حمیدرضا مقدم‌فر کارشناس مسائل رسانه‌ای در همایش مدیران استانی خبرگزاری تسنیم که در مشهدمقدس برگزار شد، طی سخنانی با بیان اینکه یکی از نقاط ضعف امروز در رسانه‌های انقلاب، علم و احاطه کافی به تکنیک‌ها و تاکتیک‌های عملیات روانی دشمن است، به بررسی برخی از این تکنیک‌ها و تاکتیک‌ها پرداخت.
وی با اشاره به متفاوت بودن تکنیک‌های رسانه‌ای با روش‌های عملیات روانی و با تاکید بر اینکه عدم آشنایی کافی با عملیات روانی منجر به بازی کردن ناآگاهانه در پازل دشمن می‌شود، خاطرنشان کرد: عملیات روانی به کارگیری از پیش طراحی شده تبلیغات، رسانه و انواع شیوه‌ها و فنون نفوذ روانی برای تاثیرگذاری در عقاید، احساسات، روحیه، انگیزه‌ها، تمایلات و رفتارهای مخاطب هدف و ترغیب آنان به انجام کنش‌های معین در راستای مقاصد و اهداف دشمن است.
این مدرس دانشگاه با بیان اینکه اگر سه عنصر آگاهی، احساسات و ایمان مدیریت شود، افکار عمومی مدیریت شده است، گفت: دشمن در عملیات روانی خود این سه رکن را در افکار عمومی هدف می‌گیرد و بر این اساس درصدد است تا ادراک و فهم جامعه را مدیریت(Perception Management) کند.
مقدم‌فر با اشاره به اینکه شکل‌دهی و دستکاری در 5 عنصر، القائات لازم را در عملیات روانی سامان‌دهی می‌کند، نخستین آنها را مفروضات و پیش‌فرض‌ها(Presumption) عنوان کرد و گفت که به عنوان نمونه، حک کردن پیش‌فرض‌هایی مانند «رشد اقتصادی فقط از طریق ارتباط با کشورهای قدرتمند،خاصه آمریکا، امکان پذیر است» و یا «بدون همراهی با غرب نمی‌توان به پیشرفت رسید» جزو پیش‌فرض‌هایی هستند که بویژه طی دهه اخیر سعی شده است از طریق رسانه به مخاطب ایرانی دیکته شود.
مشاور رسانه‌ای فرمانده کل سپاه در ادامه «واقعیت‌های مصنوعی» (Artifact) را عنصر دوم در عملیات روانی معرفی کرد و گفت: به عقیده کارشناسان عملیات روانی، هرچند واقعیت‌ها اهمیت دارند، اما «تصویر»ی که از آن واقعیت به مخاطب ارائه می‌شود مهمتر از اصل واقعیت است. به عنوان مثال این ایده‌ای که در غرب علیه مسلمانان ساخته شده و تروریستم را مساوی اسلام‌گرایی معرفی کرده‌اند نمونه‌ای از این واقعیت‌های تصنعی است. به عنوان مثال دیگر،در موضوع امنیت، همواره گفته می‌شود که احساس امنیت بسیار مهمتر از خود امنیت است. آمار سرقت خودرو در انگلیس بسیار بالاست، با این حال چنین احساس ناامنی در میان مردم این کشور دیده نمی‌شود. در فرانسه نیز در یک شب 2 تا 4 هزار ماشین به آتش کشیده شد، اما رسانه‌ها به نوعی فضای داخلی را مدیریت کردند که احساس ناامنی جدی به مردم این کشور دست نداد و فردای آن روز اوضاع به صورت طبیعی احساس می‌شد، اما اگر یک سطل آشغال در تهران آتش زده شود همین رسانه‌های غربی به نوعی آن را بزرگنمایی و روی آن تبلیغات روانی می‌کنند که گویی کل کشور در آتش می‌سوزد و از این طریق تلاش می‌کنند احساس ناامنی را در افکارعمومی ایجاد نموده و نهادینه سازند.
مقدم‌فر تلاش دشمن و همکاران داخلی‌اش برای شکل‌دهی به دوقطبی جنگ-صلح را مثالی دیگر برای ساختن واقعیت‌های مصنوعی عنوان کرد و گفت: گروهی در داخل پس از آن که متوجه شده‌اند نمی‌توانند از نخ برجام برای خود کلاه انتخاباتی ببافند، در پی آنند که با تکیه به اظهارات توخالی ترامپ، دوقطبی جنگ-صلح بسازند و بگویند اگر فردی در انتخابات پیروز شود که باب میل آمریکایی‌ها نباشد، قطعاً جنگ درخواهد گرفت؛ حال آنکه اساساً امروز دشمن توان و استعدادی برای حمله به ایران ندارد و این لاف‌گویی‌ها هدفی جز عملیات روانی بر روی مردم ایران ندارد.
وی واقعیت‌ها(Facts) را رکن سوم در عملیات روانی توصیف کرد و گفت که گزینش میان واقعیت‌ها و جابجایی آنها از شگردهایی است که در عملیات روانی استفاده می‌شود.
این مدرس دانشگاه هنجارها(Norms) را چهارمین و ارزشها(Values) را پنجمین رکن در عملیات روانی عنوان کرد و گفت: جابجایی در معیارهای شکل گرفته در جامعه(هنجارها) و همچنین دستکاری در مقدسات و آنچه مردم حسن یا قبح می‌پندارند، موجب تغییر ماهیت در جوامع شده و آنها را بنیاناً دگرگون می‌کند.
مقدم‌فر با بیان اینکه دشمن در عملیات روانی در هر 4 بعد عقلانی، اخلاقی، اعتقادی و عاطفی انتظار دارد که به ترتیب بر روی محاسبات، رفتار، باورها و ارزشها و احساسات و عواطف مردم تاثیر بگذارد، خاطرنشان کرد: فتنه 88 آوردگاهی بود که دشمن تمام شگردها و داشته‌های خود در عملیات روانی را برای سقوط نظام جمهوری اسلامی ایران به کار گرفت و در این میان فتنه‌گران داخلی نیز با آنها همکاری‌های ویژه‌ای کردند.
وی در بخش دیگری از سخنرانی خود با طرح این پرسش که آیا ما نیز مجاز هستیم همانند دشمن از تکنیک‌های عملیات روانی و جابجایی واقعیت‌ها استفاده کنیم؟ گفت: بر مبنای جنبه‌های فقهی و اخلاقی مکتب نورانی اسلام، نیروهای انقلاب جایز نیستند که بر روی افکارعمومی داخل و مردم خودی عملیات روانی کنند؛ اما این به معنای دست بسته بودن ما در مقابل دشمن نیست، بلکه جنبش آگاهی‌بخشی و تبلیغ و آشکار کردن سناریوها و افشای توطئه‌ها و فتنه‌های دشمنان مهمترین کاری است که باید در راستای مقابله با جنگ روانی دشمن و آماده‌سازی و مصون‌سازی افکارعمومی و جامعه اسلامی انجام دهیم.
مشاور رسانه‌ای فرمانده کل سپاه با اشاره به موضوعات و نمونه‌هایی مثل مبحث نفوذ و با تاکید بر اینکه اولین راهکار برای مقابله با نفوذ، افشای خط نفوذ و نفوذی است، گفت: رسانه‌های انقلاب باید عملیات روانی دشمن را و تکنیک‌های آن را اولاً به خوبی بشناسند و ثانیاً پروژه‌های دشمن را به سرعت در افکار عمومی فاش و رسوا کنند.
مقدم‌فر در بخش دیگری از این جلسه و در پاسخ به پرسش حاضرین درباره عملکرد صداوسیما در جریان ارتحال آیت‌الله هاشمی گفت: عملکرد صداوسیما در پوشش ویژه و گسترده اخبار مربوط به ارتحال ایشان و تریبون دادن به افراد از سلایق مختلف ابتکار عمل را از رسانه‌های دشمن گرفت و از این نظر حرکت خوبی بود، با این حال برخی اغراق‌ها و عبارات نامربوط در میان قول‌های افراد مدعو و مصاحبه‌شونده دیده می‌شد که هم نادرست بود و هم موجبات ظلم به جبهه انقلاب را فراهم می‌کرد.
وی همچنین در پاسخ به سوالی راجع به اظهارات علی مطهری و خاطراتی که او از هاشمی تعریف کرده است، خاطرنشان کرد: برخی خاطرات خود آیت‌الله هاشمی همواره محل مناقشه و اعتبار و صحت آن مورد تردید بوده است اما جالب‌تر اینکه حالا فردی مانند علی مطهری از آقای هاشمی خاطره گفته است!
مقدم‌فر تاکید کرد: آقای مطهری گفته است که در سال 84 آقای هاشمی از سپاه به خاطر بحث انتخابات شکایت کرده و 110 نفر از پاسدارها محکوم شده‌اند ولی خود آقای هاشمی نخواسته این موضوع را علنی کند؛ حالا ما به آقای علی مطهری می‌گوییم 109 نفر را ما فاکتور می‌‌گیریم، شما فقط یک نفر از آن 110 نفر را که در دادگاه محکوم شده است که به ما معرفی کن!
این کارشناس مسائل فرهنگی و رسانه‌ای با تاکید بر اینکه به نظر می‌رسد کار آقای علی مطهری بعد از خلاف‌گویی‌ها و بی‌بصیرتی‌های سابق، به هذیان‌گویی‌های عجیب و غریب هم کشیده شده است، تاکید کرد: معلوم نیست آقای مطهری چنین دروغ شاخداری را چگونه می‌سازد و تحویل افکار عمومی می‌دهد.
وی با بیان اینکه "یک بخش از عملیات روانی دشمن در دوران فعلی بر مبنای استفاده از خاطرات آیت‌الله هاشمی رفسنجانی تعلق گرفته است"، تاکید کرد: گروهی بنا دارند با ساختن خاطرات جعلی و نسبت دادن آن به "رازهایی که آیت‌الله نگفت"، القائاتی که خود دوست دارند را به افکار عمومی دیکته کنند.
مقدم‌فر افراد ساده‌لوح و سطحی‌نگری مثل علی مطهری و محمود صادقی را بهترین عامل برای پیاده‌سازی سوژه‌ها و موضوعات عملیات روانی دشمن دانست که گاهی نادانسته و بر اثر جهل و برخی نفسانیت‌ها در زمین دشمن بازی می‌کنند و عامل پیاده‌سازی سناریوهای دشمن در داخل می‌شوند.
