یک کارشناس سینما با اشاره به ضعف‌های موجود در سریال بازی مرکب معتقد است اگر فصل دیگری برای این سریال ساخته شود، به اندازه فصل اول تاثیر نخواهد داشت و دارای مخاطب کمتری خواهد بود چرا که در این ۹ قسمت تمام جریان و ایدئولوژی ساخت بازی مرکب نمایان شده و چیز بیشتری برای ارائه نخواهد داشت.
در روزهای گذشته سریال بازی مرکب یا «Squid Game» محصول نتفلیکس بارها توسط مخاطبان سراسر دنیا از جمله ایرانی‌های علاقه‌مند به فیلم و سریال تماشا و به سرعت محبوب شده است.
در رابطه با این سریال با یکی از کارشناسان سینما گفت‌وگو کرده و به بررسی آن پرداخته است. بخش‌هایی از آنچه که در ادامه می‌خوانید، ممکن است داستان سریال را نمایان کند و اگر هنوز سریال را مشاهده نکرده‌اید، بهتر است به این نکته توجه داشته باشید.
ناصر سهرابی با اشاره به موفقیت سریال کره‌ای بازی مرکب در جذب مخاطب اظهار کرد: پیش از این‌که سراغ بررسی سریال بازی مرکب برویم، باید به ۱۰ سال قبل بازگردیم؛ زمانی که سینمای کره در دنیا خودی نشان داد و حرف‌های بسیار جدیدی زد. فکر می‌کنم این روزها در میان سینمادوستان کسی نباشد که کارگردان‌های بزرگ کره‌ای مانند بونگ جون‌هو با ساخته درخشان فیلم «انگل» که نخل طلایی ۲۰۲۰ را کسب کرد یا کارگردانی مانند کیم کی‌دوک که فرد عجیبی است و فیلم‌های خوبی ساخته را قبول نداشته باشد. انگار که با حضور چنین افرادی سینمای کره دوباره متولد شد و در حال عبور از یک دوران سنتی به مدرنیته است. این موضوع در آثار مطرح اخیر این سینما مشهود است.
باید منتظر اتفاقات بزرگتری از سینمای کره بود
وی با اشاره به این‌که سینماگران کره با تفکر، برنامه، تأمل و اندیشه‌ای حساب شده برای تمام سینمای دنیا برنامه دارد، افزود: در دهه ۸۰ تلویزیون ما سریال‌های کره‌ای بسیاری را پخش می‌کرد. به عنوان مثال سریال‌های « جواهری در قصر »، «امپراطور دریا» و «افسانه جومونگ»مردم را پای تلویزیون نگه می‌داشت. آن سریال‌ها عمدتا بر پایه سنت و تعریفات خاص مردم کره شکل گرفته بود و مردم نیز جذب آن شدند اما اکنون با یک اثر عجیب و غریب مانند بازی مرکب روبه‌رو شده‌ایم که این همان جریان رد شدن از سنت و رسیدن به مدرنیته است. جریان سینمای کره چشم‌انداز خیلی وسیعی دارد و بازی مرکب شروع راهی است که ممکن است سینمای کره را به مدارج بالاتری هم برساند. حس می‌کنم باید خود را برای اتفاقات خیلی بزرگتری در صنعت سینمای کره آماده کنیم. این سریال ۹ قسمتی تا کمتر از یک ماه کار خیلی عجیبی کرد و به نظرم باید به بازی مرکب لقب پدیده امروز را داد.
این کارشناس سینما با اشاره به محوریت داستان در سریال‌های سرقت پول و بازی مرکب بیان کرد: محوریت سریال‌های سرقت پول و بازی مرکب مساله پول است. در سریال سرقت پول می‌خواهند پول چاپ کنند؛ با خود ببرند و می‌گویند ما از پول کسی دزدی نمی‌کنیم اما در سریال بازی مرکب با سیستم دیگری روبه‌رو هستیم. تمام افرادی که درگیر این بازی شده‌اند، افراد با اخلاق اما فقیری هستند که در زندگی مشکل دارند. البته که این سریال این موضوع را نشان می‌دهد که انسان‌های بااخلاق و باتفکر و اندیشه هم اگر قرار باشد میان مرگ و زندگی و رسیدن به پول قرار بگیرند، همنوع خود را از بین می‌برند. شخصیت‌های داستان در بازی مرکب چیزی برای از دست دادن ندارند؛ بنابراین وارد بازی مرگباری می‌شوند که می‌دانند بازنده آن جایی روی کره خاکی نخواهد داشت و باید از بین برود. امید در این سریال خیلی کم و سیاه است و این موضوع به آرمان‌شهری مرتبط است که افراد پول‌دار می‌خواهند برای خود بسازند و از تحقیر و مرگ انسان‌های حاضر در بازی لذت ببرند.
سهرابی خاطرنشان کرد: نقش‌های حاضر در بازی مرکب معامله بزرگی با جان خود می‌کنند و در موقعیتی قرار می‌گیرند که هم‌نوعشان برای آن‌ها هیچ اهمیتی ندارد؛ به صورتی که در یک صحنه از سریال یکی از شخصیت‌ها به نفر جلوتر از خود می‌گوید اگر حرکت نکند او را می‌کشد تا خود پیش رود. این اتفاق نشان‌دهنده جامعه امروزی دنیاست که می‌گوید برای زنده ماندن باید بکشی. سریال بازی مرکب قانون جنگل را نشان می‌دهد که هر کس قدرتمندتر است، ناتوان‌تر و ضعیف‌تر از خود را از میان می‌برد. این سریال دنیای امروز ما را نشان می‌دهد و می‌گوید که زمان خیلی کمی در اختیار داریم و امروز که از خواب بیدار می‌شویم، ممکن است آخرین روز زندگی ما باشد. این موضوع ایدئولوژی درست بازی مرکب است که نمایان شده است.
شکل نگرفتن درام ضعف بزرگ بازی مرکب است
وی با بیان این‌که انسان معاصر در دوگانگی سنت و تجدد غرق شده، عنوان کرد: این اتفاق به دلیل نظام سرمایه‌داری است. نظام سرمایه‌داری در جوامع غربی و شرقی که در این سریال نمایش داده می‌شود کاملا نمود دارد. مادر شخصیت اصلی داستان زندگی سختی دارد و شخصیت اصلی نیز کسی است که از لحاظ مادیات کم آورده است؛ بنابراین می‌خواهد به نوعی بر علیه سیستم سرمایه‌داری بجنگد و به این ترتیب وارد بازی مرکب می‌شود.
این کارشناس سینما با اشاره به ضعف‌های سریال بازی مرکب اظهار کرد: یکی از ضعف‌های بزرگ سریال بازی مرکب شکل نگرفتن درام است. به نظرم احتیاج داشت بار دراماتیک بیشتری داشته باشد. شاید سازندگان خیلی تلاش کرده بودند که به درام برسند اما موفق نبودند. سریال تا نزدیک به این می‌شود که به شخصیت‌های درونی افراد بپردازد، نوبت بازی‌ها می‌رسید و سازندگان تمام تلاش خود را کرده‌اند تا آدرنالین مخاطب را بالا ببرند. بازی مرکب در این اتفاق گرفتار شده و با صحنه‌های خون‌ریزی و حذف شدن انسان‌ها حرف خود را می‌زند؛ در حالی که اگر بار دراماتیک آن بالاتر می‌رفت و مخاطب می‌توانست همذات‌پنداری بیشتری با درام برقرار کند، چه بسا سریال می‌توانست رویداد زیباتری را رقم بزند. اگر سازندگان بازی مرکب این جرات را داشتند و به شخصیت‌ها نزدیک‌تر می‌شدند و فلش‌بک به این زده می‌شد که در گذشته چه اتفاقاتی برای آن‌ها رخ داده، خیلی بهتر می‌شد؛ هر چند که سعی کرده بودند به این برسند اما نتوانسته بودند به خوبی به آن بپردازند.
تاثیر کرونا و تبلیغات رسانه‌ای بر استقبال از بازی مرکب
سهرابی با اشاره به تأثیر کرونا بر دیده شدن سریال بازی مرکب بیان کرد: جریان کرونا به استقبال از سریال‌ها خیلی کمک کرد چرا که مخاطب امروز در خانه می‌نشیند و با آرامش از مواد خوراکی استفاده می‌کند و در عین حال توسط سیستم‌های رسانه‌ای قدرتمند احاطه شده که همین رسانه‌ها او را به دیدن فیلم و سریال وادار می‌کنند. دلیل دیگری که باعث شده این سریال تا این حد مورد توجه قرار گیرد، مصرف‌گرایی جامعه است که خیلی سریع ذوق‌زده می‌شود، ترشح کمی آدرنالین در خود حس می‌کند و پس از کسب لذت هیجان و آدرنالین در او فروکش می‌کند.
مخاطب امروز خیلی روی امواج رسانه‌ای قرار گرفته است. به عنوان مثال اینستاگرام به یک جریان عجیب و غریب در زندگی امروز تبدیل شده به صورتی که تبلیغات اینستاگرامی و حواشی پیرامون بازی مرکب باعث شد این سریال تا این حد مورد توجه قرار گیرد. بنابراین شک نکنید اگر فصل دیگری برای این سریال ساخته شود، به اندازه این فصل اول تاثیر نخواهد داشت.
این بازیگر سینما در رابطه با این‌که یکی از پلتفرم‌های نمایش خانگی ایران پس از موفقیت بازی مرکب اعلام کرد پس از این سریال‌ها باید در ۱۰ قسمت تولید شود تا در صورت استقبال مخاطب و موفقیت ادامه یابد، خاطرنشان کرد: این موضوع از ۱۰ سال پیش در صنعت سریال‌سازی دنیا رعایت می‌شود چرا که از زمان شکل‌گیری شبکه‌های کابلی سازندگان به این نتیجه رسیدند که آن محصول و محتوایی که تولید می‌کنند، باید مورد پسند مخاطب قرار گیرد. این رسانه‌ها با بخش خصوصی شکل می‌گرفت و سازندگان این جریان از جیب خود هزینه می‌کردند. آن‌ها به این نتیجه رسیدند که سریال را در ۱۰ قسمت تولید کنند تا متوجه شوند این سریال چقدر می‌تواند بر جامعه تاثیرگذار باشد تا مخاطب بخواهد بابت آن هزینه کند. در صورت استقبال مخاطب به او گفته می‌شود که اگر می‌خواهد فصل دوم سریال را ببیند، باید زودتر پول آن را پرداخت کند. این مسیر درستی است که پس از ۱۰ سال ما نیز به آن رسیده‌ایم.
نتفلیکس ریسک درستی انجام داد
سهرابی اضافه کرد: مخاطب امروز دنبال تصویر می‌گردد و حتی حوصله داستان‌های عجیب و غریب و دیالوگ‌های سطح بالا را ندارد. مخاطب دنبال همین ایدئولوژی‌هایی می‌گردد که سازندگان سریال بازی مرکب در ذهنشان پنهان کرده‌اند، در سریال به تصویر کشیدند و در این بازی اتفاقات قشنگی را رقم زدند. مخاطب امروز به دنبال محتوای موجز، مفید و کوتاه می‌گردد. بر همین اساس است که فیلم‌های کوتاه و مینی‌سریال‌ها این روزها حرف‌های بزرگ می‌زنند. بازی مرکب نیز با چنین شناختی وارد تولید شد و تمام قسمت‌های آن و ذهنیت‌های پشت سریال با برنامه‌ریزی پیش رفت و مخاطب را مورد هدف قرار داد و در نهایت سازندگان پیروز شده و مردم را شگفت‌زده کردند.
وی در رابطه با معطل ماندن چندین ساله ایده ریال بازی مرکب گفت: این موضوع در سینمای ما هم اتفاق افتاده است. به عنوان مثال سعید روستایی در یادداشتی نوشته بود سال‌ها به دفاتر سینمایی مختلف می‌رفته و با تهیه‌کنندگان مهم صحبت می‌کرده تا ابد و یک روز را بسازد اما در جواب به او گفته بودند که مخاطب چنین اثری را نمی‌پسندد؛ از همین رو کمکی به تولید آن نمی‌کردند. خیلی از کارگردان‌های بزرگ دنیا مانند رومن پولانسکی و وودی آلن هم زمانی که می‌خواستند آثار بزرگ خود را بسازند، با مشکلات این‌چنینی روبه‌رو بوده‌اند.
این کارشناس سینما با بیان این‌که نتفلیکس در این سال‌ها به یک غول بزرگ رسانه‌ای تبدیل شده، افزود: وقتی پول باشد، قدرت ریسک هم بالا می‌رود. نتفلیکس در رابطه با تولید سریال بازی مرکب همین کار را انجام داد. البته که این پلتفرم اتاق فکر دارد و ریسک درستی انجام می‌دهد. این اتاق فکر متوجه می‌شود سینمای کره پر از استعدادهای بزرگ بوده و وارد مرحله جدیدی شده است؛ پس با بررسی‌هایی که انجام می‌دهد، ساخت بازی مرکب را قبول می‌کند.
شخصیت‌های بازی مرکب پخته نشده‌اند
سهرابی با اشاره به تحقیر جایگاه انسانیت در بازی‌های ۶ مرحله‌ای رخ داده در بازی مرکب عنوان کرد: جایگاه انسانیت با رسیدن به پول تحقیر می‌شود. درواقع کسی که در این بازی برنده می‌شود، پس از پیروزی انسان نیست بلکه یک مرده متحرک است و به یک آدم آهنی دنیای سرمایه‌داری تبدیل شده است. بازیگر نقش اول سریال نیز در قسمت آخر این موضوع را با در خود فرو رفتن، مسخ شدن و رودست خوردن خیلی خوب نشان می‌دهد. او در جامعه‌ای قرار گرفته که در آن بی‌عدالتی حرف اول را می‌زند. این موضوع در سال‌های بعد ممکن است در فیلم‌ها و سریال‌هایی که در کره تولید خواهد شد، بیشتر مورد بررسی قرار گیرد.
شخصیت پیرمرد سریال در بازی‌ها دارای انسانیت است و از خودگذشتگی نشان می‌دهد. به نظرم او در گذشته روزگار عجیب و غریبی را گذرانده و سازندگان سریال می‌توانستند یک قسمت ۶۰ دقیقه‌ای را فقط به گذشته او اختصاص دهد و روی او بیشتر کار کنند. این موضوع هم از ضعف‌های این سریال است که به شخصیت‌ها کامل نپرداخته و دوگانگی در شخصیت‌ها تا لحظه آخر برای ما سوال ایجاد می‌کند و پخته نشدن آن‌ها تا حدودی اثر را تخریب کرده است.
