رئیس جمهوری روز گذشته در جلسه ستاد اقتصادی دولت، دستورات جدیدی برای ساخت و ساز و کنترل قیمت‌ها در بازار مسکن و اجاره بها ارائه کرد. ساخت و عرضه مسکن کوچک و متوسط، کاهش واسطه‌ها در بازار مسکن، واگذاری زمین‌ها و اراضی دولتی در اطراف شهر‌ها برای ساخت مسکن و افزایش سهم تسهیلات ساخت مسکن از جمله مهم‌ترین برنامه‌هایی است که حسن روحانی برای ساماندهی بازار مسکن در ستاد اقتصادی دولت ارائه کرد.
در هفته گذشته این دومین بار است که رئیس جمهوری دستورالعمل‌هایی برای ساماندهی بازار مسکن ارائه می‌دهد. افزایش قیمت مسکن در بهار امسال، نگرانی‌ها از جهش دوباره قیمت در فصل پرتقاضا (تابستان) را بیشتر کرده است. به همین دلیل دولت در تلاش است تا با اتخاذ تصمیماتی که بزودی اجرا خواهد شد، از متقاضیان مصرفی در بازار مسکن حمایت کند.
پیشنهادات
اخبار سیاسی- در جلسه ستاد اقتصادی دولت، محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی، نیز در خصوص مجموعه اقدامات دولت برای کنترل قیمت‌ها در بازار مسکن و اجاره بها، گفت: قیمت‌های حباب‌دار خرید و فروش خانه بویژه اجاره بها به دغدغه ملی تبدیل شده است. هم مردمی که مستأجر هستند و هم دولت و شخص رئیس‌جمهوری نسبت به این موضوع دغدغه جدی دارد.
وی اضافه کرد: بر این اساس، رئیس‌جمهوری دستور تشکیل کمیته‌ای را دادند و قبل از تشکیل جلسه، موضوع کنترل قیمت مسکن را در دستور کار ستاد هماهنگی اقتصادی گذاشتند که به‌صورت کلان هم بحث شود.
علت رشد قیمت
وزیر راه با بیان اینکه رشد قیمت در بازار مسکن رخ داده متأثر از تقاضا‌های غیرمصرفی است، گفت: بحث تبدیل پول به سرمایه است که باید تمهیداتی اتخاذ شود تا محیط دیگری برای پول‌هایی که به سمت بازار مسکن می‌آید فراهم شده و مانع تلاطم در بازار مسکن شود. از طرفی سیاست‌های انبساطی در خصوص تولید و عرضه مسکن تسهیل و تصویب شود تا افرادی که فاقد مسکن هستند بتوانند سریعتر صاحب مسکن شوند.
وزیر راه با اعلام اینکه ۳۰ درصد از جمعیت کشور مستأجر هستند، اما در شهر تهران ۴۳ درصد جمعیت مستأجر را داریم، گفت: افزایش اجاره بها بویژه برای کسانی که دارای حقوق ثابت هستند مشکلاتی ایجاد کرده و شرایط کرونا باعث شده است خیلی از مشاغل، درآمد‌های مورد نظر خود را نداشته باشند.
اسلامی ادامه داد: بر این اساس قرار شد در یک کمیته فنی چهار جانبه بین بانک مرکزی، وزارت اقتصاد و دارایی، سازمان برنامه و بودجه و وزارت راه این موضوع دنبال شود تا برای این قشراز جامعه تسهیلاتی را در نظر بگیرند و این تسهیلات بر اساس ضوابطی در اختیار مستأجران قرار گیرد که از بحران فعلی عبور کنند. در عین حال اصل راه‌حل ما «خانه دار شدن» مردم است که در این جلسه بر آن تأکید شد.
افزایش سختگیری
اسلامی با اشاره به سیاست‌های انقباضی که برای خانه دار شدن مردم در گذشته دنبال شده بود، گفت: در این راستا باید سختگیری در خصوص ارائه تراکم ساخت رفع و شرایط شهرداری‌ها برای صدور پروانه ساختمانی تسهیل شود؛ همچنین اعطای تسهیلات توسط بانک‌ها به میزانی باشد که سازندگان سریعتر منابع را دریافت کنند و ساخت و ساز‌ها را رونق دهند. وی گفت: کسانی که دارای خانه خالی نیمه تمام و زمین در محدوده شهر‌ها هستند نیز در ازای عرضه واحد‌ها برای فروش، زمین در نقاط مرغوب شهر می‌گیرند تا مجدد وارد تولید مسکن شوند. در این راستا دستگاه‌های دولتی هر چه سریعتر زمین‌هایی که در حریم شهر‌ها دارند را در اختیار وزارت راه قرار دهند.
وی گفت: همچنین بحث قیمت مصالح و نهاده‌های ساختمان بررسی شد که لازم است ستاد تنطیم بازار و وزارت صمت ورود پیدا کند تا با افزایش لجام گسیخته قیمت مصالح مواجه نشویم.
وزیر راه ادامه داد: از مالکین می‌خواهیم شرایط را بدتر نکنند. با اتحادیه املاک جلسات مفصلی داشتیم و از مالکان می‌خواهیم اسیر شرایط ملتهب فعلی نشوند و انصاف را رعایت کنند که خداوند به درآمد آن‌ها هم برکت دهد. وزیر راه و شهرسازی از دیگر موضوعات مورد تأکید رئیس جمهوری را در جلسه ستاد هماهنگی اقتصادی دولت، تخصیص اراضی در اختیار سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها طبق ماده ۶ قانون ساماندهی و حمایت از عرضه و تولید مسکن به امر مسکن و اختصاص آن‌ها به وزارت راه و شهرسازی برشمرد.
برنامه‌ای چندگانه
روز گذشته همچنین قرار بود نشست معاون اول رئیس جمهوری با وزرای اقتصاد و راه و شهرسازی و رئیس کل بانک مرکزی برای پیگیری دستورات رئیس جمهور در راستای ساماندهی بازار مسکن، برگزار شود که به گفته محمودمحمودزاده، معاون وزیر راه و شهرسازی این نشست چهارجانبه به روز‌های آینده موکول شد.
معاون وزیر راه و شهرسازی گفت: کمیته‌ای متشکل از سازمان برنامه و بودجه، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، وزارت اقتصاد و وزارت راه و شهرسازی تشکیل شده تا تمهیداتی اتخاذ کنند که در شرایط کرونایی بخشی از مستأجران نیازمند حمایت، تسهیلات حمایتی دریافت کنند.
محمودزاده خاطرنشان کرد: وزارت راه و شهرسازی برنامه‌های مختلفی برای ساماندهی بازار مسکن آماده کرده است. اخذ مالیات از خانه‌های خالی تنها یکی از این برنامه‌ها است. به گفته محمودزاده، در بازار مسکن یک راه حل برای کنترل قیمت‌ها اثربخش نیست و بازار مسکن برای ساماندهی به برنامه‌های مختلف نیاز دارد.
حمایت از مستأجران
معاون وزیر راه و شهرسازی گفت: نقشه حمایتی دولت برای مستأجران در شرایط کرونایی در حال تدوین است تا بخشی از مستأجرانی که نیاز به مساعدت دارند مشکلشان رفع شود. برای مستأجران تسهیلاتی در نظر گرفته می‌شود تا به آن‌ها کمک شود و از بحران فعلی عبور کنند. راهکار دیگری که وزارت راه و شهرسازی برای ساماندهی بازار مسکن به کمیته چهارنفره ارائه کرده این است که «زمین‌های حاشیه شهر‌ها برای ساخت و ساز به شکل ارزان قیمت اختصاص یابد.»
معاون وزیر راه وشهرسازی با اشاره به این موضوع افزود: سازوکاری برای کنترل پول‌هایی که به سمت مسکن می‌آید اتخاذ می‌کنیم تا موجب التهاب در بازار مسکن نشود. همچنین به کسانی که دارای خانه‌های خالی، زمین در محدوده شهر‌ها و پروژه‌های نیمه تمام هستند در صورتی که منازل خود را ارائه دهند، زمین در اختیارشان می‌گذاریم تا ساخت و ساز کنند. همچنین قرار شد مجوز‌های صدور پروانه ساخت، تراکم بیشتر و... برای سازندگان تسهیل شود. به گفته محمودزاده، با تصویب راهکار‌ها و پیشنهادات وزارت راه و شهرسازی در کمیته چهار نفره، اجرای آن در زمان کوتاهی شروع می‌شود.
مالکان زمین‌های خالی در انتظار مالیات سنگین
همچنین مصطفی‌قلی خسروی، رئیس اتحادیه املاک از همکاری با وزارت راه و شهرسازی برای اجرای برنامه ساماندهی بازار مسکن خبر داد. به گفته خسروی وزارت راه و شهرسازی صندوق‌های حمایتی از مردم را با منابع مالی مالیات بر خانه‌های خالی راه‌اندازی خواهد کرد. همچنین به صاحبان زمین‌های خالی و بایر در تهران و شهرستان‌ها برای ساخت اخطار داده می‌شود، در صورتیکه ساخت و‌سازی در این زمین‌ها صورت نگیرد مالیات‌های سنگینی از مالکان آن‌ها دریافت خواهد شد.
آمارنامه
رشد ۴۴.۶ درصدی اجاره‌بها در زمستان ۹۸
با اینکه گزارش‌های مربوط به قیمت مسکن در فروردین و اردیبهشت امسال توسط بانک مرکزی و وزارت راه و شهرسازی اعلام شده است، اما روز گذشته مرکز آمار گزارش آماری بازار مسکن در فصل زمستان سال ۹۸ را منتشر کرد. بر اساس این گزارش متوسط اجاره ماهانه به علاوه سه درصد ودیعه در زمستان ۹۸، ۱۶ هزار و ۶۰ تومان است که نسبت به زمستان ۹۷، ۴۴.۶ درصد رشد را نشان می‌دهد. براساس اعلام مرکز آمار، حداقل و حداکثر اجاره ماهانه به علاوه سه درصد ودیعه پرداختی برای یک مترمربع زیربنای مسکونی در زمستان ۹۸ به ترتیب ۱۶۲ هزار تومان و ۲۷۰ هزار و ۸۳۳ تومان است. اجاره بها در زمستان ۹۸ در مقایسه با پاییز همان سال نیز ۱۱.۵ درصد رشد داشت، اما تعداد معاملات به‌دلیل شیوع بیماری کرونا و ابلاغ دستورالعمل تمدید قرارداد‌های اجاره ۳۳.۹ درصد کاهش یافت.
قیمت فروش ساختمان کلنگی ۱۵.۳ درصد کم شد
متوسط قیمت فروش هر مترمربع زمین یا زمین ساختمان مسکونی کلنگی معامله شده از طریق بنگاه‌های معاملات ملکی کل کشور در زمستان ۹۸ چهار میلیون و ۶۸۰ هزار تومان با میانگین مساحت ٢٤٠ مترمربع بوده است. قیمت فروش مسکن کلنگی نسبت به پاییز ۹۸ رشد ۱۵.۳ درصد و نسبت به زمستان ۹۷ نیز ۶۳.۴ درصد افزایش داشته است.
رشد ۱۵.۷ درصدی فروش ساختمان مسکونی
متوسط قیمت فروش هر مترمربع زیربنای مسکونی معامله شده از طریق بنگاه‌های معاملات ملکی سطح کل کشور در زمستان سال گذشته، چهار میلیون و ۸۴۵ هزار تومان با میانگین مساحت ١٠٦ مترمربع و متوسط عمر بنا ١٢ سال بوده است. قیمت فروش مسکن در زمستان ۹۸ نسبت به پاییز همان دوره ۱۵.۷ درصد افزایش و نسبت به زمستان ۹۷ نیز ۶۵.۶ درصد رشد داشت. تعداد معاملات مسکن در زمستان سال گذشته نسبت به پاییز ۸۲.۹ درصد و نسبت به پاییز همان سال ۱۰.۲ درصد کاهش یافته است.
