درباره ی کتاب «ریختارهای نمایش ایرانی»

تحقیق در زمینه ی نمایش های سنتی در کشورمان، احساسی دوگانه در پژوهشگران پدید می آورد؛ از یک سو شوق، اشتیاق، سرشاری و الهام بخشی ناشی از برخورد با اینگونه نمایش ها و از سویی احساسی آکنده از اندوه و نگرانی برای برای سنت های نمایشی در ایران که تصویری از زوال و انحطاط را به رخ می کِشد.

رویکردهای پژوهشگرانه به ویژه تاریخی به نمایش های ایرانی سابقه ای دیرینه در میهن مان دارد. گذشته از آنچه گردشگران و محققانِ بیگانه پیرامون این نمایش ها ثبت و ضبط کرده اند؛ نویسندگانی همچون جنتی عطایی، شهیدی، غفاری، بیضایی، محجوب، بلوکباشی، عناصری، فتحعلی بیگی و پژوهشگرانی چند؛ نمایش های سنتی را معرفی و مورد بررسی قرار داده¬اند. اما آنچه در محاقِ فراموشی بوده است، رویکردهای تحلیلی به اینگونه نمایش هاست.

در کتاب «ریختارهای نمایش ایرانی»، با رویکردی ریخت شناسانه و تحلیلی، تلاش شده است تا با بررسی قراردادهای نمایش های سنتی ایرانی، قراردادهای مشترکِ نمایشی در میان انواع نمایش های سنتی، به ویژه تعزیه و روحوضی دسته بندی و مورد تحلیل قرار گیرد. در این راستا نویسنده قراردادهای مکان، زمان، اشخاصِ بازی، بازیگری، ادا و اشاره، حرکت، لباس، اشیا، رنگ، نور، چهره آرایی، موسیقی و آواز، گفتار و بیان، رویدادها و وقایع، ساختار و تماشاگران را در بیش از ۱۱۰ قرارداد، بررسی کرده است.

کتاب