«سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه روسیه روز سهشنبه در نشست خبری مشترک با همتای آلمانی خود «هایکو ماس» اعلام کرد که مسکو پیشنهادهای تازهای برای کمک به حفظ برجام ارائه کرده است.
اخبار سیاسی- سرگئی لاوروف در این نشست خبری با اشاره اینکه برجام یکی از موضوعاتی است که روسیه و آلمان بهصورت فعالانه در مورد آن با یکدیگر همکاری میکنند، اظهار داشت: «ما پیشنهادهایی را ارائه کردیم که به عقیده ما میتواند به ازسرگیری همکاریها بین کشورهای عضو برجام بهمنظور فظ این توافق کمک کند.»
وزیر امور خارجه روسیه پیش از این نیز تأکید کرده بود که با وجود آسیبهای شدیدی که آمریکا پس از خروجش از برجام به این توافق چندجانبه وارد آورده است، هنوز شانس حفظ برجام از بین نرفته و کشورهای باقیمانده در برجام میتوانند با همکاری یکدیگر این توافق را حفظ کنند.
توافق هستهای موسوم به برجام که در سال 2015 بین ایران و کشورهای موسوم به 1+5 (شامل 5 عضو دائم شورای امنیت+آلمان) منعقد شد، طی دو سال اخیر به دلیل اقدامات یکجانبه آمریکا و بدعهدی طرفهای اروپایی در وضعیت بدی قرار گرفته است.
پس از آنکه دولت آمریکا با اعلام خروج از برجام در اردیبهشتماه 97 تحریمهای یکجانبه خود علیه ایران را بازگرداند و حتی اقدام به وضع تحریمهای سنگینتر از گذشته کرد، طرفهای اروپایی برجام وعده دادند که با اتخاذ اقداماتی، پیامدهای منفی خروج آمریکا از برجام را جبران خواهند کرد.
اما با گذشت یک سال از خروج آمریکا از برجام، طرفهای اروپایی برجام به هیچیک از وعدهها و حتی تعهدات تصریحشده خود در برجام عمل نکردند و در نهایت شورایعالی امنیت ملی ایران روز چهارشنبه 18 اردیبهشت 1398 در واکنش به کوتاهی کشورهای اروپایی در اجرای این وعدهها و تعهدات، در بیانیهای اعلام کرد جمهوری اسلامی ایران در راستای صیانت از امنیت و منافع ملی و حقوق تصریحشده خود مندرج در بندهای 26 و 36 برجام، برخی اقدامات خود ذیل برجام را متوقف خواهد کرد.
در ادامه ایران طی 5 مرحله با فواصل 60روزه اقدام به کاهش تعهدات هستهای خود ذیل برجام کرد و بین این مراحل به طرفهای اروپایی اعلام کرد که اگر آنها به تعهدات خود ذیل برجام عمل کنند، ایران آمادگی دارد که برای بازگشت به تعهدات هستهای خود ذیل برجام با آنها مذاکره کند.
در پی تداوم بیاعتنایی طرفهای اروپایی برجام به تعهدات خود ذیل این توافق چندجانبه، جمهوری اسلامی ایران شامگاه یکشنبه 15 دیماه 1398 در بیانیهای اعلام کرد که در گام پنجم کاهش تعهدات خود، آخرین مورد کلیدی از محدودیتهای عملیاتی خود در برجام، یعنی «محدودیت در تعداد سانتریفیوژها» را کنار میگذارد، بدین ترتیب برنامه هستهای جمهوری اسلامی ایران دیگر با هیچ محدودیتی در حوزه عملیاتی (شامل ظرفیت غنیسازی، درصد غنیسازی، میزان مواد غنیشده، و تحقیق و توسعه) مواجه نیست و منبعد برنامه هستهای ایران صرفاً بر اساس نیازهای فنی خود پیش خواهد رفت.
در این بیانیه نیز تأکید شد که که همکاری جمهوری اسلامی ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی همچون گذشته ادامه خواهد یافت و در صورت رفع تحریمها و منتفع شدن ایران از منافع برجام، جمهوری اسلامی ایران آماده بازگشت به تعهدات برجامی خود است.
طرفهای اروپایی برجام در واکنش به گامهای پیاپی ایران در کاهش تعهدات هستهای خود بهمنظور ایجاد توازن در برجام، نهتنها به کوتاهیهای خود در اجرای تعهداتشان ذیل برجام ادامه دادهاند، بلکه بارها در موقعیتهای مختلف ایران را به عدم پایبندی به برجام متهم کرده و مدعی شدهاند که ایران برجام را به خطر انداخته است.