بعد از بازگشت تحریم های یکجانبه آمریکا علیه ایران، «جرمی هانت» اولین مقام بلند پایه غربی است که به تهران سفر می کند.
رسانه های آمریکایی با اشاره به این سفر نوشته اند: جرمی هانت قرار است در مورد آینده برجام، بحران یمن و سوریه، مسائل حقوق بشر و آزادی شهروندان ایرانی‌بریتانیایی با همتای ایرانی خود گفتگو کند.
هانت در هفته گذشته نیز با سفر به عربستان سعودی، با مقامات ریاض درباره لزوم پایان دادن به جنگ یمن گفتگو کرده بود.
جرمی هانت، برای نخستین بار در مقام وزیر خارجه انگلیس، راهی تهران شده‌است. آن طور که وزارت خارجه بریتانیا اعلام کرده‌است، هانت قرار است با محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران، در مورد آینده برجام، تلاش‌های اروپایی‌ها برای حفظ توافق اتمی و راه‌حلهای موجود در مورد تحریم ها گفتگو کند.
هانت در بیانیه‌ای گفته است تا زمانی که ایران به توافق اتمی پایبند بماند، لندن نیز به آن متعهد خواهد بود: توافق اتمی، با از بین‌بردن تهدید ناشی از یک ایران اتمی، از ارکان حفظ ثبات در خاورمیانه است. این توافق برای نجات به صد در صد پیروی نیاز دارد.
این سخنان همان‌چیزی است که «ترزا می» نخست وزیر بریتانیا نیز پیشتر مطرح کرده بود. ترزا می در خرداد ماه تاکید کرده بود «تا زمانی که ایران به برجام پایبند باشد ما هم به آن متعهدیم».
دفتر جرمی هانت در بیانیه‌ای که پیش از سفر او منتشر کرده علاوه بر لزوم حفظ توافق اتمی، مدعی شد: اگر قرار است چالش‌هایی که منطقه (خاورمیانه) با آن‌ها روبه‌رو است را به‌شکل اساسی مهار کنیم، لازم است تا شاهد پایان اقدامات بی‌ثبات‌کننده ایران در دیگر نقاط منطقه باشیم.
آنگونه که دفتر هانت گفته موضوع دیگری که در دیدارها در تهران مطرح خواهد شد مسئله حقوق بشر و نیز آزادی شهروندان ایرانی بریتانیایی زندانی در ایران است.
بی بی سی نیز با اشاره به سفر هانت به ایران می نویسد: هانت پیشتر گفته بود که تعهد طرفین توافقنامه هسته‌ای ایران برای ثبات در خاورمیانه ضروری است. اما او همچنین گفته که ایران نیز باید مفاد برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را دقیقا اجرا کند.
همچنین قرار است هانت درباره نازنین زاغری، شهروند ایرانی- بریتانیایی که دو سال و نیم است در ایران زندانی است با مقام‌های ایرانی گفتگو کند.
او پیشتر گفته بود که ایران نباید برای دستیابی به مقاصد سیاسی از اهرم زندانی کردن افراد بی‌گناه استفاده کند.
حدود دو ماه پیش ظریف با جرمی هانت در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک دیدار کرده بود.
ساز و کار اروپایی برای نجات برجام و سکوت رسانه های غربی
بی بی سی و رسانه های آمریکایی اعلام کرده اند که هانت در مذاکره با طرف های ایرانی در خصوص لزوم حفظ برجام گفتگو خواهد کرد. مدت هاست که اروپا برای راضی کردن ایران برای ادامه حضور در برجام از یک ساز و کار ویژه سخن می گوید. هر چند سه امضا کننده اروپایی برجام همگی بر حفظ برجام و عملکرد این ساز و کار تاکید دارند اما با این وجود هنوز هیچ یک از کشورهای اروپایی حاضر به میزبانی این ساز و کار نشده اند.
رویترز گزارش داده که اروپا در تلاش است سازوکار ویژه‌ای برای تجارت غیر دلاری با ایران راه‌اندازی کند، اما هیچ کشور اروپایی از ترس تحریم‌های آمریکا حاضر نیست میزبان چنین نهادی باشد.
این خبرگزاری از قول شش دیپلمات گزارش داد که عدم آمادگی کشورهای اروپایی برای میزبانی نهاد سازوکار تجاری با ایران ممکن است برنامه اروپا برای حفظ تجارت با ایران بعد از تحریم‌های آمریکا را متزلزل کند.
قبلا اروپا از اتریش خواسته بود که میزبانی این نهاد را برعهده بگیرد اما وین این درخواست را رد کرد.
رویترز از قول دیپلمات‌ها می‌نویسد که اکنون قدرهای بزرگ اروپایی شامل بریتانیا، فرانسه و آلمان کشور کوچک لوکزامبورگ در شمال اروپا را تحت فشار قرار خواهند داد تا تن به میزبانی این نهاد بدهد.
اما پیش از این، خبرگزاری بلومبرگ گزارش داده بود که لوکزامبورگ و بلژیک پیش از اتریش پیشنهاد میزبانی نهاد سازوکار ویژه مالی را رد کرده بودند.
موضوع سازوکار تجاری غیردلاری با ایران بسیار حساس است چون جمهوری اسلامی تهدید کرده است در صورتی که از مزایای اقتصادی و تجاری توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ با قدرت‌های جهانی بهره‌مند نشود، از این توافق خارج خواهد شد.
اروپا در نظر دارد تا سازوکاری ایجاد کند که بدون استفاده از دلار بتواند تجارت با ایران را ادامه داده و از جمهوری اسلامی نفت بخرد. این سازوکار به ایران اجازه خواهد داد که در ازای نفت صادراتی به اروپا، مواد غذایی و کالا وارد کند.
اروپا در نظر دارد طی ماه جاری این سازوکار را از لحاظ حقوقی راه‌اندازی کند، اما فعالیت عملی آن از سال آینده آغاز خواهد شد. دیپلمات‌ها به رویترز گفته‌اند که در غیاب دلار، هیچ ارز خارجی برای سیستم پرداخت‌ها در چارچوب سازوکار ویژه پیشنهاد نشده است.
هشدار آمریکا
در همین رابطه آمریکا هشدار داده که بانک ها و شرکت های اروپایی که بر اساس سازوکار ویژه اتحادیه اروپا با ایران وارد معامله و داد و ستد می‌شوند از گزند مجازات‌های اقتصادی واشنگتن در امان نخواهند بود.
این هشداری است که نماینده ویژه وزارت خارجه آمریکا در امور ایران روز پنجشنبه در واکنش به فشار قدرت‌های بزرگ اقتصادی اروپا به کشورهای کوچک‌تر برای میزبانی کانال مالی اتحادیه اروپا جهت اجرای این سازوکار ویژه مطرح کرده است.
برایان هوک در این خصوص گفته است: «جای تعجب ندارد که اتحادیه اروپا برای اجرای آن چه سازوکار ویژه یا "اس‌وی‌پی" نامیده می‌شود و رفع نگرانی شرکت‌ها جهت معامله با ایران تلاش کند. ما نیز می‌گوییم که میزبان کانال اجرایی این سازوکار با مجازات آمریکا مواجه خواهد شد.»
سازوکار ویژه اتحادیه اروپا برای مبادله مالی و داد و ستد با ایران در واقع تشکیل یک نهاد تسویه مالی برای دور زدن تحریم‌های بانکی آمریکاست به نحوی که تهران در ازای فروش نفت قادر خواهد بود بدون انتقال ارز اقدام به خرید کالا از اروپا کند.
بروکسل که برای نجات برجام این سازوکار ویژه مالی را پیشنهاد کرده پیشتر از اجرایی شدن آن در ماه جاری میلادی خبر داده بود.
