سختی‌ها و پیچیدگی‌های ساخت سریال‌های «ترور»

رئیس سازمان صداوسیما به تازگی در پشت صحنه تولید سریال «ترور» حاضر شد؛ مینی سریالی درباره سردار دل‌ها که تا پیش از این دیدار در سکوت خبری قرار داشت و حتی اخبارش تکذیب شده بود! 

«ترور» محصول مؤسسه اندیشه شهید آوینی است که برای ساخت دو فصل « گاندو » شناخته می‌شود و به تازگی «محرمانه» را با همان سبک و سیاق روی آنتن داشت؛‌ مؤسسه‌ای که البته کیفیت آثارش محل مناقشه است و پیش از این توسط مهدی نقویان مدیر کنونی سیمافیلم مدیریت می‌شد. 

براساس اخبار قبلی، «ترور» کل زندگی سردار را به تصویر نمی‌کشد، بلکه به ماجرای ترور ناموفق ایشان در شهریور 1398 در کرمان می‌پردازد و گفته شده محور قصه آن، اهمیت قدرت منطقه‌ای اوست. 

«ترور» پیشتر چند بار تا مرز تولید رفته و به انجام نرسیده؛ مرتبه اول، حامد عنقا نویسنده و تهیه‌کننده بود و حمید زرگرنژاد کارگردان آثاری چون «ماهورا» و «شماره 10» کارگردان آن. بعدتر سیروس مقدم به عنوان کارگردان تازه معرفی شد، اما باز هم به تولید نرسید. 

سختی‌ها و پیچیدگی‌های ساخت سریال‌های «ترور»

با حضور خیرالله تقیانی‌پور و مجتبی امینی به عنوان آخرین کارگردان و تهیه‌کننده، بالأخره طلسم تولید «ترور» شکست و تصویربرداری آن آغاز شد.

تقیانی‌پور اگرچه فیلمساز جوانی است اما با ساخت 2 فصل سریال «نجلا» کارنامه‌ای قابل قبول دارد. او که قرار است تا چهارمین سالگرد شهادت سردار سریال را برساند به تعبیر خودش که با خبرنگار تسنیم گفت‌وگو کرد تا به حال دو سوم سریال را تصویربرداری کرده است. 

فرهاد قائمیان، انوش معظمی، رامین راستاد،‌ مهدی سلوکی، یدالله شادمانی و افشین سنگ‌چاپ با حضور محمدحسین لطیفی، هدایت هاشمی و شهرام ابراهیمی با معرفی نانت تومه (بازیگر ارمنی- مسیحی) از جمله بازیگران این سریال‌اند.  

وقتی در پشت صحنه این سریال حاضر شدیم با خیرالله تقیانی‌پور که روزی در همان روزهای شهادت حاج قاسم آرزو داشت برای سردار دلها کاری بسازد به خبرنگار تسنیم گفت: واقعاً خدا را شکر می‌کنم؛ حاج قاسم شخصیت بسیار بی‌نظیر و بزرگی است. این نکته را مطرح می‌کنند «ترور» چقدر می‌تواند به حاج قاسم سلیمانی ادای دین کند؛ من می‌گویم اگر کشورهای  دنیا نصف حاج قاسم را داشتند چندین کار می‌ساختند. درباره جنگ جهانی و قهرمانان کاذب‌شان هالیوود، اثرها ساخته است. اگر ما صدها کار درباره این شخصیت‌ها بسازیم ادای دین نمی‌شود. چرا که شخصیت‌هایی همچون «حاج قاسم» برای اقتدار و امنیت این کشور کارهای بزرگی کرده‌اند و اگر امنیتی در منطقه داریم صدقِ سری حاج قاسم است. خیلی وقت است سینمای قهرمان ما کمرنگ شده در صورتی‌که اینجا قهرمانان واقعی داریم که ساخته نشده‌اند. 

یکی از نکاتی که در جریانِ‌ حضور، مورد سؤال‌مان بود؛ آیا حاج قاسم کاراکتری در سریال خواهد بود که او را می‌بینیم و کسی نقش او را بازی می‌کند؛ تقیانی‌پور به این سؤال تسنیم این‌گونه پاسخ داد: مرتب نقش تأثیرگذاری حاج قاسم را در سریال می‌بینیم چه به صورت مستند و چه دوستان امنیتی‌‌شان از این نقش می‌گویند. اما کسی این نقش را بازی نمی‌کند. 

او همچنین این نوید را داد که سریال تا سالگرد حاج قاسم سلیمانی برسد؛ چرا که بیش از 40 درصد آن ساخته شده است. 

در ادامه مجتبی امینی تهیه‌کننده سریال را دیدیم که البته خبرنگاران دیگری هم حضور داشتند و او به سؤالات همه پاسخ داد. امینی در پاسخ به سؤال خبرنگار تسنیم درباره اینکه اگر شخصیتی همچون سردار قاسم سلیمانی در هالیوود بود حتماً صدها کار درباره او ساخته می‌شد و اینجا هنوز کاری ساخته نشده و ترور چقدر می‌تواند ادای دین کند و سینما و تلویزیون باید چگونه این مسیر را دنبال کند؛ خاطرنشان کرد: قاعدتاً اثر هنری ساختن درباره شخصیت‌های اسطوره‌ای و قهرمان در کشورمان کار سختی است؛ چون متولیان امر مختلفی دارد که درباره کار نظر بدهند و اصطلاحاً آن را تأیید کنند. خود آحاد مردم و جامعه و مخاطب نسبت به اسطوره و قهرمانش غیرت خاصی دارد.

وی با اشاره به اینکه بعد از سه سال، «ترور» راه افتاد افزود: هرکس و هر فردی جرأت کند سراغ موضوعات قهرمان ملی و اسطوره‌ای برود کارهایی از این جنس واقعاً سخت و پیچیده‌اند و جای‌ این موضوعات همیشه در ویترین کارهای سینمایی و تلویزیونی خالی است. حدود 3 سال است قرار است این پروژه «ترور» راه بیفتد به نظرمن لطف این شهید بزرگوار است بعد از سه سال به مرحله تولید رسید. پروژه بیگ پروداکشن و سختی است و در حال تولید آن هستیم. با وسواس خاصی شروع کردیم که هم شرمنده مخاطبین و مردم و هم شرمنده نهادهای مرتبط با این موضوع نشویم. مرحله پیش‌تولید زمان زیادی از ما گرفت و زحمت فیلمنامه و متن را آرش قادری کشید و ماه‌ها برای این 8 قسمت تلاش کرد. 

امینی خاطرنشان کرد: واقعاً برای این 8 قسمت مینی‌سریال 8 بار فیلمنامه بازنویسی شد. آرش قادری با همه حساسیت‌ها با تمرکز نگارش و بازنویسی فیلمنامه را دنبال کرد و الان در مرحله تولید هستیم. واقعاً کار برای اسطوره‌ها و قهرمانان ملی ساختن به شدت سخت و نفس‌گیر است. واقعاً یک مینی‌سریال 8 قسمتی برای این قهرمان به اندازه یک کار 50، 60 قسمتی انرژی می‌گیرد. 

تهیه‌کننده سریال «ترور» در پاسخ به این سؤال که پیچیدگی‌های ساخت چنین سریالی برای شما که «گاندو» ساختید هم آن‌قدر پیچیده و سخت است، افزود: جنس کارهایی که به سمت قهرمانی می‌رود که آن قهرمان برای مردم قابل لمس است و با او زندگی‌ کرده‌اند به مراتب کار سخت‌تری است تا پروژه‌ای که یک قهرمان خودش می‌سازد. مخاطب به راحتی با آن قهرمان ساختگی همذات‌پنداری کرده و آن را دوست خواهد داشت و با درام داستان ارتباط می‌گیرد. اما قهرمانی که وجود دارد و آن را می‌شناسد ترسیم و طراحی درام با این موضوع و تولید این اثر با وسواس و حساسیت‌های خاصی پیش می‌رود. چون مخاطب آن قهرمان را لمس کرده و خارج از نگاه و ادراک مخاطب مسیری که به تصویر کشیده باشد برای مخاطب قابل درک و قبول نباشد قاعدتاً آن را پس می‌زند. به این خاطر است که تولیدکننده‌ها کمتر ریسک می‌کنند به سمت ساخت چنین کارهایی بروند.

امینی در پاسخ به این سؤال که آیا خانواده شهید سلیمانی از روند کار راضی هستند، خاطرنشان کرد: قطعاً خود سیمافیلم با مکتب حاج قاسم در ارتباط هستند و ما بحث پیگیری متن را به تلویزیون واگذار کردیم. نقطه نظرات را قطعاً گفته‌اند و بیشتر سعی کردیم درباره ایدئولوژی و تفکر جهانی حاج قاسم صحبت کنیم تا درگیر حاشیه و کاراکتر و شخصیتِ ایشان بشویم. در واقع در سریال خواهیم دید نگاهی به دور از حواشی کارهای روزمره حاج قاسم می‌شود. داستان به همان ترور نافرجام برمی‌گردد.

او درباره لوکیشن‌‌های سریال این توضیح را داد: نیمی از کار فیلمبرداری شده و به زودی میهمان مردم کرمان پایتخت مقاومت در کشور شهر حاج قاسم سلیمانی خواهیم شد و سپس کار در دو کشور دیگر ادامه خواهد شد و دوربین‌ها آنجا روشن خواهد شد. ما برای اینکه بتوانیم کار را به سالگرد حاج قاسم برسانیم دوستان ما روزی 18 ساعت کار می‌کنند تا کار به سرعت برسد. 

امینی در حاشیه صحبت‌های خود این نکته را هم مطرح کرد که قرار است یک کار طنز هم به کارنامه تهیه‌کنندگی خودش اضافه کند. او در این باره گفت: الان چندین ماه است روی یک متن طنز متمرکزم علاقه دارم یک طنزی بسازم که حال مردم خوب شود و برای امید و نشاط مردم یک طنز سالم و خانواده‌پسند تولید کنم. 

او در پاسخ به سؤال خبرنگار تسنیم که آقای جبلی گفتند قرار است فصل سوم «گاندو» ساخته شود و احتمالاً با تمرکز شما بر روی کار طنز، ساخت این پروژه دوباره به تأخیر می‌افتد این نکته را مطرح کرد: ما توانایی همزمان چند کار را داریم.