معاون رییس جمهور و رییس سازمان انرژی اتمی ایران به مناسبت ۲۰ فروردین و برگزاری نوزدهمین سالروز ملی فناوری هسته‌ای، با حضور در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری ضمن ارایه گزارشی از حضور رییس جمهور در این سازمان و بازدید از اقدامات انجام گرفته توسط دانشمندان و متخصصان کشورمان به تشریح آخرین دستاوردها و پیشرفت‌ها در صنعت هسته ای کشور پرداخت.
محمد اسلامی در ابتدای این گفت‌وگو با اشاره به دستاوردهای برنامه هسته‌ای ایران گفت: امسال نوزدهمین سالی است که روز فناوری هسته‌ای را جشن می‌گیریم. ۱۹ سال پیش، در نقطه آغاز قرار داشتیم و به‌تازگی وارد عرصه صنعت هسته‌ای شده بودیم. صنعت هسته‌ای ابعاد و دامنه‌ای گسترده و متنوع دارد. بخش بسیار حساس و تعیین‌کننده آن، یعنی غنی‌سازی، به‌نوعی «مادر» این صنعت محسوب می‌شود. این بخش، به دلیل نقش بنیادین و اقتدارآفرینش، همواره در انحصار نظام سلطه جهانی بوده و آن‌ها با تمام توان تلاش کرده‌اند تا کسی وارد این حوزه نشود و این انحصار را حفظ کنند.
رئیس سازمان انرژی اتمی در ادامه افزود: جمهوری اسلامی ایران با تلاشی عاشقانه، مؤمنانه، متعهدانه و پیوسته، امروز این مرحله را به‌طور کامل پشت سر گذاشته است. اکنون به‌صورت رسمی اعلام می‌کنیم که وارد فاز سوم توسعه شده‌ایم، چرا که مراحل پیشین را پشت سر گذاشته و به سطح صنعتی رسیده‌ایم. نکته مهمی که باید به آن توجه کرد، این است که بخش غنی‌سازی پایه و بنیان اصلی صنعت هسته‌ای است. وقتی وارد فرایند غنی‌سازی می‌شویم، باید توان تبدیل آن به سوخت را نیز داشته باشیم. این تبدیل، یک مسیر ضروری و الزامی است که پیش روی ما قرار دارد. در کنار آن نیز باید بتوانیم رآکتورهای تحقیقاتی و رآکتورهای قدرت را طراحی و تولید کنیم و به بلوغ برسانیم.
در سه سال گذشته حدود ۱۵۰ دستاورد به‌طور پیوسته تولید شده است
معاون رئیس جمهور با اشاره به اینکه امروز، شاهد آغاز مرحله جدیدی از این فرایند تکاملی هستیم، گفت: ما در طول یک دهه گذشته به‌طور جدی روی این مرحله کار کرده‌ایم و اکنون، با اطمینان، اعلام می‌کنیم که وارد مسیر تثبیت‌شده آن شده‌ایم. در سه سال گذشته، حدود ۱۵۰ دستاورد به‌طور پیوسته حاصل شده که دلیل اصلی این روند موفق، سند جامع راهبردی است که در ۲۰ فروردین ۱۴۰۱ و با حضور شهید آیت‌الله رئیسی رونمایی شد. این سند، مسیر و ریل توسعه صنعت هسته‌ای را در قالب یک نظام برنامه‌محور ترسیم کرد تا همه ابعاد این صنعت گسترش یابد.
وی افزود: در سال جاری نیز با ارزیابی‌های انجام‌شده توسط کمیته داوری، از میان حدود ۱۵۰ دستاورد، بیش از ۶۸ طرح واجد شرایط رتبه‌بندی بودند، اما در نهایت شش طرح برای رونمایی در روز فناوری هسته‌ای انتخاب شده‌اند. سایر طرح‌ها نیز یا در طول سال معرفی شده‌اند یا در آینده معرفی خواهند شد.
شرایط توسعه برنامه هسته ای ایران خاص و متمایز است
اسلامی در پاسخ به این پرسش که امروز جایگاه جمهوری اسلامی ایران در حوزه فناوری‌های هسته‌ای کجاست، گفت: باید به یک نکته مهم اشاره کرد، برخلاف بسیاری از کشورهایی که در صنعت هسته‌ای فعالیت می‌کنند، ما با یک روایت مشابه روبه‌رو نیستیم. در حال حاضر، اغلب کشورهای دارای صنعت هسته‌ای به‌صورت شبکه‌ای و همکاری مشترک فعالیت می‌کنند؛ به این معنا که هر کشور بخشی از زنجیره این فناوری را در اختیار دارد و سایر بخش‌ها را از کشورهای دیگر تأمین می‌کند یا با آن‌ها تبادل و معامله می‌کند. اما جمهوری اسلامی ایران، در شرایطی خاص و کاملاً متمایز قرار دارد. ما تحت تحریم‌های بین‌المللی هستیم، هیچ کشوری با ما همکاری نمی‌کند و امکان دریافت کمک یا انتقال فناوری از خارج برای ما وجود ندارد. همین موضوع باعث شده تا تمام زیرساخت‌ها، دانش، طراحی، ساخت و بهره‌برداری در صنعت هسته‌ای، به‌صورت درون‌زا و کاملاً بومی انجام شود؛ این یعنی یک ظرفیت یکپارچه و مستقل که به‌طور کامل در داخل کشور فعال است.
رئیس سازمان انرژی اتمی در ادامه با اشاره به اینکه ما در حوزه‌های مختلفی از فناوری هسته‌ای دستاوردهای چشم‌گیری داشته‌ایم، خاطرنشان کرد: به‌عنوان نمونه، در بخش رادیوداروها که یکی از کاربردهای حیاتی این صنعت در حوزه سلامت و درمان محسوب می‌شود و مستقیماً با زندگی مردم در ارتباط است، امروز ایران در جمع کشورهای پیشرفته قرار دارد. فقط در همین مراسم اخیر، سه رادیوداروی جدید رونمایی شد که جزو نخستین نمونه‌های تولیدشده در جهان هستند. ما موفق شده‌ایم این رادیوداروها را طراحی، تولید، فرآوری و به مرحله اجرایی برسانیم و در این زمینه، در جایگاه نخست جهانی قرار گرفته‌ایم.
اسلامی ادامه داد: از نظر تنوع فناوری‌های هسته‌ای، جمهوری اسلامی ایران امروز در جمع پنج کشور اول دنیا قرار دارد. همچنین، از لحاظ ظرفیت و حجم فعالیت‌ها در حوزه صنعت هسته‌ای، ایران در میان ده کشور برتر جهان جای می‌گیرد. این جایگاه، نتیجه مدیریت مستقل، تلاش مستمر متخصصان داخلی، و باور به توان داخلی در شرایط تحریم و فشارهای بین‌المللی است.
