برای آموزش مهارتهای زندگی و ایجاد مصونیت در مقابل اعتیاد چه زمانی بهتر از دوران کودکی و چه ابزاری مناسبتر از یک سریال تلویزیونی.
ستاد مبارزه با مواد مخدر با همین نگاه در تولید سریال یادگاریهای مادربزرگ به تهیهکنندگی امید نجیبزاده و کارگردانی امیرفیضی مشارکت کرده، اما نکته قابلتوجه این است که در این سریال حتی یک کلمه درباره اعتیاد یا مواد مخدر،صحبت نمیشود.
آموزش به شیوه غیرمستقیم
سریال یادگاریهای مادربزرگ در 60 قسمت 15 دقیقهای برای شبکه دو تولید شده است و داستان عمه گلبرگ را روایت میکند که در خانه مادربزرگ، بههمراه دوستان و همسایهها روزهای زیبا و باصفایی را پشت سر گذاشته و حالا بعد از سالها دوباره به این خانه آمده است. چهار عروسک به نامهای «مه»، «ته»، «می» و «نا» در خانه مادربزرگ زندگی میکنند. عمه گلبرگ و عروسکها دوباره به خانه مادربزرگ رونق و صفا میبخشند و این شروع قصههایی است که در یادگاریهای مادربزرگ خواهید دید.
آرزو ابوحمزه که مجری طرح سریال یادگاریهای مادربزرگ است، درباره اهداف و ویژگیهای این سریال بهجامجم میگوید: آموزش مهارتهای زندگی برای ایجاد مصونیت در مقابل اعتیاد به مواد مخدر از دوران کودکی، مهمترین هدف این سریال است.
وی تاکید میکند: این آموزش کاملا غیرمستقیم انجام میشود، اما به مسائل ریشهای و بنیادی توجه دارد. مهارتهای تقویت آستانه تحمل، تصمیمگیری، تقویت اعتماد به نفس و عزت نفس، دوری از درماندگی و ناامیدی، افزایش توانمندی در کودک، دوستیابی، قدرت تشخیص خوب و بد، آشنایی با پیامدها و نتایج تصمیمات، الگوسازی مهارت مقابله با فشار همسالان، تسلط بر موقعیتهای استرسزا و توانایی حل مساله، قدرت تصمیمگیری و نه گفتن از جمله سرفصلهایی است که طبق توضیحات ابوحمزه، آموزش آنها در این سریال مدنظر بوده است.
وی درباره انتخاب موضوعات و سرفصلها میگوید: گروهی از مشاوران و کارشناسان ستاد مبارزه با مواد مخدر در کنار گروه تولید این سریال بودهاند و در نگارش فیلمنامه به نتایج پژوهشها و دستاوردهای آنها، استناد شده است.
براساس توضیحات ابوحمزه، در سریال یادگاریهای مادربزرگ، شهرزاد عبدالمجید نقش عمهگلبرگ را بازی میکند و ایفای نقش باران بهعهده مرجان سپهری است. آرش نوذری، داریوش سلیمی، مهرداد نظری، مینا نوروزی، کامران مقدادی، احمدرضا اسعدی، محمدرضا رهبری و امیر زریوند از جمله بازیگران این سریال تلویزیونی هستند. همچنین آرش مصطفایی، آزاده نوری، سمیه یزدانی و الهام اصغری بهعنوان عروسکگردان و نسیم سیگارودی، هلن مرسلی، علی حافظپور و رهی نادری در مقام صداپیشه با این سریال همکاری داشتهاند.
سرفصلهایی برای فرهنگسازی
کارگردان یادگاریهای مادربزرگ، سریالهای دیگری نیز برای کودکان و نوجوانان کارگردانی کرده که از آن جمله میتوان به «نامههای بالدار» و «سنجد» اشاره کرد. امیر فیضی علاوه بر کارگردانی، نگارش فیلمنامه این سریال را با همکاری داوود روستا، شاهرخ باقرنژاد، سینا سعیدوزیری و جواد رهنما انجام داده است.
فیضی ضمن اظهار خرسندی از اینکه بالاخره ضرورت آموزش به کودکان برای پیشگیری از اعتیاد احساس شده، تاکید میکند: آموزش غیرمستقیم به کودکان برای پیشگیری از اعتیاد یک گام بسیار ارزشمند در مسیر مبارزه با مواد مخدر است.
فیضی از اینکه میتواند در یک سریال تلویزیونی برای پیشگیری از اعتیاد فرهنگسازی کند، ابراز خوشحالی میکند و درباره دشواریهای این کار میگوید: خوشبختانه سرفصلها مشخص بود و نگاه درستی به این مقوله از سوی سفارشدهنده وجود داشت، اما چالشهایی داشتیم که باید مدیریت میکردیم. هر قسمت از این سریال 15دقیقه زمان دارد و باید مفاهیم کموبیش پیچیده را به زبان ساده، اما در عین حال جذاب و گیرا در این زمان کوتاه به کودکان منتقل میکردیم. در نهایت شیوه کلاسیک قصهگویی را انتخاب کردیم و برای ایجاد فانتزی از عروسک بهره گرفتیم.
این کارگردان اضافه میکند: حضور عروسکها سبب میشود لحن کودکانه در این اثر گسترش پیدا کند؛ بچهها آموزههای این سریال را همراه با عروسکها یاد بگیرند و همراه با آنها برای حضور در جامعه و مواجهه با مشکلات و مسائل آماده شوند.
قصههای سریال یادگاریهای مادربزرگ در یک محله اتفاق میافتد. براساس توضیحات فیضی، حضور در محله کمک میکرد قصهها را موجزتر روایت کنند. او این سریال را یک اثر شسته رفته توصیف میکند و میافزاید: تلاش کردیم یک اثر آبرومند ارائه کنیم.
براساس توضیحات فیضی، زمان پخش این سریال هنوز مشخص نیست، اما با توجه به فضای شاد و پرنشاط آن، ممکن است به زمانی بعد از ماه محرم موکول شود.
دختری از زلزله رودبار
شهرزاد عبدالمجید که بعد از بازی در سریالهای «درپناه تو» و «هتل» به شهرت رسید، گاهی در آثار کودکانه ظاهر میشود. او در توضیح این نکته به خبرنگار ما میگوید: من همیشه کارکردن برای کودکان را دوست داشتهام. بعد از محبوبیت مجموعه عروسکی «ماجراهای تقیجان» به کارگردانی مرضیه محبوب، انتخاب کارهای عروسکی برایم سخت شده بود تا اینکه عروسکهای سریال یادگاریهای مادربزرگ را دیدم و بسرعت با آنها ارتباط برقرار کردم.
عبدالمجید درباره نقش عمه گلبرگ توضیح میدهد: عمهگلبرگ وقتی بچه بود در زلزله رودبار خانوادهاش را از دست داد و مادربزرگ که مامانی گوهر، صدایش میکنند، سرپرستی او را به عهده گرفت. او در گرمای خانه مادربزرگ، رشد کرد و حالا بعد از سالها به این خانه برگشته که ارتباط بچهها، محله و خانه را دوباره گرم کند.
به گفته این بازیگر، قصههای این سریال واقعی، درباره اتفاقات روزمره کودکان و نوجوانان است بنابراین او هم بازی خاصی ارائه نکرده و در نقش واقعی خود ظاهر شده است.