به گزارش مهر، پدر فرش ترکمن که فروردین سال ۸۹ و در سن ۸۶ سالگی درگذشت تا آخرین روزهای عمر در آروزی تحقق وعدههای مسئولان در زمینه فرش ترکمن باقی ماند.

اکنون با گذشت بیش از ۲۰ ماه از فوت پدر فرش ترکمن، همچنان آروزی مردی که سالها برای رونق و اعتلای جایگاه فرش ترکمن زحمت کشید، بر زمین مانده است.

قربان تاج محمد نیازی، همسر استاد نیازی نیز دغدغه‌های پدر فرش ترکمن را دارد و در آروزی روزی است که رویاهای استاد فرش ترکمن به واقعیت مبدل شود.



صبح یک روز سردپاییزی به درب کوچک شیشه‌ای چهار راه آرش گنبد کاووس می‌رسم که بر روی آن نوشته شده نیازی، بانوی ترکمن؛ همسر استاد فرش ترکمن در را می‌گشاید و پس از بالا رفتن از پله‌ها و با عبور از راهروی کوچک وارد اتاقی می‌شوم که تابلوهای کوچک و بزرگ با نقش‌های متفاوت و برجسته، میخکوبم می‌کند.

اینجا اتاق استاد نیازی پدر فرش ترکمن است که تا پایان عمر پربرکت خود موفق به احیای ۸۰۰ نوع از نقش مایه‌های فرش ترکمن شد و ۵۱ سال در زمینه فرش اصیل ترکمن به تحقیق، مطالعه و فعالیت پرداخت.

در گوشه و کنار اتاق، انواع تابلوهای بزرگ و کوچک منقش و زیبا نقش بسته و در کنار آن عکس‌ها نیز دو عکس از مرحوم نیازی به چشم می‌خورد.



می توان از همسر استاد نیازی به عنوان بانوی فرش ترکمن نام برد، زیرا او بود که طی ۵۱ سال در سختیها و خوشی‌ها پا به پای پدر فرش ترکمن تلاش کرد و اکنون تاریخ گلستان و ایران زمین به فرش ترکمن می‌نازد و می‌بالد.

بانوی فرش ترکمن از خاطراتش می‌گوید و از زمانی که استاد نیازی در پنج سالگی پدر و مادرش را از دست می‌دهد و سرپرستی اش به عمویش(پدر قربان تاج) واگذار می‌شود.

قربان تاج محمد نیازی دخترعموی پدر فرش ترکمن است و زمانی که ۱۳ سال سن داشت با نیازجان ۱۷ ساله ازدواج می‌کنند و ثمره این ازدواج سه پسر بنامهای کمال، ناصر و محمدرضا و یک فرزند دختر بنام جمیله است.

وی می‌گوید: در طول زندگی با استاد نیازی ۲۱ سال در تهران و بقیه را در بندرترکمن و گنبد ساکن بودیم و در مدت اقامت در تهران، استاد با یک افغان در کار فرش آشنا شد و این آشنایی سبب شد تا برای شرکت در نمایشگاه بین المللی به افغانستان رود و این آغازی بود برای فعالیت رسمی در زمینه فرش.

بانوی فرش ترکمن به برخی نقش مایه‌هایی فرش ترکمن که توسط استاد نیازی ایجاد و احیا شد اشاره کرد و گفت: ماری گل، تابسه گل، سلجوق، طغرل، آیینه کل و … از جمله این نقوش است.

وی عنوان کرد: مرحوم نیازی مهربان و سختکوش و سحرخیز بود و هیچ وقت نمی‌توانست در خانه باشد و همیشه دنبال کار تلاش و بود و حتی دو ماهی که بیمار بود نیز با کمک بچه‌ها و با ویلچر به سر کار می‌رفت.

قربان تاج محمد نیازی که دو پسرش را از دست داده می‌گوید: یکی از پسرهایم که در زمان جنگ برای تحصیل به ترکیه رفته بود و در سال ۷۲ و سن ۳۵ سالکی بر اثر سکته فوت کرد و فرزند دیگرم(محمدرضا) نیز چهار ماه قبل براثر سرطان فوت کرده است.

آروزهایی که بر زمین ماند

بانوی فرش ترکمن، از آرزوهای پدر فرش ترکمن می‌گوید و ادامه می‌دهد: ساختن مجتمع آموزشی فرش ترکمن ار آرزوهای استاد نیازی بود که دوست داشت به مردم و علاقمندان به فرش ترکمن آموزش دهد.

وی افزود: همچنین کتابی نیز توسط استاد نیازی درباره فرش ترکمن نوشته شد و دوست داشت که این کتاب به چاپ برسد و قرار بود از طرف دانشگاه فرهنگ و هنر این کار صورت گیرد که هنوز به انجام نرسیده است.

همسر مرحوم نیازی، به آرزوی دیگر پدر فرش ترکمن اشاره کرد و گفت: ساخت موزه فرش ترکمن نیز از آرزوهای دیرینه استان بود که هیچگاه به سرانجام نرسید.



مجسمه پدر فرش ترکمن شکسته شد!

وی بیان داشت: حتی از طرف میراثفرهنگی برای ساختن مجسمه استاد نیازی آمده بودند و کارهایی نیز صورت گرفت و در آخر گفتند که متاسفانه مجسمه شکسته شده است.

بانوی فرش ترکمن افزود: کارهای استاد نیازی برای فرش ترکمن بی نظیر بود و یادم است که دو قالیچه حدود ۱۰ یا ۱۵ سال پیش بافته بود که قرار بود آن زمان هر کدام را دو تا سه میلیون تومان خریداری کنند ولی استاد نپذیرفت.

بانوی فرش ترکمن نیز دغدغه هایش شبیه پدر فرش ترکمن است و می‌گوید: با اینکه اکنون استاد نیازی در دنیا نیست، آرزو دارم آرزوهایش توسط دولت محترم و مسئولان تحقق یابد تا حداقل فرش ترکمن زنده ماند.
حاصل عمر ۸۶ ساله پدر فرش ترکمن، تحقیق سه جلدی است که در آن تمام نقش مایه‌های فرش ترکمن یک به یک اسم برده و ذکر شده است و اگر زحمات نیازی نبود، هنر اصیل ترکمن از بین می‌رفت.

نیاز محمد نیازی استاد برجسته فرش ترکمن عصر جمعه ششم فروردین در سن ۸۶ سالگی در گنبد کاووس درگذشت و به آروزی دیرینه اش در خصوص چاپ اثرش با موضوع فرش ترکمن نرسید.

استاد نیازی در دوران حیاتش و در گفتگو با خبرنگار مهر عنوان کرد: آروز دارم قبل از مرگم شاهد چاپ مجموعه‌ای در زمینه فرش ترکمن باشم که سالها برای آن زحمت کشیده ام و امیدوارم بتوانم به آن دست یابم.

وی اظهار داشت: چهار سال از اتمام جمع آوری و تالیف این کتاب می‌گذرد و برغم وعده وزیر ارشاد، هنوز این مجموعه به عنوان کتاب منتشر نشده است.

وی عنوان کرد: وزیر ارشاد وقت عقیده داشت که این اثر در دنیا بی نظیر است و باید به زبان انگلیسی نیز منتشر شود، اما کسانی که دستور وزیر را گرفته‌اند، نتوانسته‌اند عمق اثر جمع آوری شده را درک کنند و با این هنر بیگانه هستند.

به گفته نیازی، این در حالیست که تاکنون پیشنهادهایی از برخی کشورهای خارجی از جمله انگلیس برای چاپ این مجموعه وجود دارد و آنها حتی حاضر هستند تمامی هزینه‌ها را پرداخت کنند.

***

امروزه نام فرش ترکمن با نام استاد نیازجان محمدنیازی گره خورده است و تحقق آرزوهای استاد می‌تواند راهی باشد برای تجلیل از خدمات شبانه روزی نیازی در راه اعتلا و جهانی شدن فرش ترکمن.

دغدغههای پدر فرش ترکمن درحالی بر زمین مانده است که قرار است مراسم رونمایی از ثبت فرش ترکمن در فهرست آثار ملی ایران همزمان با سفر چهارم دولت به گلستان در گنبدکاووس به عنوان قطب فرش ترکمن انجام شود.