بادهای موسمی 120 روزه سیستان که سال ها جولانگاه نسیم ملایم بهاری برای این نقطه کشور بود 18 سال است که در سایه غفلت مسئولین با آغاز گرم شدن هوا و خشک شدن تالاب هامون تنها نوید بخش کاهش شعاع دید به 1500 متر و رکورداری بیماری های تنفسی بوده است. با این حال این پایان رکورداری سیستان نبود بلکه اردیبهشت ماه سال جاری بود که طبق گزارش های Who سازمان بهداشت جهانی که همه ساله براساس مطالعات شاخص های کیفیت هوا در مناطق مختلف جهان و مقایسه آن با استانداردهای مربوطه اعلام می گردد این سازمان بین المللی شهر زابل را آلوده ترین شهر جهان معرفی کرد تا سیستان همچنان درصدر رکورداران آلودگی قرار گیرد.
مشکلات سیستان نه تنها رفع نشده بلکه تشدید شده است
در آخرین سنجش آلوده ترین شهرهای جهان در چند سال گذشته مقام نخست از آن دهلی بود اما با انجام اقدامات ارزنده و به جا این شهر با چندین پله سقوط جای خویش را به زابل داده است تا همچنان مردمان این دیار در ناامیدی روزگار بگذرانند
به گفته ایمان همایون نژاد دکترای مدیریت محیط زیست: زابل یک بار دیگر نیز در دهه ۹۰ جز آلوده ترین شهرهای جهان اعلام شده بود که تکرار این عنوان حکایت از عدم رفع مشکلات قبلی و حتی تشدید آن ها در برخی از موارد دارد.
وی گفته بود که طبق آخرین آمارها تنها افراد در اروپا سالانه بیش از پنج میلیون نفر مستقیما به دلیل اثرات ذرات معلق و بیماری های مربوط به آن دچار مرگ زودرس می شوند همچنین هزینه صرف شده در بخش سلامتی و بهداشت ناشی از آلودگی هوا در اروپا سالانه بیش از ۳۰ میلیارد پوند بوده است به طور کلی تمام این آمار و ارقام حکایت از خطرات ناشی از آلودگی هوا و تاثیر ذرات معلق در ایجاد مشکلات دارد لذا باید در راستای مدیریت مناسب آلاینده های هوا و کنترل و کاهش آن ها راهکارهای عملی و با تکیه بر موقعیت ها و اقلیم های هر منطقه صورت گیرد.
اقدامات ارزنده مسئولین هندوستان جای آلوده ترین شهر جهان را عوض کرد
وی تصریح کرد: شهر دهلی در کشور هندوستان در سال ۲۰۱۴ به عنوان آلوده ترین شهر جهان لقب گرفته بود ولی در حال حاضر آمار و ارقام نشان می دهد که وضعیت کنونی این شهر علیرغم جمعیت بالا که کار مدیریت و کنترل آلاینده ها را سخت می کند نسبت به قبل بهبود چشمگیری یافته است نگاه دقیقتر به این رشد و تغییر شاخص کیفیت هوا در دهلی نماینگر این واقعیت است که مسولان این شهر و حتی هندوستان توانسته اند از طریق راهکارهای ساده در جهت خروج دهلی از محدوده خطر آلودگی هوا قدم های بلندی را بردارند.
استفاده بهینه از نیروی باد صورت گیرد
همایون نژاد بیان داشت: در واقع استفاده بهینه از نیروی باد و به کارگیری توربین های بادی جهت استحصال نیروی برق حتی به صورت محلی و محدود همچنین استفاده از سلول های خورشیدی جهت تولید نیرو و سایر کاربری ها که در بلندمدت منجر به کاهش سوخت های فسیلی و مدیریت مناسب نیرو در ناحیه سیستان و زابل می شود تنها یکی از چندین راه حل های منجر و قابل اجرا برای بهبود شرایط فعلی می باشد.
وی افزود: در جهت کاهش میزان ذرات معلق حقیقی مانند شن و ماسه اولین و مناسبترین راه حل بهبود وضعیت منابع آب هامون و پوشش گیاهی منطقه است که البته با توجه به سرچشمه رودخانه آب هیرمند این کار نیازمند فعالیت های دیپلماتیک است همچنین می توان برای بهبود وضعیت ذرات لااقل به صورت مقطعی از تثبیت شن های روان در نواحی خطرساز از طریق مالچ پاشی و ایجاد دیوارک های بادشکن استفاده نمود ولی باید به این نکته اشاره کرد بهترین راه حل تثبیت شن های روان افزایش پوشش گیاهی در مسیر حرکت آنها است.
از برنامه های موفق سایر کشورها الگوبرداری شود
دکترای مدیریت محیط زیست عنوان کرد: به طور کلی در کلیه برنامه های کلان و خرد مدیریت شهری همیشه با یک پایه اصلی نوع خواسته مردم و همکاری آن ها با مسئولان برای بهبود و فضای کلی شهرستان می باشد چنانچه اگر به صورت واقعی و عملگرا منابع تهدیدکننده و تولیدکننده ذرات معلق و سایر آلاینده های هوا در شهر زابل شناسایی گردد و پتانسیل های موجود و توانمندی های منطقه ای نیز برای رفع مشکل شناسایی و بکار گرفته شود و حتی در پاره ای از مواقع با الگوبرداری از برنامه های موفق سایر کشورها که از لحاظ اقلیمی و همچنین شبیه به منطقه ما هستند و صرف هزینه در جای مناسب در کنار فعالسازی نهادهای دولتی و مردمی که سبب جلسه مشارکت همگانی می گردد می توان به بهبود وضعیت کیفیت هوا و کاهش و کنترل ذرات معلق در شهر زابل و اطراف آن امیدوار بود.
آغاز روز های آلوده در سیستان
رضا آزادمنش کارشناس پیش بینی هواشناسی در سیستان و بلوچستان در گفت و گو با خبرنگار عصرهامون گفت: طی امروز و فردا در نواحی مرکزی و برخی نقاط جنوبی استان وزش باد نسبتا شدید در برخی ساعات همراه با گرد و خاک خواهیم داشت .
وی ادامه داد: در مسیر زاهدان – بم طوفان گرد و خاک و کاهش شعاع دید رخ خواهد داد و با توجه به جریانات جنوبی امروز افزایش محسوس دما در نیمه شمالی تا 6 درجه دور از دسترس نیست.
آزادمنش تصریح کرد: تا پایان هفته بر روی دریا وزش باد خواهیم داشت و دریای عمان مواج و متلاطم پیش بینی شده است.
این کارشناس پیش بینی هواشناسی افزود: پنجم مرداد ماه 94 و اول خرداد ماه 95 میزان غلظت غبار در شهرستان زابل به ترتیب 1632 و 1751 بوده است که این یعنی غلظت غبار هوا 12 برابر حد مجاز بوده است که در این روز ها سرعت وزش باد به 90 کیلومتر بر ساعات و شعاع دید به هزار و 500 متر کاهش داشته است.
هر چند مرداد ماه 94 بود که بانوی سبز دولت تدبیر به جز گزینه دولت قبل مقصر است دست به ابتکاری جدید زد و در اظهار نظری عجیب گفت: مقابله با ریزگردها و گرد و غبار استان ها به ما ربطی ندارد.
با این حال با نزدیک شدن به روز جهانی محیط زیست مردم سیستان چشم انتظار اقدام ارزنده و موثر مسئولین دولت تدبیر در این نقطه از کشور هستند تا شاید اینبار در ادامه سکانداری 12 ساله بانوی سبز گزینه ای به جز " دولت قبل" و " به من چه" بر روی میز قرار گیرد.
