موضوع پیدا و کار را تولید کردیم. اما با همین کم حاشیه‌ترین حالت نیز با یک سری مشکلات و فشار‌ها از خارج تلویزیون مواجه شدیم.
وقتی با خانواده شهدا صحبت کردید، آنها علاقمند به ساخت چنین اثری بودند؟
طبعا موافق بودند. خیلی استرس داشتند و نگران بودند که دستگاه‌های مختلف جلوی کار را بگیرند. در مراحل مختلف سریال از نگارش، پیش تولید، تولید و پخش سریال همراه ما بودند و نظرات خود را اعلام کردند. تنها خواسته آنها این بود که سریال به پخش برسد و تغییری در آن نداشته باشیم.
خانم اوتادی در برنامه «هفت»درباره خبرنگاران نظری اعلام کردند و انتقاداتی هم از سوی قشر خبرنگار شاهد بودیم. چطور شد با این وجود بازی در نقش خبرنگار را به او سپردید؟
درباره قشر‌های مختلف اینگونه است. همانطور که همه تهیه‌کنندگان و کارگردانان یکی نیستند؛ در قشر خبرنگار نیز اینگونه است و بنا بر اقتضائات شغلی گاهی شیطنت‌هایی را می‌بینیم. گاهی تیتر‌هایی می‌زنند که باعث دامن زدن به حاشیه می‌شود و خانم اوتادی در آن برنامه به آن عده انتقاد کردند. به هر حال ایشان بازیگر هستند و نقش را پذیرفتند و اتفاقا فکر می‌کنم از این حیث انتخاب ایشان برای بازی در این نقش ظرافت و هوشمندی کارگردان بود و سبب شد تا ایشان هم سختی‌های این نقش را تجربه کنند و در عین حال ایفاگر نقش خبرنگاری باشند که مطالبه‌گر است.
از سختی‌های کار با بازیگر غیر هم زبان بگویید.
به هر حال یک بازیگر غیر هم زبان داشتیم و ارتباط برقرار کردن با ایشان مشکل بود. ما یک کارشناس زبان عرب و دو تا مترجم داشتیم، آنها همزمان کمک می‌کردند که کار‌ها به خوبی انجام شود. لهجه عرب سعودی را به خوبی با ایشان تمرین می‌کردند تا به واقعیت نزدیک‌تر شود.
مدتی است ویدئو‌هایی از خانم «آن ماری سلامه» با تیتر «رقاصی بازیگر سریال حوالی پاییز» در حال دست به دست شدن در فضای است. نظرتان درباره این ویدئو‌ها و واکنش‌ها چیست؟
انتخاب بازیگران خارجی به دلیل حواشی حجاب آنها، حساس است. ما سعی کردیم خود را از این حواشی دور نگه داریم و بازیگری را انتخاب نکنیم که حواشی غیراخلاقی داشته باشد. در ارتباط با کلیپ منتشر شده با مضمون رقاصه بودن بازیگر سریال «حوالی پاییز»، باید بگویم رقاص کسی است که پول می‌گیرد و در فیلم‌ها و فضا‌های مختلف می‌رقصد؛ اما «آن ماری سلامه» بازیگر مطرح لبنانی است که در شبکه المنار (که شبکه شناخته شده و موجهی است) بازی کرده است. دوستان ما که در لبنان کار فرهنگی انجام می‌دهند، ایشان را به ما معرفی کردند و به جرات میتوانم بگویم خانم «آن ماری سلامه» در میان بازیگرانی که کاندیدای این نقش بودند، زندگی سالم و بی‌حاشیه تری داشت. وی در برنامه تلویزیونی مشابه خندوانه که مسابقه لباهنگ بوده است، شرکت کرده و با توجه به شرایط فرهنگی کشورش رفتار کرده است. اگر کسی از بازیگران دنیای عرب، شناخت داشته باشد، قطعاً می داند که آن ماری سلامه جزو کم حاشیه‌ترین هاست و سریال‌های بسیاری برای فلسطین و ... بازی کرده است. قطعا به خاطر دارید برخی بازیگران ایرانی در بعضی فیلم‌های سینمایی رقصیده اند که اگر به آنها رقاص بگویند، برای این خانم بازیگر هم می توانیم صفت رقاصه را به کار ببریم.
