برای کسانی که پیگیر سینمای بلند داستانی هستند شاید اسم منیژه حکمت آشنا باشد. هنرمندی که اگر چه ۳ فیلم کارگردانی کرده است؛ اما عمده فعالیت او در حوزه تهیه‌کنندگی، برنامه‌ریزی، دستیاری کارگردان، منشی صحنه و... بوده است.
او به تازگی پس از حدود ۱۱ سال فیلم سینمایی «جاده قدیم» را کارگردانی کرده است که از جنبه‌های مختلفی می‌توان آن را مورد بررسی قرار داد.
نخست؛ موضوع فیلم
فیلم سینمایی «جاده قدیم» داستان زنی به نام مینو را روایت می‌کند که رئیس شعبه یک بانک است، یک روز قبل از سال تحویل که از سر کار باز می‌گذشته است، سوار ماشینی می‌شود و راننده آن ماشین به جای رساندن مینو، او را به ناکجا آبادی (جاده قدیم) می‌برد و به وی تعرض می‌کند.
سوژه‌ای که تاکنون فیلمسازان بسیاری به آن پرداخته‌اند؛ اما «جاده قدیم» کمی با آنها متفاوت است. تازه‌ترین ساخته منیژه حکمت را به سختی می‌توان قصه دانست که در بخش فیلمنامه به آن خواهیم پرداخت.
اما اینکه آیا ساخت چنین آثاری خوب است یا نه. باید گفت که برخی از فیلمسازان تصورشان این است که با ساخت اینگونه آثار گامی برمی‌دارند که این اتفاقات ناشایسته کمتر روی دهد و این فیلم‌ها جنبه آموزش دارند؛ اما برخلاف تصور این فیلمسازان فیلم‌هایی مانند «جاده قدیم» نه تنها جنبه آموزش ندارند، بلکه باعث بروز فشار روانی به تماشاچی می‌شوند.
فیلم سینمایی «جاده قدیم» مخاطب را به جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کند، بی‌اعتماد می‌کند و همین بی‌اعتمادی اساس بسیاری از ناهنجاری‌های اجتماعی است.
دوم؛ فیلمنامه
ضعف در فیلمنامه امروزه درد مشترکی میان فیلم‌های ایرانی است، البته در این موضوع هم استثناء وجود دارد.
شاید بتوان یکی از مشکلات عمده فیلم سینمایی «جاده قدیم» را ضعف در فیلمنامه دانست. در این فیلم، فیلمنامه‌نویس گویی خود هم نمی‌داند که از فیلم چه می‌خواهد. فیلمنامه در بخش‌هایی همچون شخصیت‌پردازی، طرح، اندیشه و حتی دیالوگ‌ها هم مشکل اساسی دارد.
البته نمی‌توان فیلمنامه‌نویس را مقصر اصلی این موضوع دانست، چرا که برخی از کارگردانان با دست‌بردن در فیلمنامه‌ها، شیرازه درام را به هم می‌ریزند. برخی از فیلمنامه‌ها چونان لباسی بافتنی است که بخش به بخش آن به یکدیگر متصل است و کوچکترین تغییری که کارگردان روی انجام می‌دهد، باعث می‌شود که تمام درام بهم بریزد و دیگر مُرّ داستان از دُرّ درام درنیاید.
در بخش فیلمنامه صحبت بسیار است که از حوصله این مطلب خارج است.
سوم؛ بازی و بازیگردانی
فیلم سینمایی «جاده قدیم» از چهره‌هایی همچون آتیلا پسیانی و مهتاب کرامتی استفاده کرده است. بازیگرانی که شاید بسیاری آنها را اساتید بازیگری بدانند، اما در فیلم «جاده قدیم» شاید بتوان گفت که ضعیف‌ترین بازی‌ها از این چهره‌ها دیده شد. البته نمی‌توان این موضوع را به خود بازیگران نسبت داد، چرا که آنها بازی‌هایی را ارائه داده‌اند که کارگردان و بازیگردان از آنها خواسته‌‌اند.
فیلم سینمایی «جاده قدیم» از ضعف شدید بازیگردانی رنج می‌برد. بازی مهتاب کرامیتی در شخصیت محوری «مینو»، یکی از ضعیف‌ترین بازی‌هایی است که تاکنون سینما به خود دیده و می‌توان بعد از این، آن را نمونه‌ای از یک بازی ضعیف مثال زد. بازیگر به هیچ عنوان نتوانسته است نقش را بپذیرد و به زبانی ساده‌تر حتی خود هم باور ندارد که نقشی که آن را ایفا می‌کند، مورد تعرض قرار گرفته است. وقتی بازیگر خود نقشش را قبول ندارد، چطور می‌توان انتظار داشت که مخاطب آن نقش را بپذیرد؟
چهارم؛ کارگردانی
کارگردانی هم در فیلم سینمایی «جاده قدیم» ضعیف است و گویی کارگردان تنها کاری که انجام داده، فرمان حرکت بعد از صدا و تصویر است. دکوپاژها در فیلم سینمایی «جاده قدیم» در خدمت درام و فیلمنامه نیست و کارگردان هیچ تلاشی برای متفاوت بودن نمی‌کند، نمونه‌اش سکانس کلیشه‌ای دوش گرفتن مینو و نشان دادن کف حمام که خون روی آن جاری می‌شود و به فاضلاب می‌رود.
کارگردان در بازی گرفتن از بازیگرانش بسیار ضعیف عمل کرده است و گویی بازیگر هر چه می‌خواهد، خود انجام می‌دهد و هیچگونه کنترلی روی آن وجود ندارد.
به اعتقاد برخی منتقدان، منیژه حکمت بیشتر باید از کارگردانی فاصله بگیرد و روی تهیه‌کنندگی تمرکز کند.
جالب اینکه خانم حکمت تا کنون فقط ۳ فیلم را کارگردانی کرده است و تأکید بر عبارت «متفاوت‌ترین فیلم منیژه حکمت» در تبلیغات فیلم، زمانی جایگاه دارد که تعداد ساخته‌های یک کارگردان لااقل از انگشتان یک دست بیشتر باشد.
