خاطرات خانه متروک، نام مستندی به کارگردانی مهدی فارسی و تهیه‌کنندگی محسن یزدی است. این فیلم نگاهی است به پاره‌ای از رویدادهای جنگ جهانی اول در ایران که در مرکز مستند حوزه هنری تولید شده است.
مهدی فارسی، سازنده خاطرات خانه متروک در مورد انتخاب سوژه و ساخت فیلم در مورد جنگ جهانی اول به خبرنگار «جوان» می‌گوید: تهیه‌کننده اثر بعد از طرح موضوع کتابی با نام «قحطی بزرگ» اثر «محمدقلی مجد» را به من دادند تا آن را مطالعه کنم، مؤلفه‌ها و اعداد و ارقام ذکر شده در این کتاب بسیار عجیب و هولناک بود تا جایی که تلفات ایرانی‌ها در جنگ جهانی اول 9 تا 11 میلیون ذکر شده بود و این موضوع من را ترغیب کرد بیشتر در مورد موضوع تحقیق کنم زیرا حقیقتاً ماجرا برایم باورپذیر نبود. وی می‌افزاید: کتاب قحطی بزرگ براساس آرشیو وزارت امور خارجه امریکا تهیه شده است و من، بعد از مدتی تحقیق به خاطر برخی گفته‌های پراکنده در مورد این موضوع تصمیم گرفتم پیرامون علل شکل‌گیری قحطی کار کنم که این باعث شد موضوع به جنگ جهانی اول برسد. فارسی ادامه می‌دهد: موضوع جالب اینجاست که تاریخ تاجگذاری احمدشاه دقیقاً یک هفته قبل از جنگ جهانی اول است و گره خوردن این ماجرا با جنگ جهانی اول، کار ما را تا آن تاریخ کشاند.
تحقیقات فیلم 7 ماه طول کشید
کارگردان مستند خاطرات خانه متروک در مورد مراحل پژوهش این مستند می‌گوید: ما یک دوره سه ماهه مقدماتی برای پایه و اساس کار داشتیم و دوره بعد دو ماه طول کشید تا منابع جمع‌آوری شده محققان مورد بررسی قرار گیرد و آخرین مرحله که آن هم دو ماه طول کشید دوره بررسی سوژه‌ها با کارشناس تحقیق بود، یعنی مجموعاً حدود هفت ماه فقط برای تحقیقات زمان گذاشتیم، هرچند با شروع مراحل بعدی پرونده پژوهش بسته نشد و تا پایان مرحله نگارش و تدوین تحقیق نیز ادامه داشت. این مستند‌ساز با اشاره به گستردگی تحقیقات، حجم پژوهش را بسیار زیاد دانست، به طوری که 80 تا 90 منبع اصلی را سند کار بیان کرد که هر کدام از آنها خود حجم عظیمی داشتند که برای مثال خاطرات عین‌السلطنه چیزی حدود 10 هزار صفحه بود.
فرم جدید فیلم نتیجه اتفاقات آن برهه از تاریخ است
مهدی فارسی در پاسخ به این سؤال که چطور به این سبک برای ساخت فیلم رسیده و بازسازی محض را انتخاب نکرده است، می‌گوید: واقعیت این است ما هیچ تصوری از اینکه چه اتفاقی قرار است برای تصویر فیلم بیفتد، نداشتیم؛ چراکه ذهنیت ما نسبت به موضوع اینقدر گسترده نبود و هر چقدر بیشتر تحقیق کردیم از اصل ماجرای قحطی فاصله میگرفتیم، اما قصدمان این بود با این ریشه‌یابی دوباره به موضوع برگردیم که اینطور هم شد ولی نکته‌ای که وجود داشت این بود که هر چقدر عکس در این دوره زیاد بود تقریباً تصویر متحرکی در این باب وجود نداشت.
تا زمانی که دشمن هست، احتمال وقوع فاجعه وجود دارد
مهدی فارسی در خصوص سخن اصلی فیلم می‌گوید: وقایعی که در فیلم اتفاق افتاده، تمام شده است و هیچ‌کدام از آدمهای فیلم الان زنده نیستند اما نکته مهم اینجاست که ساز و کار عالم عوض نشده است و مادامی که آن پیش‌زمینه‌ها وجود داشته باشد احتمال تکرار آن فجایع وجود دارد. با نگاهی به وضعیت کشورهای اطراف مثل سوریه، عراق، افغانستان و یمن می‌شود این را فهمید که ریشه این اتفاقات بسیار شبیه و این مسئله در تاریخ در حال تکرار است.
روایت بی‌طرفانه بی‌معناست
مهدی فارسی در پاسخ به این سؤال که با آیا با ساخت اینگونه مستندها نگران برخی برچسب‌ها نبوده است، می‌گوید: اصلاً نگران این موضوع نبوده‌ام، زیرا این مسائل، روزمرگی‌های زندگی ماست. گاهی در شبکه‌های اجتماعی کسانی که از فیلم شنیده‌اند، می‌گویند: اگر روایت شما بی‌طرفانه باشد فیلم شما، فیلم خوبی است! اما من ترکیب «روایت بی‌طرفانه» را متناقض و بی‌معنا می‌دانم، چراکه وقتی شما روایتی را نقل می‌کنید، آن روایت یک راوی دارد و او نمی‌تواند بی‌طرف باشد و زاویه نگاه خودش را دارد.
کاش یک جشنواره فیلم‌های تاریخی داشتیم
